ΚΥΡΙΑΚΗ ΙϚ΄ ΛΟΥΚΑ. ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ. ΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

 

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΥ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ  ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΧΛΩΡΑΚΑΣ   

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙϚ΄ ΛΟΥΚΑ

(5 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023)

(ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ)

ΕΩΘΙΝΟΝ Α΄

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, οἱ ἕνδεκα μαθηταὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἰς τὸ ὄρος οὗ ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς΄ καὶ ἰδόντες αὐτὸν προσεκύνησαν αὐτῷ, οἱ δὲ ἐδίστασαν΄ καὶ προσελθὼν ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησεν αὐτοῖς λέγων΄ Ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν, καὶ Ἰδού, ἐγὼ μεθ' ὑμῶν εἰμι πάσας τάς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀμήν.

(Ματθ. κη΄[28]  16 – 20)

ΕΡΜΗΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜΠΕΛΑ)

16 Στὸ μεταξὺ οἱ ἕντεκα μαθητὲς πῆγαν στὴ Γαλιλαία, στὸ ὄρος ποὺ τοὺς καθόρισε ὁ Ἰησοῦς.17 Ἐκεῖ τὸν εἶδαν καὶ τὸν προσκύνησαν. Μερικοὶ ὅμως εἶχαν κάποια ἀμφιβολία ἂν ἦταν αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς. 18 Ὁ Ἰησοῦς ὅμως τοὺς πλησίασε καὶ τοὺς μίλησε μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: Δόθηκε καὶ στὴν ἀνθρώπινη φύση μου κάθε ἐξουσία στὸν οὐρανὸ καὶ στὴ γῆ. 19 Λοιπὸν πηγαίνετε καὶ κάνετε μαθητές σας ὅλα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντάς τους στὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, 20 διδάσκοντάς τους νὰ τηροῦν καὶ νὰ ἐφαρμόζουν στὴ ζωή τους ὅλα τὰ παραγγέλματα ποὺ σᾶς ἔδωσα ὡς ἐντολές. Καὶ ἰδού, ἐγὼ ποὺ ἔλαβα κάθε ἐξουσία, θὰ εἶμαι πάντα μαζί σας βοηθὸς καὶ συμπαραστάτης σας μέχρι νὰ τελειώσει ὁ αἰώνας αὐτός, μέχρι δηλαδὴ τὴ συντέλεια τοῦ κόσμου. Ἀμήν

 

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

  Τέ­κνον Τι­μό­θε­ε, πα­ρη­κο­λο­ύ­θη­κάς μου τῇ δι­δα­σκα­λί­ᾳ, τῇ ἀ­γω­γῇ, τῇ προ­θέ­σει, τῇ πί­στει, τῇ μα­κρο­θυ­μί­ᾳ, τῇ ἀ­γά­πει, τῇ ὑ­πο­μο­νῇ, τοῖς διωγ­μοῖς, τοῖς πα­θή­μα­σιν, οἷά μοι ἐ­γέ­νον­το ἐν Ἀν­τι­ο­χε­ί­ᾳ, ἐν Ἰ­κο­νί­ῳ, ἐν Λύστροις, οἵ­ους δι­ωγ­μοὺς ὑ­πή­νεγ­κα! καὶ ἐκ πάν­των με ἐρ­ρύ­σα­το ὁ Κύριος. καὶ πάν­τες δὲ οἱ θέ­λον­τες εὐ­σε­βῶς ζῆν ἐν Χρι­στῷ Ἰ­η­σοῦ δι­ω­χθή­σον­ται· πο­νη­ροὶ δὲ ἄν­θρω­ποι καὶ γό­η­τες προ­κό­ψου­σιν ἐ­πὶ τὸ χεῖ­ρον, πλα­νῶν­τες καὶ πλα­νώ­με­νοι. σὺ δὲ μέ­νε ἐν οἷς ἔ­μα­θες καὶ ἐ­πι­στώ­θης, εἰ­δὼς πα­ρὰ τί­νος ἔ­μα­θες, καὶ ὅ­τι ἀ­πὸ βρέ­φους τὰ ἱ­ε­ρὰ γράμ­μα­τα οἶ­δας, τὰ δυ­νά­με­νά σε σο­φί­σαι εἰς σω­τη­ρί­αν δι­ὰ πί­στε­ως τῆς ἐν Χρι­στῷ Ἰ­η­σοῦ.                                                                                                                            (Β΄ Τι­μοθ. γ΄ [3] 10 – 15)

