ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΠΑΦΟΥ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ
ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΧΛΩΡΑΚΑΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
(7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2021)
Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ (ΙΣΤ΄ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ)
Ἀδελφοί, συνεργοῦντες παρακαλοῦμεν, μὴ εἰς κενὸν τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ δέξασθαι ὑμᾶς. Λέγει γάρ· Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι· ἰδοὺ νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος· ἰδοὺ νῦν ἡμέρα σωτηρίας. Μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν, ἵνα μὴ μωμηθῇ ἡ διακονία, ἀλλ᾽ ἐν παντὶ συνιστῶντες ἑαυτοὺς ὡς Θεοῦ διάκονοι, ἐν ὑπομονῇ πολλῇ, ἐν θλίψεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν στενοχωρίαις, ἐν πληγαῖς, ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις, ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις, ἐν ἁγνότητι, ἐν γνώσει, ἐν μακροθυμίᾳ, ἐν χρηστότητι, ἐν Πνεύματι ἁγίῳ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ, ἐν λόγῳ ἀληθείας, ἐν δυνάμει Θεοῦ· διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν, διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας· ὡς πλάνοι καὶ ἀληθεῖς, ὡς ἀγνοούμενοι καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνῄσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι, ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες.
(Β΄ Κορινθ. στ΄ [6] 1-10)
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
(Π.Ν.ΤΡΕΜΠΕΛΑ)
Ἀδελφοί, συνεργαζόμενοι
μέ τόν Θεό στό ἔργο αὐτό τῆς συμφιλιώσεως καί τῆς καταλλαγῆς τῶν ἀνθρώπων, σᾶς παρακαλοῦμε νά δείξετε μέ τή διαγωγή σας ὅτι δέν δεχθήκατε μάταια καί ἀνώφελα τή χάρη
τοῦ Θεοῦ. Καί μή νομίσετε ὅτι
πάντοτε ὁ Θεός θά σᾶς στέλνει τούς ἀντιπροσώπους του νά σᾶς παρακαλοῦν. Ὄχι. Διότι λέει ἡ Ἁγία Γραφή: Στόν κατάλληλο καιρό, ὅταν ὁ Θεός
δείχνει τό ἔλεός του καί τήν ἀγάπη του, σέ ἄκουσα μέ προσοχή, καί τήν ἡμέρα
πού δίνεται ἡ σωτηρία, σέ βοήθησα. Νά λοιπόν,
τώρα εἶναι καιρός κατάλληλος, νά, τώρα εἶναι ἡμέρα σωτηρίας. Καί
τώρα σᾶς ἀπευθύνουμε αὐτά τά παρακλητικά λόγια χωρίς
νά δίνουμε καμία ἀφορμή σκανδάλου σέ τίποτε, γιά νά μήν κατηγορηθεῖ στό ἐλάχιστο ἡ διακονία τοῦ κηρύγματος. Ἀλλά
ἀντίθετα, μέ κάθε τρόπο συστήνουμε τούς ἑαυτούς μας καί ἀποδεικνυόμαστε ἀληθινοί διάκονοι τοῦ Θεοῦ: μέ ὑπομονή
πολλή, μέ θλίψεις, μέ ἀνάγκες, μέ στενοχώριες, μέ
δαρμούς καί μαστιγώσεις πού πληγώνουν τό σῶμα μας, μέ φυλακίσεις, μέ
καταδιώξεις πού δέν μᾶς ἀφήνουν νά σταθοῦμε πουθενά, μέ κόπους, μέ ἀγρυπνίες, μέ στερήσεις
φαγητοῦ, μέ
καθαρότητα ἀπό κάθε ἁμαρτία, μέ γνώση τῆς ἀλήθειας,
μέ μακροθυμία, μέ καλοσύνη, μέ ἁγιασμό
καί μέ τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου
Πνεύματος, μέ ἀγάπη πραγματική
κι ἐλεύθερη ἀπό ὑποκρισία, μέ λόγο πού κηρύττει τήν ἀλήθεια, μέ δύναμη
Θεοῦ, μέ τά ὅπλα τά ἐπιθετικά, πού εἶναι κατάλληλα γιά τήν ἐπιβολή τῆς δικαιοσύνης καί
μοιάζουν μ’ αὐτά πού ἔχουν στό δεξί τους χέρι οἱ στρατιῶτες πού μάχονται, ὅπως καί μέ τά ὅπλα τά ἀμυντικά, πού μοιάζουν μ᾿ αὐτά πού ἔχουν στό ἀριστερό τους χέρι.
