ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΠΑΦΟΥ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ
ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΧΛΩΡΑΚΑΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ΄ ΛΟΥΚΑ
(28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2021)
(ΑΣΩΤΟΥ)
Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ (Τοῦ
Ἀσώτου)
Ἀδελφοί, πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ' οὐ πάντα συμφέρει·
πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ' οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος. τὰ βρώματα
τῇ κοιλίᾳ, καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν· ὁ δὲ Θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα
καταργήσει. τὸ δὲ σῶμα οὐ τῇ πορνείᾳ, ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ, καὶ ὁ Κύριος τῷ
σώματι· ὁ δὲ Θεὸς καὶ τὸν Κύριον ἤγειρε καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως
αὐτοῦ. οὐκ οἴδατε ὅτι τὰ σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν; ἄρας οὖν τὰ
μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; μὴ γένοιτο. ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι ὁ
κολλώμενος τῇ πόρνῃ ἓν σῶμά ἐστιν; ἔσονται γάρ, φησίν, οἱ δύο εἰς σάρκα
μίαν· ὁ δὲ κολλώμενος τῷ Κυρίῳ ἓν πνεῦμά ἐστι. φεύγετε τὴν πορνείαν.
πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν, ὁ δὲ
πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει. ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν
ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν ἁγίου Πνεύματός ἐστιν, οὗ ἔχετε ἀπὸ Θεοῦ, καὶ οὐκ
ἐστὲ ἑαυτῶν; ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς· δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι
ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ.
(Α΄
Κορινθ. στ΄[6] 12 – 20)
ΕΡΜΗΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜΠΕΛΑ)
Ἀδελφοί, ὅλα ἔχω ἐξουσία νὰ τὰ κάνω, δὲν συμφέρουν
ὅμως ὅλα. Ὅλα εἶναι στὴν ἐξουσία μου, ἀλλά ἐγώ δὲν θὰ ἐξουσιαστῶ καὶ
δὲν θὰ γίνω δοῦλος σὲ τίποτε. Τὰ φαγητὰ ἔχουν γίνει γιὰ τὴν κοιλιά,
καὶ ἡ κοιλιὰ γιὰ τὰ φαγητά. Ὁ Θεὸς ὅμως θὰ καταργήσει στὴν ἄλλη ζωὴ
κι αὐτή κι ἐκεῖνα. Μπορεῖτε λοιπὸν νὰ τρῶτε ὅ,τι ἐπιθυμεῖτε, ἀρκεῖ μόνο νὰ
μὴ γίνεστε δοῦλοι τοῦ φαγητοῦ καὶ τῆς κοιλιᾶς. Δὲν ἰσχύει ὅμως τὸ ἴδιο
καὶ μὲ τὴ γενετήσια ἐπιθυμία. Διότι τὸ σῶμα δὲν ἔχει γίνει γιὰ τὴν
πορνεία, ἀλλά γιὰ τὸν Κύριο, γιὰ νὰ τοῦ ἀνήκει ὡς μέλος του. Καί ὁ Κύριος
εἶναι γιὰ τὸ σῶμα, γιὰ νὰ κατοικεῖ σ’ αὐτό. Καὶ δὲν ἔχει σημασία πού τὸ
σῶμα διαλύεται μέ τὸ θάνατο. Ὁ Θεὸς καὶ τὸν Κύριο ἀνέστησε καὶ
ὅλους ἐμᾶς θὰ ἀναστήσει μὲ τὴ δύναμή του. Ναὶ· τὸ σῶμα δὲν ἔγινε γιὰ
τὴν πορνεία, ἀλλά γιά τὸν Κύριο. Δὲν ξέρετε ὅτι τὰ σώματά σας εἶναι
μέλη τοῦ Χριστοῦ; Νὰ ἀποσπάσω λοιπὸν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ τὰ κάνω
μέλη πόρνης; Ποτὲ μὴ συμβεῖ νά τὸ κάνω αὐτό. Ἢ δὲν ξέρετε ὅτι ἐκεῖνος
πού συνδέεται στενὰ καί προσκολλᾶται στὴν πόρνη εἶναι ἕνα σῶμα μ’
αὐτήν; Διότι λέει ἡ Γραφή: Θὰ γίνουν οἱ δύο μία σάρκα. Ἐκεῖνος ὅμως
πού προσκολλᾶται στὸν Κύριο, γεμίζει ὁλόκληρος καὶ διευθύνεται ἀπὸ
τὸ Πνεῦμα τοῦ Κυρίου καὶ γίνεται ἕνα πνεῦμα μ' αὐτόν. Φεύγετε μακριὰ ἀπὸ
τὴν πορνεία. Κάθε ἁμάρτημα πού τυχὸν θὰ κάνει ὁ ἄνθρωπος, δὲν βλάπτει
τόσο ἄμεσα καὶ κατευθείαν τὸ σῶμα. Ἐκεῖνος ὅμως πού πορνεύει, ἁμαρτάνει
στὸ ἴδιο του τὸ σῶμα, διότι μὲ τὴν παράνομη μείξη μολύνει ἄμεσα καὶ πληγώνει
αὐτή τή ρίζα τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τῶν ἀνθρώπων καὶ συντελεῖ στὴ διάλυση
