ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΥ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ
ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΧΛΩΡΑΚΑΣ
Γ΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ
(ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ)
(27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022)
Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
Ἀδελφοί,
ἔχοντες ἀρχιερέα μέγαν διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς, Ἰησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ, κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας. οὐ γὰρ ἔχομεν
ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειρασμένον δὲ κατὰ πάντα καθ' ὁμοιότητα
χωρὶς ἁμαρτίας. προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον
καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν. Πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων
λαμβανόμενος
ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα προσφέρῃ δῶρά τε καὶ θυσίας ὑπὲρ
ἁμαρτιῶν, μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσι
καὶ πλανωμένοις, ἐπεὶ
καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν· καὶ διὰ ταύτην ὀφείλει, καθὼς περὶ τοῦ λαοῦ, οὕτω καὶ περὶ ἑαυτοῦ
προσφέρειν
ὑπὲρ ἁμαρτιῶν. καὶ οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ
καλούμενος
ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ Ἀαρών. οὕτω καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν
ἐδόξασε γενηθῆναι ἀρχιερέα, ἀλλ'
ὁ λαλήσας
πρὸς αὐτόν· υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε· καθὼς
καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει· σὺ ἱερεὺς
εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ.
(Ἑβρ. δ΄[4] 14 – ε΄[5] 6)
ΕΡΜΗΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜΠΕΛΑ)
Ἀφοῦ λοιπόν,
σύμφωνα καὶ μὲ ὅσα εἴπαμε, ἔχουμε μεγάλο ἀρχιερέα, ὁ ὁποῖος ἔχει
πλέον διασχίσει τοὺς οὐρανοὺς καὶ μπῆκε στὸν τόπο τῆς αἰώνιας ἀναπαύσεως,
στὴν οὐράνια βασιλεία του, ὅπου μᾶς περιμένει, τὸν Ἰησοῦ δηλαδή, ὁ
ὁποῖος δὲν εἶναι ἕνας ἁπλὸς ἄνθρωπος ἀλλά καί ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ἂς κρατοῦμε
καλὰ τὴν ὁμολογία τῆς πίστεώς μας πρὸς αὐτόν. Καὶ μὴν περάσει ποτὲ ἀπὸ τὸ
νοῦ μας ὅτι, ἀφοῦ αὐτὸς εἶναι τώρα στοὺς οὐρανούς, δὲν θὰ δείξει ἐνδιαφέρον
γιά μᾶς. Διότι δὲν ἔχουμε ἀρχιερέα πού νὰ μὴν μπορεῖ νὰ μᾶς συμπαθήσει
στὶς ἠθικὲς καὶ φυσικὲς ἀδυναμίες μας, ἐπειδὴ τάχα δὲν γνωρίζει τὰ
ὅσα μᾶς συμβαίνουν ἢ ἐπειδὴ ὑψώθηκε τόσο πολύ· ἀλλά ἔχουμε ἀρχιερέα
ὁ ὁποῖος ἔχει ἀντιμετωπίσει πειρασμοὺς μ' ὅλους τούς τρόπους πού μπορεῖ
νὰ δοκιμασθεῖ ἡ ἀνθρώπινη φύση. Ἔχει ἀντιμετωπίσει πειρασμοὺς ἐξολοκλήρου
ὅμοια μ' ἐμᾶς, χωρὶς ὅμως νὰ ὑποπέσει σὲ καμία ἁμαρτία. Ἀφοῦ λοιπὸν
τέτοιος εἶναι ὁ ἀρχιερέας μας, ἂς πλησιάζουμε μὲ θάρρος καὶ ἄφοβη
ἐμπιστοσύνη στὸ βασιλικό του θρόνο, ἀπὸ τὸν ὁποῖο πηγάζει ἡ χάρις.