                   Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟ: «Καὶ ἐκ πάντων με ἐρρύσατο ὁ Κύριος»

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἐκείνους ποὺ διέτρεξε ἀμέτρητους κινδύνους καὶ ὑπέστη πλείστες δοκιμασίες γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Στερήσεις καὶ κακουχίες, πεῖνα και δίψα, ὁδοιπορίες ἐπικίνδυνες, περιπέτειες σὲ ἐρημιές, σὲ ποτάμια καὶ θάλασσες, ναυάγια και μαρτύρια συκοφαντίες καὶ ἐχθρότητες, πληγές καὶ φυλακίσεις καὶ μύριες ἄλλες δοκιμασίες.

Κι ἐπειδὴ ἀκριβῶς ὁ ἅγιος Θεὸς τὸν ἔσωσε ἀπὸ ὅλα αὐτά, ὁ θεῖος Ἀπόστολος στὸ σημερινὸ Ἀνάγνωσμα ἐξυμνεῖ τὴν πανάγαθη αὐτὴ προστασία καὶ τὴν ἀπροσμέτρητη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ λέγοντας ὅτι «ἐκ πάντων με ἐρρύσατο ὁ Κύριος». Μὲ ἀφορμὴ λοιπὸν τοὺς λόγους αὐτοὺς ἂς δοῦμε ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς προστατεύει ἀπό διαφόρους κινδύνους, καὶ κάτω ἀπὸ ποιὲς προϋποθέσεις μᾶς προστατεύει. 

 

1. ΜΑΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ Ο ΘΕΟΣ

Τὴν προστασία τοῦ Θεοῦ τὴ βλέπουμε ἔκδηλη ὄχι μόνο στὴ ζωὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου καὶ τῶν ἄλλων ἀποστόλων, ἀλλὰ καὶ στὴ ζωὴ ὅλων τῶν ἀνθρώπων καὶ μάλιστα τῶν πιστῶν. 

Μέσα στην Αγία Γραφὴ ὑπάρχουν πάμπολλα περιστατικά που μαρτυροῦν γι᾿ αὐτὴν τὴν προστασία τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων. Μᾶς διαβεβαιώνουν ὅτι ὁ ἅγιος Θεὸς μᾶς προστατεύει καθημερινὰ ἀπὸ πολλοὺς κινδύνους. Μᾶς φρουρεῖ, μᾶς σκέπει, μᾶς προφυλάσσει, μᾶς διατηρεῖ στὴ ζωή σώους καὶ ἀβλαβεῖς. Δὲν ἐγκαταλείπει ἐμᾶς τὰ πλάσματά του στὶς δύσκολες στιγμὲς τῆς ζωῆς μας, ἀλλὰ εἶναι δίπλα μας καὶ σπεύδει νά μᾶς βοηθήσει. Ὅπως μᾶς βεβαιώνει ὁ Ψαλμωδός, ὁ ὕψιστος Θεὸς θὰ ἐπιστρατεύσει ἀκόμη καὶ τὶς στρατιὲς τῶν ἁγίων ἀγγέλων του προκειμένου νὰ μᾶς προστατεύσει. Αὐτὸς «τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ τοῦ διαφυλάξαι σε ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς σου· ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσί σε, μήποτε προσκόψεις πρὸς λίθον τὸν πόδα σου», γράφει (Ψαλ. Ϟ΄[90] 11-12). Ὁ προστάτης τῆς ζωῆς σου Κύριος, προκειμένου νὰ σὲ προστατεύσει, θὰ στείλει τοὺς ἁγίους ἀγγέλους του ὄχι μόνον γιὰ νὰ σὲ διαφυλάξουν σὲ κάθε δρόμο τῆς ζωῆς σου, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ σὲ σηκώσουν στὴν ἀγκαλιά τους καὶ νὰ σὲ ἀσφαλίσουν ἀπὸ διαφόρους κινδύνους. 