τῆς οἰκογένειας. Ἢ δὲν ξέρετε ὅτι τὸ σῶμα σας εἶναι ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος,
τὸ ὁποῖο κατοικεῖ μέσα σας καὶ τὸ ἔχετε λάβει ἀπὸ τὸν Θεό, καὶ συνεπῶς
δὲν ἀνήκετε στὸν ἑαυτό σας; Ναί· δὲν ὁρίζετε τὸν ἑαυτό σας. Διότι ἐξαγορασθήκατε
μὲ τίμημα βαρύ, μὲ τὸ ἀτίμητο αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Ἀποφεύγετε λοιπὸν
κάθε αἰσχρὴ πράξη πού γίνεται μέ τὸ σῶμα· καὶ ἀποδιώκετε κάθε πονηρὴ
σκέψη καὶ ἐπιθυμία ἀπὸ τὸ πνεῦμα σας. Καὶ ἔτσι νὰ δοξάζετε τὸν Θεὸ μὲ
τὸ σῶμα σας καὶ μὲ τὸ πνεῦμα σας, τὰ ὁποῖα ἀνήκουν στὸ Θεό.
ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ
Εἶπεν ὁ Κύριος τήν παραβολήν ταύτην. Ἄνθρωπός
τις εἶχε δύο υἱούς. καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός
μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. καὶ
μετ' οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν
εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισεν τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως.
δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρός κατὰ τὴν χώραν
ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ
τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ
βόσκειν χοίρους· καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων
ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε·
πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι! ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς
τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν
σου· οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι
υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου. καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα ἑαυτοῦ.
ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη,
καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν.
εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱὸς· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου,
καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους
αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε
δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, καὶ ἐνέγκαντες
τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησεν,
καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. Ἦν δὲ ὁ υἱὸς
αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ, ἤκουσε
συμφωνίας καὶ χορῶν, καὶ προσκαλεσάμενος
ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφός
σου ἥκει, καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα
αὐτὸν ἀπέλαβεν. ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ
ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρὶ· ἰδοὺ τοσαῦτα
ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε
ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος,
ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον
τὸν σιτευτὸν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον,
σὺ πάντοτε μετ' ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν· εὐφρανθῆναι δὲ
καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ
ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη.
(Λουκᾶ ιε΄[15] 11
– 32)
ΣΚΕΨΕΙΣ - ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
1. Ἀπαίτησε
ὁ ἄσωτος υἱὸς μὲ ἐπιμονὴ καὶ
θρασύτητα τὸ μερίδιο τῆς πατρικῆς κληρονομιᾶς, ποὺ «τοῦ ἀνῆκεν», εἶπε. Μόλις τὸ πῆρε,
ἔσπευσε νὰ φύγει μακριὰ ἀπὸ τὴν οἰκογενειακὴ ἑστία. Σκόπευε νὰ μείνει
μόνιμα στὴν ξένη γῆ, ὥστε ἀνεπιτήρητος καὶ ἀνεξέλεγκτος ν᾿ ἀπολαμβάνει
τὶς ἡδονὲς τοῦ κόσμου τούτου.Ἡ κατάληξη: «διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως».
