ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ. ΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΥ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΙ ΒΑΡΝΑΒΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

(20 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2017)

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ἀδελφοί, ἡ σφραγὶς τῆς ἐμῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ. Ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνουσιν αὕτη ἐστί. Μὴ οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν φαγεῖν καὶ πιεῖν; Μὴ οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν ἀδελφὴν γυναῖκα περιάγειν, ὡς καὶ οἱ λοιποὶ ἀπόστολοι καὶ οἱ ἀδελφοὶ τοῦ Κυρίου καὶ Κηφᾶς; Ἤ μόνος ἐγὼ καὶ Βαρνάβας οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν τοῦ μὴ ἐργάζεσθαι; Τίς στρατεύεται ἰδίοις ὀψωνίοις ποτέ; Τίς φυτεύει ἀμπελῶνα καὶ ἐκ τοῦ καρποῦ αὐτοῦ οὐκ ἐσθίει; Ἤ τίς ποιμαίνει ποίμνην καὶ ἐκ τοῦ γάλακτος τῆς ποίμνης οὐκ ἐσθίει; Μὴ κατὰ ἄνθρωπον ταῦτα λαλῶ; Ἤ οὐχὶ καὶ ὁ νόμος ταῦτα λέγει; Ἐν γὰρ τῷ Μωσέως νόμῳ γέγραπται· «Οὐ φιμώσεις βοῦν ἀλοῶντα». Μὴ τῶν βοῶν μέλει τῷ Θεῷ; Ἤ δι᾿ ἡμᾶς πάντως λέγει; Δι᾿ ἡμᾶς γὰρ ἐγράφη, ὅτι ἐπ᾿ ἐλπίδι ὀφείλει ὁ ἀροτριῶν ἀροτριᾶν, καὶ ὁ ἀλοῶν τῆς ἐλπίδος αὐτοῦ μετέχειν ἐπ᾿ ἐλπίδι. Εἰ ἡμεῖς ὑμῖν τὰ πνευματικὰ ἐσπείραμεν, μέγα εἰ ἡμεῖς ὑμῶν τὰ σαρκικὰ θερίσομεν; Εἰ ἄλλοι τῆς ἐξουσίας ὑμῶν μετέχουσιν, οὐ μᾶλλον ἡμεῖς; Ἀλλ᾿ οὐκ ἐχρησάμεθα τῇ ἐξουσίᾳ ταύτῃ, ἀλλὰ πάντα στέγομεν, ἵνα μὴ ἐγκοπήν τινα δῶμεν τῷ Εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ.                    

  (Α΄ Κορ. θ΄[9] 2 – 12)

ΕΡ­ΜΗ­ΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜ­ΠΕ­ΛΑ)