Ἂς πλησιάζουμε σ' αὐτὸν γιὰ νὰ λάβουμε συγχώρηση γιὰ τὶς ἁμαρτίες
μας καὶ γιὰ νὰ βροῦμε εὔνοια καὶ δωρεὲς πού θὰ μᾶς δώσουν ἄμεση βοήθεια
σὲ κάθε κρίσιμη ὥρα πειρασμοῦ. Θὰ βροῦμε ἔλεος, χάρη καὶ βοήθεια ἀπὸ
τὸν μεγάλο καὶ εὔσπλαχνο ἀρχιερέα μας. Διότι κάθε ἀρχιερέας στὴ
λευϊτικὴ ἱερωσύνη τῶν Ἰουδαίων ξεχωρίζεται ἀπό τους ἀνθρώπους καὶ ἐγκαθίσταται
ἀρχιερέας στὰ ἔργα τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν ὠφέλεια τῶν ἀνθρώπων,
γιὰ νὰ προσφέρει καὶ δῶρα καὶ θυσίες γιά τή συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ
λαοῦ. Καὶ μπορεῖ ὁ ἀρχιερέας τῶν Ἰουδαίων νὰ δείχνει συμπάθεια καὶ ἀνοχὴ
σ' ὅσους ἁμαρτάνουν ἀπὸ ἄγνοια καὶ πλάνη, ἐπειδὴ κι αὐτὸς ὡς ἄνθρωπος
ἔχει ἐπάνω του ἠθικὴ ἀσθένεια καὶ ἀνθρώπινες ἀδυναμίες. Καὶ ἐξαιτίας
τῆς ἀσθένειας καὶ τῆς ἐνοχῆς του αὐτὸς ὀφείλει σύμφωνα μὲ τὶς διατάξεις
τοῦ νόμου, ὅπως προσφέρει θυσία γιὰ χάρη τοῦ λαοῦ, ἔτσι νὰ προσφέρει
θυσία καὶ γιὰ τὸν ἑαυτό του, γιὰ νὰ συγχωρηθοῦν οἱ ἁμαρτίες του. Ἐπίσης
κανεὶς δὲν παίρνει ἀπὸ μόνος του τὴν ὑψηλή τιμή τῆς ἀρχιερωσύνης, ἀλλά τὴν
δέχεται ὅταν καλεῖται ἀπὸ τὸν Θεὸ· ὅπως κλήθηκε στὸ ἀξίωμα αὐτὸ ἀπὸ
τόν Θεό καί ὁ Ἀαρών. Ἔτσι καὶ ὁ Χριστὸς δὲν δόξασε μόνος του τὸν ἑαυτό
του μὲ τὸ νὰ γίνει ἀρχιερέας, ἀλλά τὸν δόξασε ὁ Θεὸς Πατήρ, ὁ ὁποῖος
τοῦ εἶπε: Υἱός μου εἶσαι ἐσύ. Ἐγώ σὲ γέννησα σήμερα, ὅταν σοῦ ἔδωσα
τὴν ἀνθρώπινη φύση καὶ τὴν δόξασα μὲ τὴν Ἀνάστασή σου καὶ τὴν ἐνθρόνισή
σου στὰ δεξιά μου. Ὅπως καὶ σ' ἄλλο σημεῖο τῆς Ἁγίας Γραφῆς λέει:
Ἐσύ
εἶσαι ἱερέας αἰώνιος σὰν τὸν Μελχισεδέκ. Γιὰ τὸ πρόσωπο αὐτὸ
παρασιωπᾶται σκόπιμα στὴν Ἁγία Γραφή ἡ γενεαλογία καὶ ὁ θάνατός
του, γιὰ νὰ εἶναι σύμβολο καὶ προτύπωση τῆς παντοτινῆς βασιλείας καὶ
τῆς ἱερωσύνης σου.
ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ
Εἶπεν ὁ Κύριος· Ὅστις
θέλει ὀπίσω
μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω
ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω
μοι. ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει
αὐτήν· ὃς δ' ἂν ἀπολέσῃ
τὴν ἑαυτοῦ
ψυχὴν ἕνεκεν
ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν. τί γὰρ ὠφελήσει
ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος
ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; ὃς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς
λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου
ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων
τῶν ἁγίων. Καὶ ἔλεγεν
αὐτοῖς· Ἀμὴν
λέγω ὑμῖν
ὅτι εἰσί τινες
τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι
τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν
ἐν δυνάμει.