Δὲν ἐπρόσεξε ὁ δυστυχὴς ὅτι ἡ ἁμαρτία καὶ ἡ
κραιπάλη εἶναι συνδεδεμένη ἄρρηκτα μὲ τὴ σπατάλη. Καὶ ἡ σπατάλη
φέρνει ἀναπόφευκτα τὴν πτώχευση καὶ τὴ δυστυχία, στὰ ὁποῖα ἀκριβῶς
καὶ κατάντησε ἐκεῖνος.
Μήπως τὸ κατάντημα τοῦ ἀσώτου γίνεται κλειδὶ
γιὰ νὰ κατανοήσουμε καὶ τὴ δική μας κακοδαιμονία, τὴν οἰκονομικὴ
κρίση ποὺ δοκιμάζει τὸ κράτος μας, ἀλλὰ καὶ πολλὰ ἄλλα κράτη;
Δώσαμε προτεραιότητα στὶς ἀνέσεις καὶ τὴν τρυφή.
Ἀφήσαμε τὴν ψυχή μας νὰ κυριευθεῖ ἀπὸ τὴν ὑλοφροσύνη. Κάναμε ἰδανικό
μας τὸν εὐδαιμονισμό. Ὡνομάσαμε μὲ ὑπερηφάνεια τὴν κοινωνία μας
«καταναλωτική». Καὶ ζήσαμε γιὰ ἀρκετὸ διάστημα μὲ σπατάλη. Τώρα
τρέμουμε μπροστὰ στὸ ἐνδεχόμενο τῆς πτώχευσης καὶ δὲν μποροῦμε νὰ περιορίσουμε
τὸν ἑαυτό μας μὲ τὶς ἀτελείωτες, ἐντελῶς περιττὲς «ἀνάγκες» του.
Πόσο διαφορετική, πόσο πράγματι ἀληθινὴ
καὶ εὐλογημένη ἀποδεικνύεται ἡ ζωὴ τῆς εὐσέβειας! Πόσο ἐπίκαιρα
δὲ καὶ σωτηριώδη ἔρχονται τὰ συνθήματα τῆς Ἐκκλησίας, μὲ τὸ Τριώδιο
ποὺ ἄρχισε ἤδη, γιὰ ἐγκράτεια, μετάνοια, ἀνύψωση τῆς ψυχῆς καὶ στροφὴ
πρὸς τὰ πνευματικὰ ἀγαθά!
Ἐκεῖ θὰ βροῦμε ὅλοι καὶ τὴν εὐτυχία μας γνήσια
καὶ μόνιμη, ἀλλὰ καὶ τὴν προκοπὴ στὴν ἐγκόσμια ζωή μας.
2. Ὅταν ὁ ἄσωτος συνειδητοποίησε τὴ δεινὴ θέση, στὴν
ὁποία εἶχε περιέλθει, σκέφτηκε πιὰ ὥριμα καὶ ἀποφάσισε νὰ ἐπιστρέψει
στὸν πατέρα του.
Ἀλλ᾿ ἡ ἐπιστροφή του δὲν ἦτο ψυχρὸς ὑπολογισμός.
Τὸ «πάτερ, ἥμαρτον», ποὺ σχεδίασε
νὰ πεῖ, δὲν ἦτο ἕνα συμβατικὸ «συγγνώμην»,
ποὺ θὰ τοῦ ἄνοιγε ἁπλῶς τὴν πόρτα τοῦ πατρικοῦ σπιτιοῦ.
Ὁ ἄσωτος μετανοεῖ μὲ ὅλη τὴ σημασία τῆς λέξης.
Δηλαδὴ συναισθάνεται τὸ βάρος τῆς ἁμαρτίας του, λυπεῖται γιὰ τὶς
πράξεις του, παραδέχεται τὴν εὐθύνη του, συντρίβεται, ταπεινοφρονεῖ,
ἑτοιμάζεται νὰ ὁμολογήσει τὴν ἐνοχή του καὶ νὰ παραδοθεῖ «ἄνευ ὅρων»
στὸν στοργικό του πατέρα.