Ἂν ἀνατρέξουμε στα προηγούμενα χρόνια τῆς ζωῆς μας, θὰ δοῦμε κι ἐμεῖς μὲ θαυμασμό αὐτὴ τὴ θαυμαστὴ προστασία τοῦ Θεοῦ. Ἀλήθεια, πόσους κινδύνους διατρέξαμε κι ἐμεῖς, κινδύνους ποὺ συνειδητοποιήσαμε, καὶ πολλοὺς ἄλλους ποὺ οὔτε κἂν τοὺς ὑποψιαστήκαμε! Πόσες φορές μᾶς ἐλύτρωσε ὁ Θεὸς ἀπὸ κινδύνους μεγαλύτερους ἢ μικρότερους, σωματικοὺς καὶ πνευματικούς, κινδύνους κάποτε τόσο ἀπειλητικούς, ποὺ μᾶς τρομοκρατοῦσαν καὶ μᾶς ἀναστάτωναν! Πόσες φορὲς ὁ Θεός παρηγόρησε την ψυχή μας, μᾶς ἔδωσε θάρρος στὸν ἀγῶνα μας! Πόσες φορές μᾶς ἔσωσε ἀπὸ ἀτυχήματα, ἀρρώστιες, προβλήματα, καταστροφές! Μᾶς προστατεύει ὁ Θεός. Ζητεῖ ὅμως κι ἀπὸ ἐμᾶς νὰ τηροῦμε κάποιες προϋποθέσεις γιὰ νὰ μᾶς παρέχει πλούσια τὴν προστασία του. Ποιὲς εἶναι αὐτές; 

 

2. ΠΟΤΕ ΜΑΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ Ο ΘΕΟΣ

Ὁ ἅγιος Θεός προστατεύει ἰδιαιτέρως τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ ζοῦν κατὰ τὸ θέλημά του, ποὺ εἶναι ἀφωσιωμένοι δοῦλοι του. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος τὸ διακηρύττει ξεκάθαρα: «Οἶδε Κύριος εὐσεβεῖς ἐκ πειρασμοῦ ρύεσθαι» (Β ́ Πέτρ. β'[2] 9). Ὁ Κύριος ἀπελευθερώνει ἀπὸ τὸν πειρασμὸ τοὺς εὐσεβεῖς ἀνθρώπους. Σπεύδει νὰ βοηθήσει τοὺς δικαίους καὶ εὐσεβεῖς ἀνθρώπους, ὅταν μὲ πίστη καὶ θερμότητα κραυγάζουν στην προσευχή τους καὶ ζητοῦν ἀπὸ τὸν παντοκράτορα Πατέρα τους την παντοδύναμη βοήθειά του. «Εκέκραξαν οἱ δίκαιοι καὶ ὁ Κύριος εἰσήκουσεν αὐτῶν, καὶ ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτῶν ἐρρύσατο αὐτούς» (Ψαλ. λγ'[33] 18). 

Ὑπάρχει ὅμως καὶ μία δεύτερη βασική προϋπόθεση γιὰ νὰ μᾶς παρέχει ό Θεὸς τὴν προστασία του. Μᾶς προστατεύει, ὅταν ἐμεῖς οἱ ἴδιοι δὲν βάζουμε τὸν ἑαυτό μας σε πειρασμό. Ἐὰν ὅμως εἴμαστε ἀπρόσεκτοι καὶ ἐπιπόλαιοι καὶ ἐκθέτουμε σὲ κινδύνους σωματικούς καὶ ψυχικοὺς τὸν ἑαυτό μας, δὲν πρέπει νὰ ἀπαιτοῦμε τὴν προστασία τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸ ἄλλωστε μᾶς λέγει ὁ ἱερὸς Ψαλμωδός: «Μὴ δῴης εἰς σάλον τὸν πόδα σου, μηδὲ νυστάξει ὁ φυλάσσων σε» (Ψαλ. ρκ' [120] 3). Μὴ βαδίζεις ἀπρόσεκτα καὶ δὲν θὰ νυστάξει ὁ Θεός, δὲν θὰ σὲ ἀφήσει δηλαδὴ ἀπροστάτευτο. Καὶ ὁ σοφὸς Παροιμιαστής συμβουλεύει: «Υἱέ, μὴ παραρρυῇς... ὁ γὰρ Κύριος ἔσται ἐπὶ πασῶν ὁδῶν σου καὶ ἐρείσει σὸν πόδα, ἵνα μὴ σαλευθῇς» (Παρ. γ'[3] 21, 26). Παιδί μου, πρόσεχε μὴν ἐκπέσεις καὶ ἐκτραπεῖς... καὶ ὁ Κύριος θὰ σὲ συντροφεύει σ᾿ ὅλη σου τη ζωή, ὅπου κι ἂν πηγαίνεις, καὶ θὰ στηρίζει τὸ πόδι σου νὰ μὴν κλονισθεῖς καὶ πέσεις. 