(Μάρκ. η΄[8] 34 - θ΄[9] 1)
ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΑΙ ΘΥΣΙΑΣ
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ
Σήμερα, Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως,
στὸ κέντρο ἀκριβῶς τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία
προβάλλει ἐμπρὸς μας τὸν Τίμιο Σταυρὸ τοῦ Κυρίου· ὄχι βέβαια γιὰ νὰ
δώσει ποικιλία στὶς κατανυκτικὲς Ἀκολουθίες τῆς περιόδου αὐτῆς,
ἀλλὰ γιὰ κάτι πολὺ βαθύτερο καὶ οὐσιαστικότερο. Γιὰ νὰ πάρουμε δύναμη
καὶ νὰ συνεχίσουμε ἀκόμη πιὸ ἔντονα τὸν πνευματικό μας ἀγώνα. Αὐτὸ
ἀκριβῶς μᾶς ζητάει καὶ ὁ Κύριος στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα.
1. Ο ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ
ΣΤΑΥΡΟΣ
Ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει,
λέγει ὁ Κύριος, ἂς ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του καὶ τὶς ἁμαρτωλὲς ἐπιθυμίες
του, καὶ ἂς σηκώσει ὡς μελλοθάνατος τὸν σταυρὸ τῶν θλίψεων καὶ τῶν πειρασμῶν
καὶ ἔτσι νὰ μὲ ἀκολουθεῖ. Διότι ὅποιος μὲ ἀρνηθεῖ θέλοντας νὰ ἀποφύγει
τὸν σωματικὸ θάνατο καὶ νὰ σώσει ἔτσι τὴ ζωή του, αὐτὸς θὰ χάσει τὴν
αἰώνια ζωή. Ὅποιος ὅμως θυσιάσει τὴ ζωὴ του, ἐὰν χρειασθεῖ, γιὰ τὴν
πίστη σὲ μένα καὶ τὴ διδασκαλία μου, αὐτὸς πραγματικὰ θὰ σώσει τὴ ζωή
του καὶ τὴν ψυχή του, ἀφοῦ θὰ κερδίσει τὴν αἰώνια ζωή. Διότι τί θὰ ὠφελήσει
τὸν ἄνθρωπο, ἐὰν κερδίσει ὅλο τὸν κόσμο, ἀλλὰ χάσει τὴν ψυχή του; Καὶ
τί μπορεῖ νὰ δώσει κανεὶς ἀντάλλαγμα γιὰ νὰ ἐξαγοράσει τὴν ψυχή του ἀπὸ
τὴν αἰώνια κόλαση; Τίποτε ἀπολύτως.
Ο ΔΡΟΜΟΣ λοιπὸν πρὸς τὴν αἰώνια
ζωὴ εἶναι ἕνας. Καὶ τὸν βαδίζουμε ὅλοι μας σηκώνοντας ὁ καθένας μας
τὸν δικό του σταυρό. Τί σημαίνει ὅμως αὐτό; Ἡ εἰκόνα ἀσφαλῶς προέρχεται
ἀπὸ τὸν τρόπο τῆς θανατικῆς ἐκτελέσεως τῶν καταδίκων μὲ σταυρικὸ
θάνατο. Κάθε κατάδικος σήκωνε ὑποχρεωτικὰ μέχρι τὸν τόπο τῆς ἐκτελέσεώς
του τὸν σταυρό, πάνω στὸν ὁποῖο θὰ πέθαινε. Ὅταν λοιπὸν ὁ Κύριος μᾶς
ζητάει νὰ σηκώνουμε τὸν σταυρό μας, μᾶς ζητᾶ νὰ εἴμαστε ἀποφασισμένοι
γιὰ κάθε θυσία, νὰ φθάσουμε ἀκόμη καὶ μέχρι τὸν θάνατο, ἐὰν θέλουμε
νὰ σώσουμε τὴν ψυχή μας.