Ἀ­δελ­φοί, ἐάν γιὰ ἄλλους δὲν εἶμαι Ἀπόστολος, τουλάχιστον ὅμως γιά σᾶς εἶμαι Ἀπόστολος. Διότι ἡ σφραγίδα μὲ τὴν ὁποία πιστοποιεῖται ἐπίσημα τὸ ἀποστολικό μου ἀξίωμα, μὲ τὴ χάρη τοῦ Κυρίου, εἶστε ἐσεῖς, τούς ὁποίους ἐγώ ὁδήγησα στὸ Χριστό. Ἡ ἀπάντησή μου πρὸς ἐκείνους ποὺ μὲ ἐξετάζουν καὶ ἀμφισβητοῦν ἄν εἶμαι Ἀπόστολος, εἶναι αὐτὴ πού δίνεται ἀπό τὴ θεία αὐτὴ σφραγίδα. Ἀφοῦ λοιπὸν εἶμαι κι ἐγώ Ἀπόστολος σάν τούς ἄλλους Ἀποστόλους, ρωτῶ: Δὲν ἔχουμε κι ἐγώ καὶ οἱ συνεργάτες μου δικαίωμα νὰ φᾶμε καὶ νὰ πιοῦμε αὐτά ποὺ μᾶς προσφέρουν οἱ μαθητές μας; Δὲν ἔχουμε κι ἐμεῖς δικαίωμα νὰ περιφέρουμε μαζί μας στὶς περιοδεῖες γυναίκα, Χριστιανὴ ἀδελφή, γιά νὰ μᾶς διακονεῖ, ὅπως κάνουν καί οἱ ὑπόλοιποι Ἀπόστολοι κι αὐτοὶ ποὺ θεωροῦνται ἀδελφοὶ τοῦ Κυρίου καί ὁ Κηφᾶς; Ἢ μήπως μόνο ἐγώ κι ὁ Βαρνάβας δὲν ἔχουμε δικαίωμα νά μήν ἐργαζόμαστε κάποιο βιοποριστικὸ ἐπάγγελμα, γιὰ νὰ καλύπτουμε ἀπ' αὐτὸ τὰ ἔξοδά μας; Εἴμαστε στρατιῶτες τοῦ Χριστοῦ πού ἀγωνιζόμαστε για τήν ἐξάπλωση τῆς βασιλείας του. Ποιός ποτέ παίρνει μέρος σὲ ἐκστρατεία ἐναντίον τοῦ ἐχθροῦ μέ δικά του ἔξοδα; Εἴμαστε ἀμπελουργοὶ ποὺ καλλιεργοῦμε τό πνευματικὸ ἀμπέλι τοῦ Χριστοῦ. Ποιός φυτεύει ἀμπέλι καὶ δὲν τρώει ἀπό τὸν καρπό του; Εἴμαστε πνευματικοί ποιμένες κι ἐσεῖς εἶστε τὰ πρόβατά μας. Ποιός βόσκει ποίμνιο, φροντίζει γι' αὐτό, καὶ δὲν τρώει ἀπό τό γάλα τοῦ ποιμνίου; Ἀλλὰ μήπως αὐτὰ ποὺ λέω εἶναι σύμφωνα μόνο μέ ἀνθρώπινες συνήθειες καὶ παραδείγματα; Ἤ μήπως δὲν λέει τὰ ἴδια καὶ ὁ θεόπνευστος νόμος; Βεβαίως τὰ λέει αὐτὰ ὁ νόμος. Διότι ἔχει γραφεῖ στό Μωσαϊκὸ νόμο: Δὲν θὰ κλείσεις μὲ φίμωτρο καὶ δὲν θά βουλώσεις τὸ στόμα τοῦ βοδιοῦ ποὺ ἁλωνίζει. Θὰ ἀφήσεις τὸ στόμα του ἐλεύθερο νά φάει ἀπό τά στάχυα πού μὲ τόσο κόπο ἁλωνίζει. Ἀλλὰ ρωτῶ: Μήπως ὁ Θεός ὡς νομοθέτης ἐνδιαφέρεται γιὰ τὰ βόδια; Ἢ μήπως γιὰ μᾶς τοὺς λογικοὺς βεβαίως ἀνθρώπους τὰ λέει καὶ τὰ νομοθετεῖ αὐτά; Ναί, γιὰ μᾶς τὰ λέει. Διότι γιὰ μᾶς τοὺς πνευματικοὺς ἐργάτες καὶ καλλιεργητές γράφτηκε ὅτι ὁ καλλιεργητὴς ὀφείλει νὰ καλλιεργεῖ τή γῆ μὲ τὴν ἐλπίδα νὰ ἀπολαύσει τὴ σοδειὰ κι ἐκεῖνος ποὺ γεμάτος ἐλπίδα ἁλωνίζει, ὀφείλει νά μετέχει καὶ νὰ ἀπολαμβάνει τὸν καρπὸ ποὺ μὲ ἐλπίδα περίμενε νὰ ἀποκτήσει ἀπ' τὸν ἀγρό του. Κι ἐμεῖς ὑπήρξαμε ἀνάμεσά σας σποριάδες πνευματικοὶ καὶ καλλιεργητές. Ἐάν λοιπόν ἐμεῖς σπείραμε στὶς καρδιὲς σας τὸν πνευματικὸ σπόρο τῆς ἀλήθειας καὶ σᾶς μεταδώσαμε πνευματικὰ χαρίσματα, εἶναι μεγάλο πράγμα ἄν ἐμεῖς θερίσουμε τὰ ὑλικὰ ἀγαθά σας ὡς καρπὸ τῆς πνευματικῆς αὐτῆς σπορᾶς; Κι ἄν ἄλλοι χρησιμοποιοῦν τὰ δικαιώματα ποὺ τοὺς δίνει ὁ νόμος σὲ σᾶς τοὺς μαθητευόμενους, δὲν δικαιούμαστε νὰ χρησιμοποιήσουμε τὴν ἐξουσία αὐτὴ πολὺ περισσότερο ἐμεῖς; Ἀλλ' ὅμως ἐμεῖς δὲν κάναμε χρήση τῶν δικαιωμάτων μας αὐτῶν. Ἀντιθέτως ὑποφέρουμε κάθε εἶδος στερήσεις, γιὰ νὰ μὴν παρεμβάλουμε οὔτε τὸ παραμικρὸ ἐμπόδιο στὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ.