Αδελφοί, πηγαία καὶ ὁλοκάρδια θὰ πρέπει νὰ εἶναι ἡ δοξολογία μας πρὸς τὸν Δημιουργό μας καὶ Προνοητή τῆς ζωῆς μας Κύριο γιὰ τὶς ἀμέτρητες φορὲς ποὺ μᾶς ἐλύτρωσε ἀπὸ διαφόρους κινδύνους. Γι᾿ αὐτὲς ποὺ γνωρίζουμε καὶ γι᾿ αὐτὲς ποὺ δὲν γνωρίζουμε. Κι ἂς ἐμπιστευόμαστε τη ζωή μας στὴν ἀγάπη του μὲ τὴ βεβαιότητα ὅτι ὁ Θεὸς ἀκόμη καὶ τὰ δυσάρεστα τὰ κατευθύνει πρὸς τὸ ἀγαθόν. 

(Δι­α­σκευ­ὴ ἀ­πὸ πα­λαι­ὸ τό­μο τοῦ Πε­ρι­ο­δι­κοῦ «Ο ΣΩ­ΤΗΡ»)

 

ΤΟ ΙΕΡΟ  ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

Εἶπεν ὁ Κύριος τήν παραβολήν ταύτην·  Ἄν­θρω­ποι δύ­ο ἀ­νέ­βη­σαν εἰς τὸ ἱ­ε­ρὸν προ­σεύ­ξα­σθαι, ὁ εἷς Φα­ρι­σαῖ­ος καὶ ὁ ἕ­τε­ρος τε­λώ­νης. ὁ Φα­ρι­σαῖ­ος στα­θεὶς πρὸς ἑ­αυ­τὸν ταῦ­τα προ­ση­ύ­χε­το· ὁ Θε­ός, εὐ­χα­ρι­στῶ σοι ὅ­τι οὐκ εἰ­μὶ ὥ­σπερ οἱ λοι­ποὶ τῶν ἀν­θρώ­πων, ἅρ­πα­γες, ἄ­δι­κοι, μοι­χοί, ἢ καὶ ὡς οὗ­τος ὁ τε­λώ­νης· νη­στε­ύ­ω δὶς τοῦ σαβ­βά­του, ἀ­πο­δε­κα­τῶ πάν­τα ὅ­σα κτῶ­μαι. καὶ ὁ τε­λώ­νης μα­κρό­θεν ἑ­στὼς οὐκ ἤ­θε­λεν οὐ­δὲ τοὺς ὀ­φθαλ­μοὺς εἰς τὸν οὐ­ρα­νόν ἐ­πᾶ­ραι, ἀλ­λ' ἔ­τυ­πτεν εἰς τὸ στῆ­θος αὐ­τοῦ λέ­γων· ὁ Θε­ός, ἱ­λά­σθη­τί μοι τῷ ἁ­μαρ­τω­λῷ.  λέ­γω ὑ­μῖν, κα­τέ­βη οὗ­τος δε­δι­και­ω­μέ­νος εἰς τὸν οἶ­κον αὐ­τοῦ ἢ γὰρ ἐ­κεῖ­νος· ὅ­τι πᾶς ὁ ὑ­ψῶν ἑ­αυ­τὸν τα­πει­νω­θή­σε­ται, ὁ δὲ τα­πει­νῶν ἑ­αυ­τὸν ὑ­ψω­θή­σε­ται.                          

       (Λου­κᾶ ι­η΄ 10 – 14)

 

ΕΡΜΗΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜΠΕΛΑ)