Καὶ ποιὸς εἶναι ὁ σταυρὸς τῆς
θυσίας ποὺ θὰ πρέπει καθημερινὰ νὰ σηκώνουμε; Εἶναι διαφορετικὸς
γιὰ κάθε ἄνθρωπο. Σταυρὸς γιὰ τὸν γονέα εἶναι νὰ τρέφει, νὰ μορφώνει
καὶ νὰ διαπαιδαγωγεῖ τὰ παιδιά του, νὰ παλεύει καθημερινὰ μὲ τὰ ἐλαττώματά
τους, νὰ ταπεινώνεται καὶ νὰ ὑπομένει τὰ παραστρατήματά τους χωρὶς
νὰ συνθηκολογεῖ μ᾿ αὐτὰ καὶ νὰ τὰ ἀμνηστεύει. Σταυρὸς γιὰ τὸν ἐργαζόμενο
εἶναι νὰ δείχνει ὑπομονὴ στὴν ἐργασία του καὶ ἀγάπη στοὺς δύσκολους
συνεργάτες του. Σταυρὸς γιὰ ὅλους μας εἶναι νὰ ὑπομένουμε τὶς θλίψεις,
τοὺς πειρασμούς, τὶς ἀδικίες, τὶς ἀρρώστιες καὶ κάθε καθημερινὴ ἀντιξοότητα.
Σταυρὸς γιὰ κάθε πιστὸ εἶναι νὰ πολεμᾶ μέχρι θανάτου τὰ πάθη καὶ τὶς
ἁμαρτίες του.
Σηκώνουμε λοιπόν, ἀδελφοί,
τὸν σταυρό μας μὲ πνεῦμα θυσίας καὶ αὐταπαρνήσεως μέχρι θανάτου, χωρὶς
γογγυσμοὺς καὶ παράπονα; Ἢ γκρινιάζουμε πὼς ὁ δικός μας σταυρὸς εἶναι
πολὺ βαρὺς καὶ πὼς δὲν μποροῦμε νὰ τὸν ἀντέξουμε; Ἐὰν ἔτσι φερόμαστε,
τότε δυσκολεύουμε περισσότερο τὴ ζωή μας καὶ ἄδικα κοπιάζουμε.
Διότι ὁ Κύριος μᾶς ζητάει νὰ σηκώνουμε τὸν σταυρό μας μὲ πίστη καὶ χαρά.
Ἀκόμη θὰ πρέπει νὰ συναισθανόμαστε ὅτι πρὶν μᾶς δώσει ὁ
Χριστὸς τὸν δικό μας σταυρό, τὸν ζύγισε μὲ τὴν ἀγάπη Του δίκαια, ὥστε
νὰ εἶναι γιὰ τὰ δικά μας ἀκριβῶς μέτρα. Δὲν εἶναι λοιπὸν περισσότερο
βαρὺς ἀπὸ ὅσο ἀντέχουμε. Εἶναι μάλιστα πολὺ ἐλαφρότερος ἀπὸ τὸν
σταυρὸ ἄλλων Χριστιανῶν καὶ ἀσυγκρίτως ἐλαφρότερος ἀπὸ τὸν ἀσήκωτο
σταυρὸ τοῦ Κυρίου μας. Ἂς τὸν σηκώνουμε λοιπὸν μὲ χαρά, μέχρι θανάτου.
Ἔτσι μόνο θὰ μπορέσουμε νὰ ἐφαρμόσουμε καὶ αὐτὸ ποὺ μᾶς ζητάει ὁ Κύριος
στὴ συνέχεια τοῦ Εὐαγγελίου.
2. ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΧΩΡΙΣ
ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΥΣ
Ὅποιος θὰ ντραπεῖ νὰ ὁμολογήσει
τὴν πίστη του σὲ μένα καὶ τὴ διδασκαλία μου, λέγει ὁ Κύριος, ἐπειδὴ
φοβᾶται τὶς εἰρωνεῖες τῶν ἀνθρώπων τῆς ἁμαρτωλῆς αὐτῆς γενεᾶς ποὺ
σὰν μοιχαλίδα ἔχει ἐγκαταλείψει τὸν Θεό, αὐτὸν θὰ τὸν ἀποκηρύξω
κι ἐγώ, ὅταν ἔλθω καὶ πάλι νὰ κρίνω τοὺς ἀνθρώπους κατὰ τὴ Δευτέρα Παρουσία
μου μέσα στὴ θεϊκὴ δόξα τοῦ οὐρανίου Πατρός μου, συνοδευόμενος ἀπὸ
τοὺς ἁγίους Ἀγγέλους.