ΤΟ ΙΕΡΟ  ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ ὃς ἠθέλησεν συνᾶραι λόγον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ. ἀρξαμένου δὲ αὐτοῦ συναίρειν προσηνέχθη αὐτῷ εἷς ὀφειλέτης μυρίων ταλάντων. μὴ ἔχοντος δὲ αὐτοῦ ἀποδοῦναι ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ πραθῆναι καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ τὰ τέκνα καὶ πάντα ὅσα εἶχε, καὶ ἀποδοθῆναι. πεσὼν οὖν ὁ δοῦλος προσεκύνει αὐτῷ λέγων· κύριε μακροθύμησον ἐπ' ἐμοί, καὶ πάντα σοι ἀποδώσω. σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἀπέλυσεν αὐτόν, καὶ τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. ἐξελθὼν δὲ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ, ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια, καὶ κρατήσας αὐτὸν ἔπνιγεν λέγων· ἀπόδος μοι εἴ τι ὀφείλεις. πεσὼν οὖν ὁ σύνδουλος αὐτοῦ εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ παρεκάλει αὐτὸν λέγων· μακροθύμησον ἐπ' ἐμοί, καὶ ἀποδώσω σοι· ὁ δὲ οὐκ ἤθελεν, ἀλλὰ ἀπελθὼν ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν ἕως οὗ ἀποδῷ τὸ ὀφειλόμενον. ἰδόντες δὲ οἱ σύνδουλοι αὐτοῦ τὰ γενόμενα ἐλυπήθησαν σφόδρα, καὶ ἐλθόντες διεσάφησαν τῷ κυρίῳ ἑαυτῶν πάντα τὰ γενόμενα. τότε προσκαλεσάμενος αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ λέγει αὐτῷ· δοῦλε πονηρέ, πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι, ἐπεὶ παρεκάλεσάς με· οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς καὶ ἐγὼ σὲ ἠλέησα; καὶ ὀργισθεὶς ὁ κύριος αὐτοῦ παρέδωκεν αὐτὸν τοῖς βασανισταῖς ἕως οὗ ἀποδῷ πᾶν τὸ ὀφειλόμενον αὐτῷ. Οὕτω καὶ ὁ πατήρ μου ὁ ἐπουράνιος ποιήσει ὑμῖν ἐὰν μὴ ἀφῆτε ἕκαστος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ἀπὸ τῶν καρδιῶν ὑμῶν τὰ παραπτώματα αὐτῶν.                             

             (Ματθ. ιη΄[18] 23 – 35)

ΑΣΠΛΑΓΧΝΟΙ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ

1. ΧΡΕΟΣ ΥΠΕΡΟΓΚΟ

Στὴν παραβολὴ τοῦ ἄσπλαγχνου ὀφειλέτου ὁ βασιλεὺς μιᾶς χώρας ζήτησε ἀπὸ τοὺς ὑπηρέτες του φοροεισπράκτορες νὰ τοῦ ἀποδώσουν τοὺς φόρους τῶν ὑπηκόων του. Κάποιος ὅμως ἀπὸ αὐτοὺς ὄφειλε ἕνα ἀμύθητο ποσό, δέκα χιλιάδων ταλάντων, τὸ ὁποῖο ὅμως εἶχε ξοδέψει καὶ ἀδυνατοῦσε νὰ τὸ πληρώσει. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ βασιλεὺς διέταξε νὰ πουληθεῖ αὐτός, ἡ γυναίκα του καὶ τὰ παιδιά του καὶ ὅλη ἡ περιουσία του, γιὰ νὰ πληρωθεῖ ἕνα μικρὸ μέρος τοῦ χρέους του. Ὁ ὀφειλέτης συντετριμμένος ἔπεσε στὰ πόδια του καὶ τὸν παρακάλεσε: Κύριε, δεῖξε λίγη μακροθυμία, δῶσ᾿ μου λίγο χρόνο, καὶ ὅλα ὅσα σοῦ χρεωστῶ θὰ σοῦ τὰ δώσω. Ὁ βασιλεὺς τότε τὸν λυπήθηκε, τοῦ χάρισε τὸ χρέος καὶ τὸν ἄφησε ἐλεύθερο.