Καὶ ἐνῶ παίρνει πλέον τὸν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς
καὶ ἐνῶ αἰφνιδιάζεται βλέποντας τὴν ἀπέραντη πατρικὴ ἀγάπη νὰ
τὸν προλαμβάνει, αὐτὸς δὲν παίρνει θάρρος, οὔτε ἐγκαταλείπει τὸ σχέδιό
του, ἀλλὰ ὁμιλεῖ. Ὁμολογεῖ συντετριμμένος τὸ ἁμαρτημά του, ἀσφαλῶς
μέσα σὲ δάκρυα καὶ λυγμούς. «Πάτερ,
ἥμαρτον»! Τὸ ὁμολογῶ, τὸ παραδέχομαι, τὸ διακηρύσσω. Διέπραξα
μεγάλη ἁμαρτία φεύγοντας ἀπὸ κοντά σου καὶ περιφρονώντάς σε. Ἥμαρτον
«ἐνώπιόν σου» παρέβηκα τὸν σεβασμὸ
καὶ τὴν ὑπακοὴ ποὺ σοῦ ὀφείλω. Ἥμαρτον καὶ «εἰς τὸν οὐρανό», εἶμαι ἐκτεθειμένος καὶ ἐνὠπιον ὅλου τοῦ
οὐρανίου κόσμου. Ἥμαρτον. Δὲν ἔχω καμμιὰ δικαιολογία, κανένα ἐλαφρυντικό.
Καὶ τὸ ἀναγνωρίζω: δὲν εἶμαι πιὰ ἄξιος νὰ ὀνομάζομαι «υἱός σου».
Πόσο διδάσκει ὅλους μας ὁ ἄσωτος μὲ αὐτὴ τὴ διαγωγή
του! Πόσο μᾶς ὠθεῖ στὸ νὰ μετανοήσουμε καὶ ἐμεῖς ἔτσι γνήσια καὶ ἀληθινά!
Διότι ἔνοχοι εἴμαστε καὶ ἐμεῖς σὲ πολλά. Καὶ
αἰσθανόμαστε συχνὰ τὴν ἀνάγκη τῆς μετανοίας. Δύσκολα ὅμως παίρνουμε
τὴν ἀπόφαση «νὰ βάλουμε κάτω τὸν ἐγωϊσμό
μας» καὶ νὰ ἐξομολογηθοῦμε. Ἀκόμα δὲ δυσκολότερο μᾶς φαίνεται
νὰ ἐξομολογηθοῦμε ταπεινά, χωρὶς δικαιολογίες, χωρὶς ἀπαιτήσεις
ἢ ἐπιφυλάξεις, ἀλλὰ μὲ προθυμία νὰ δεχτοῦμε ὁποιαδήποτε παρατήρηση
ἢ κύρωση ἢ ἐντολὴ τοῦ πνευματικοῦ.
Ὤ, ἡ μετάνοια πράγματι ἀνακουφίζει, γαληνεύει,
ζωογονεῖ! Ἀλλὰ μόνο ὄταν εἶναι γνήσια. Ὅταν συνοδεύεται ἀπὸ
συντριβὴ καὶ ἀποφάσεις ἡρωϊκές.
Ἂς προσπέσουμε λοιπὸν καὶ ἐμεῖς μὲ συντετριμμένη
ψυχὴ στὸ θεῖο ἔλεος. Ἂς κατηγορήσουμε ἀδίστακτα τὸν ἑαυτόν μας.
Ἂς πονέσουμε. Ἡ πληγὴ τότε μόνο θεραπεύεται, ὅταν ἀνοίξει ὀδυνηρὰ
καὶ φύγει τὸ πύον.
Μετὰ τὸν πόνο καὶ τὰ δάκρυα θὰ ἀκολουθήσει μία
ὑπερκόσμια γαλήνη καὶ χαρά. Ἀνάπαυση τῆς ψυχῆς. Ἡ λύτρωση, ποὺ δωρίζει
ὁ Λυτρωτής, ὁ Οὐράνιος Πατὴρ καὶ τὸ Παράκλητον Πνεῦμα, ὁ Εὐλογητὸς
Τριαδικὸς Θεός.
(Διασκευὴ ἀπὸ παλαιὸ τόμο τοῦ Περιοδικοῦ «Ο ΣΩΤΗΡ»)