Εἶ­πε ὁ Κύ­ρι­ος τὴν πιό κάτω πα­ρα­βο­λὴ·  Δύ­ο ἄν­θρω­ποι ἀ­νέ­βη­καν στὸ ἱ­ε­ρὸ γι­ὰ νὰ προ­σευχη­θοῦν· ὁ ἕ­νας ἦ­ταν Φα­ρι­σαῖ­ος καὶ ὁ ἄλ­λος τε­λώ­νης. Ὁ Φα­ρι­σα­ῖ­ος στά­θη­κε ὄρ­θι­ος, γι­ὰ νὰ φαί­νε­ται κα­λά, καὶ προ­σευ­χό­ταν πρὸς τὸν ἑ­αυ­τό του καὶ γι­ὰ τὸν ἑ­αυ­τό του μὲ τὰ ἑξῆς λό­γι­α: Σ' εὐ­χα­ρι­στῶ, Θε­έ μου, δι­ό­τι δὲν εἶ­μαι σὰν τοὺς ἄλ­λους ἀν­θρώ­πους, πού εἶ­ναι ἅρ­πα­γες, ἄ­δι­κοι, μοι­χοί, ἢ καὶ σὰν αὐ­τὸν ἐκεῖ τὸν τε­λώ­νη. Ἐ­νῶ δη­λα­δὴ ὅ­λοι οἱ ἄλ­λοι εἶ­ναι ἔ­νο­χοι καὶ ἀ­ξι­ο­κα­τά­κρι­τοι, ἐγώ εἶ­μαι ὁ μό­νος ἀ­νέ­νο­χος. Σ' εὐ­χα­ρι­στῶ λοι­πόν, δι­ό­τι δὲν βλέ­πω στὸν ἑ­αυ­τό μου τὶς τό­σες κα­κί­ες πού ἔ­χουν οἱ ἄλ­λοι. Ἔ­χω ὅ­μως καὶ ἀ­ρε­τές: Νη­στεύ­ω δύ­ο φο­ρὲς τὴν ἑ­βδο­μά­δα, κά­θε Δευ­τέ­ρα καὶ Πέμ­πτη. Δί­νω τὸ ἕ­να δέ­κα­το ἀ­π' ὅ­λα ἐκεῖνα πού ἀ­πο­κτῶ, ἀ­κό­μη κι ἀ­πὸ τὰ πι­ὸ μι­κρὰ καὶ τι­πο­τέ­νι­α, γιὰ τὰ ὁποῖα δὲν ἐ­πι­βάλ­λει ὁ νό­μος τὴ «δε­κά­τη». Ὁ τε­λώ­νης, ἀν­τί­θε­τα, στε­κό­ταν μα­κρι­ὰ ἀ­πὸ τὸ θυ­σι­α­στή­ρι­ο ὅ­που καί­γον­ταν οἱ θυ­σί­ες, καὶ δὲν εἶ­χε τὴν τόλ­μη ὄ­χι μό­νο τὰ χέ­ρι­α του ἀλλά οὔτε τὰ μά­τι­α του νὰ ση­κώ­σει ἐ­πά­νω πρὸς τὸν οὐ­ρα­νό. Ἀλ­λά χτυ­ποῦ­σε συ­νε­χῶς τὸ στῆ­θος του, πού πε­ρι­έ­κλει­ε τὴν ἁ­μαρ­τω­λὴ καὶ ἀ­κά­θαρ­τη καρ­δι­ά του, καὶ ἔ­λε­γε: Κύ­ρι­ε καὶ Θε­έ, σπλα­χνί­σου με καὶ συγ­χώ­ρη­σέ με τὸν ἁ­μαρ­τω­λό. Σᾶς βε­βαι­ώ­νω ὅ­τι αὐ­τὸς ὁ πε­ρι­φρο­νη­μέ­νος τε­λώ­νης κα­τέ­βη­κε ἀ­πὸ τὸ ἱ­ε­ρὸ καὶ πῆ­γε στὸ σπί­τι του ἀ­θω­ω­μέ­νος καὶ δι­και­ω­μέ­νος ἀ­πὸ τὸν Θε­ὸ καὶ ὄ­χι ὁ Φα­ρι­σαῖ­ος ἐ­κεῖ­νος. Δι­και­ώ­θη­κε λοι­πὸν ὁ τε­λώ­νης καὶ κα­τα­κρί­θη­κε ὁ Φαρισαῖος, δι­ό­τι ὅ­ποι­ος ὑ­ψώ­νει τὸν ἑ­αυ­τό του θὰ τα­πει­νω­θεῖ ἀ­πὸ τὸν Θε­ὸ καὶ θὰ κα­τα­κρι­θεῖ. Ἀν­τί­θε­τα ὅ­ποι­ος τα­πει­νώ­νει τὸν ἑ­αυ­τό του θὰ ὑψωθεῖ καὶ θὰ τι­μη­θεῖ ἀ­πὸ τὸν Θε­ό.