Ἐδῶ ὅμως προκύπτει εὔλογα ἕνα ἐρώτημα: Ἀφοῦ τελικῶς ὁ βασιλεὺς σπλαγχνίσθηκε τὸν αὐλικό του καὶ τὸν ἄφησε ἐλεύθερο, γιὰ ποιὸ λόγο δὲν τὸν συγχώρησε ἀμέσως, ἀλλὰ τοῦ ἔκαμε ὅλη αὐτὴ τὴν παιδαγωγία;

Διότι, ἐὰν τὸν συγχωροῦσε ἀμέσως, δὲν θὰ καταλάβαινε ὁ ὀφειλέτης τὸ μέγεθος τῆς τεράστιας ὀφειλῆς του καὶ τῆς βαρύτητος τῆς ἄνομης καταχρήσεώς του. Τὸ χρέος του ἦταν τόσο μεγάλο, ὥστε φανέρωνε ἕναν ὀφειλέτη ὄχι μόνον ἀσυνεπῆ, ἀλλὰ καὶ καταχραστὴ καὶ σπάταλο. Ἦταν τόσο μεγάλο τὸ χρέος ὥστε, ἀκόμη κι ἂν ὁ ὀφειλέτης ἐργαζόταν ἐντατικὰ σ᾿ ὅλη του τὴν ζωή, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ τὸ ἐξοφλήσει. Ἄρα λοιπὸν ὁ βασιλεὺς δὲν εἶχε νὰ κερδίσει τίποτε ἀπ᾿ αὐτόν. Τὸν κάλεσε λοιπὸν ὄχι για νὰ κερδίσει κάτι, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὸν ὁδηγήσει σὲ συναίσθηση καὶ μετάνοια. Γι᾿ αὐτὸ κι ἀμέσως μετὰ ὁ βασιλεὺς τὰ διαγράφει ὅλα. Ὁ αὐλικὸς ζήτησε προθεσμία, κι ὁ βασιλεὺς τοῦ χάρισε τὴν ἐλευθερία. Ζήτησε μία χάρη, κέρδισε δύο.

Ἔτσι ὅμως κατάλαβε ὁ ὀφειλέτης ὅτι ὁ βασιλεύς του δὲν εἶναι σκληρὸς καὶ ἀπάνθρωπος ἀλλὰ χορηγὸς ἀνεξάντλητης εὐσπλαγχνίας καὶ χάριτος, ὁ ὁποῖος ὅμως τὸν παιδαγωγεῖ γιὰ νὰ θυμᾶται κατόπιν ἀπὸ πόσο μεγάλη καταδίκη λυτρώθηκε· νὰ θυμᾶται τὴν συμπάθεια, συγχωρητικότητα καὶ ἀγάπη τοῦ βασιλέως καὶ ἔτσι νὰ εἶναι συμπαθὴς καὶ ὁ ἴδιος στοὺς ἄλλους.

Αὐτὸ ἀκριβῶς κάνει καὶ ὁ Βασιλεὺς τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, ὁ Θεὸς τῆς ἀγάπης καὶ τοῦ ἐλέους, πρὸς ὅλους ἐμᾶς τοὺς ἀνθρώπους. Διότι ὅλοι μας χρεοφειλέται εἴμαστε ἀπέναντί Του. Καθημερινὰ γινόμαστε καταχρασταὶ τῶν ἀγαθῶν καὶ δωρημάτων Του, τὰ ὁποῖα κατασπαταλοῦμε στὴν ἁμαρτία. Καὶ παρ᾿ ὅλα αὐτὰ ὁ Θεὸς μᾶς εὐεργετεῖ ἀδιαλείπτως μὲ μύρια ἀγαθά. Ἐπειδὴ ὅμως θέλει τὴν σωτηρία μας, ἔχει γιὰ τὸν καθένα μας ἕνα ἰδιαίτερο, ἕνα ἀνεξιχνίαστο σχέδιο ἀγάπης φέρνει στὴ ζωή μας πρόσωπα, πράγματα, περιστάσεις, ἀλλὰ καὶ ἐπιτρέπει δοκιμασίες γιὰ νὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν μετάνοια καὶ σωτηρία. Γιὰ νὰ συναισθανθοῦμε τὸ μέγεθος τῶν ἀμέτρητων ἁμαρτιῶν μας ἀλλὰ καὶ τῆς δικῆς του ἄπειρης εὐσπλαγχνίας. Καὶ νὰ προσπέσουμε στὰ πόδια του, στὸ φιλάνθρωπο Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως, καὶ νὰ ζητήσουμε τὸ ἔλεός του. Ἐκεῖ μᾶς πε- ριμένει γιὰ νὰ διαγράψει ὅλα τὰ χρέη μας, μεγάλα καὶ μικρά. Ἀρκεῖ ἐμεῖς νὰ Τοῦ προσφέρουμε τὰ δάκρυα τῆς μετανοίας μας. Μὴ χάνουμε λοιπὸν καιρό. «Οἰ- κτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ Κύριος, μακρόθυμος καὶ πολυέλεος» (Ψαλ. ρβ' [102] 8).