Ἀλλὰ μὴ χάνετε τὸ θάρρος σας,
καὶ μείνετε πιστοὶ σὲ μένα. Διότι ὑπάρχουν κάποιοι ἀπὸ ἐσᾶς οἱ ὁποῖοι
δὲν πρόκειται νὰ πεθάνουν, πρὶν δοῦν τὴ Βασιλεία μου ἐπὶ τῆς γῆς, δηλαδὴ
τὴν Ἐκκλησία μου, νὰ ἔρχεται μὲ δύναμη καὶ νὰ κυριαρχεῖ στὸν κόσμο.
ΦΟΒΕΡΗ ἡ προειδοποίηση τοῦ
Κυρίου! θὰ μᾶς ἀποκηρύξει γιὰ πάντα, ἐὰν ἐμεῖς ἐδῶ σ᾿ αὐτὴ τὴ ζωὴ
ντραποῦμε νὰ ὁμολογήσουμε ὅτι εἴμαστε δικοί Του, ὅτι τὸν ἀκολουθοῦμε
στὴ ζωή Του καὶ τὴ διδασκαλία Του. Ἐὰν δηλαδὴ παρουσιάζουμε ὑποκριτικὴ
συμπεριφορά, διχασμένη νοοτροπία, ἐὰν προσπαθοῦμε νὰ κάνουμε
συμβιβασμοὺς μὲ τὸν κόσμο καὶ τὰ θελήματα τοῦ κόσμου.
Τὸ πρόβλημα εἶναι πραγματικὰ
μεγάλο καὶ ἐπίκαιρο. Διότι ἰδιαιτέρως στὶς μέρες μας πολλοὶ πιστοὶ
παρουσιάζουμε μιὰ χαλάρωση σὲ θέματα σοβαρὰ πίστεως καὶ ζωῆς. Δυστυχῶς
κάποτε θέλουμε κι ἐμεῖς νὰ συμβιβάζουμε τὰ ἀσυμβίβαστα· καὶ μὲ τὸν
Χριστὸ νὰ εἴμαστε καὶ τὸν κόσμο νὰ ἀκολουθοῦμε. Καὶ γι᾿ αὐτό, ὅταν συναναστρεφόμαστε
μὲ κοσμικοὺς ἀνθρώπους, παίζουμε θέατρο. Δὲν τολμοῦμε νὰ ποῦμε ξεκάθαρα
τὶς θέσεις μας, καὶ μάλιστα σὲ θέματα σοβαρά, θέματα ζωῆς καὶ θανάτου.
Διότι φοβόμαστε τὰ σχόλια, τὶς εἰρωνεῖες, τὴν ἀπομόνωση ἢ τὴν περιθωριοποίησή
μας. Τρέμουμε μήπως μᾶς χαρακτηρίσουν μονόπλευρους ἢ φανατικούς. Ὅμως
στὰ θέματα τῆς πίστεως δὲν χωροῦν συμβιβασμοί. Ἂς ξεκαθαρίσουμε
λοιπὸν τὴ θέση μας. Πρῶτα μέσα μας, στὴ συνείδησή μας, καὶ ἔπειτα
στοὺς γύρω μας ἀνθρώπους.
Καὶ ἂς μὴ φοβόμαστε! Ἔχουμε βοηθό
μας τὸν ἐσταυρωμένο Κύριο. Αὐτὸς εἶναι δίπλα μας, προπορεύεται στὸν
κάθε ἀγώνα μας καὶ μὲ ἕνα τρόπο μυστικὸ μᾶς βοηθεῖ νὰ σηκώνουμε τὸν
σταυρό μας. Μέχρι νὰ φθάσουμε σὲ μία αἰώνια ἀνάσταση μαζὶ μὲ τὸν ἀναστημένο
μας Ἀρχηγό, τὸν Σωτῆρα μας Κύριο Ἰησοῦ.
(Διασκευὴ ἀπὸ παλαιὸ
τόμο τοῦ Περιοδικοῦ «Ο ΣΩΤΗΡ»)