2. ΧΡΕΟΣ ΕΛΑΧΙΣΤΟ

Στὴ συνέχεια τῆς παραβολῆς ὁ συγχωρηθεὶς ὀφειλέτης, μετὰ τὴν ἐκζήτηση τοῦ ἐλέους ἀπὸ τὸν βασιλέα, βρῆκε ἕναν ἀπὸ τοὺς συνδούλους του ποὺ τοῦ χρωστοῦσε ἕνα ἀσήμαντο ποσὸ ἑκατὸ δηναρίων. Καὶ ἀφοῦ τὸν πίεσε ἀφόρητα, τοῦ ζήτησε μὲ σκληρότητα νὰ τοῦ ἐξοφλήσει τὸ χρέος του. Κι ἐνῶ ἐκεῖνος ἔπεσε στὰ πόδια του καὶ τὸν παρακαλοῦσε, αὐτὸς ὁ σκληρόκαρδος τὸν ἔρριξε στὴ φυλακή. Μόλις ὅμως τὸ πληροφορήθηκε αὐτὸ ὁ βασιλεύς, θύμωσε καὶ τὸν παρέδωσε στοὺς δημίους τῆς φυλακῆς, γιὰ νὰ τὸν τιμωροῦν μέχρι νὰ ἐξοφλήσει τὸ χρέος του. Καὶ ὁ Κύριος ἐπισφραγίζει τὴν παραβολή του λέγοντας: Ἔτσι καὶ ὁ ἐπουράνιος Πατὴρ θὰ κάμει καὶ σὲ σᾶς, ἐὰν δὲν συγχωρεῖτε τοὺς ἀδελφούς σας μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά σας.

Γιατί ὅμως ὁ Κύριος μᾶς προλέγει τὴν τιμωρία αὐτῶν ποὺ συμπεριφέρονται ἔτσι;

Γιὰ νὰ μάθουμε οἱ ἄνθρωποι νὰ συγχωροῦμε. Γιὰ νὰ καταλάβουμε ὅτι ὁ Θεὸς θὰ συγχωρήσει τὰ δικά μας ἀμέτρητα ἁμαρτήματα μόνον ὅταν ἐμεῖς συγχωροῦμε τὰ ἐλάχιστα λάθη τῶν ἀδελφῶν μας. Διαφορετικὰ μᾶς προειδοποιεῖ: Δὲν πρόκειται νὰ δοῦμε πρόσωπο Θεοῦ. Καὶ γιὰ νὰ μᾶς μάθει νὰ συγχωροῦμε, μᾶς ἐξηγεῖ ὄτι, ὅσες φορὲς κι ἂν συγχωροῦμε τὸν ἀδελφό μας, αὐτὸ εἶναι κάτι τὸ ἐλάχιστο μπροστὰ στὴν συγχώρηση τῶν δικῶν μας ἁμαρτιῶν ἀπὸ τὸν Ἴδιο. Τὸ χρέος μας πρὸς τὸν Θεὸ εἶναι τεράστιο, ἐνῶ τῶν ἀδελφῶν μας ποὺ μᾶς ἀδικοῦν ἢ μᾶς πληγώνουν, μηδαμινό. Δὲν ἔχουμε λοιπὸν τὸ δικαίωμα νὰ στεκόμαστε στὰ μικρὰ καθημερινὰ λάθη τῶν ἀδελφῶν μας καὶ νὰ συμπεριφερόμαστε σ᾿ αὐτοὺς μὲ ἀσπλαγχνία καὶ σκληρότητα. Ὅσο κι ἂν μᾶς ἔχουν λυπήσει καὶ πικράνει. Ἀκόμη κι ἂν τὰ λάθη τους μᾶς φαίνονται μεγὰλα καὶ ἐνοχλητικὰ ἢ ἀνυπόφορα, εἶναι ἀσήμαντα καὶ ἀμελητέα μπροστὰ στὰ χρέη μας ἔναντι τοῦ Θεοῦ. Νὰ μάθουμε λοιπὸν νὰ συγχωροῦμε ἀπὸ τὴν καρδιά μας. Μόνον ἔτσι θὰ γίνει ἡ ζωή μας παράδεισος καὶ ἐδῶ στὴ γῆ καὶ στὴν πανευτυχῆ αἰωνιότητα.

(Δι­α­σκευ­ὴ ἀ­πὸ πα­λαι­ὸ τό­μο τοῦ Πε­ρι­ο­δι­κοῦ «Ο ΣΩ­ΤΗΡ»)