Εἴμαστε δηλαδή πάνοπλοι, καί γιά νά ὑπερασπιστοῦμε
τή δικαιοσύνη καί τήν ἀλήθεια, καί γιά νά δημιουργήσουμε τό
θρίαμβό της. Ἀποδεικνύουμε ποιοί εἴμαστε μέ τή δόξα πού δεχόμαστε ἀπ᾿ αὐτούς πού πιστεύουν στό Εὐαγγέλιο
καί μέ τήν ἀτιμία ἀπό τούς ἀπίστους, μέ τή δυσφήμηση ἀπό
τούς συκοφάντες μας καί μέ τά ἐγκώμια καί τούς ἐπαίνους ἀπό τούς πιστούς. Παρουσιαζόμαστε
ὡς ἀπατεῶνες ἀπό τούς ἐχθρούς τοῦ Εὐαγγελίου, καί ὡς εἰλικρινεῖς ἀπό
τούς πιστούς· ὡς ἄγνωστοι
ἐξαιτίας τῆς κοινωνικῆς ἀσημότητός
μας, καί ὡς πολύ γνωστοί καί σπουδαῖοι· ὡς ἄνθρωποι
πού κινδυνεύουμε νά πεθάνουμε,
κι ὅμως, νά πού ζοῦμε· ὡς ἄνθρωποι πού παιδαγωγούμαστε ἀπό τόν Θεό μέ βαρύτατες δοκιμασίες,
ἀλλά δέν φτάνουμε στό θάνατο. Ἐξαιτίας τῶν δοκιμασιῶν μας αὐτῶν μᾶς νομίζουν βυθισμένους στή λύπη,
ἐμεῖς ὅμως πάντοτε χαιρόμαστε. Μᾶς θεωροῦν φτωχούς, ἐμεῖς ὅμως κάνουμε πολλούς νά πλουτίζουν μέ πνευματικούς
καί οὐράνιους θησαυρούς. Παρουσιαζόμαστε
σάν νά μήν ἔχουμε τίποτε, κι ὅμως κατέχουμε τά πάντα.
ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ
Εἶπεν ὁ Κύριος
τὴν παραβολὴν ταύτην· Ἄνθρωπος τις ἀποδημῶν ἐκάλεσε τοὺς ἰδίους
δούλους, καὶ παρέδωκεν αὐτοῖς τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ· καὶ ᾧ μὲν ἔδωκε
πέντε τάλαντα, ᾧ δὲ δύο, ᾧ δὲ ἕν· ἑκάστῳ κατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν· καὶ
ἀπεδήμησεν εὐθέως. Πορευθεὶς δὲ ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν, εἰργάσατο
ἐν αὐτοῖς, καὶ ἐποίησεν ἄλλα πέντε τάλαντα. Ὡσαύτως καὶ ὁ τὰ δύο,
ἐκέρδησε καὶ αὐτὸς ἄλλα δύο. Ὁ δὲ τὸ ἓν λαβὼν, ἀπελθὼν ὤρυξεν ἐν τῇ
γῇ, καὶ ἀπέκρυψε τὸ ἀργύριον τοῦ κυρίου αὐτοῦ. Μετὰ δὲ χρόνον πολὺν
ἔρχεται ὁ κύριος τῶν δούλων ἐκείνων, καὶ συναίρει μετ᾿ αὐτῶν λόγον.
Καὶ προσελθὼν ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν, προσήνεγκεν ἄλλα πέντε τάλαντα
λέγων· Κύριε, πέντε τάλαντά μοι παρέδωκας· ἴδε, ἄλλα πέντε τάλαντα
ἐκέρδησα ἐπ᾿ αὐτοῖς. Ἔφη δὲ αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ· Εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ
πιστέ· ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς
τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου. Προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὰ δύο τάλαντα λαβὼν εἶπε·
Κύριε, δύο τάλαντά μοι παρέδωκας· ἴδε ἄλλα δύο τάλαντα ἐκέρδησα
ἐπ᾿ αὐτοῖς. Ἔφη αὐτῷ ὁ Κύριος αὐτοῦ· Εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ· ἐπὶ ὀλίγα
ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου
σου. Προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὸ ἓν τάλαντον εἰληφὼς εἶπε· Κύριε, ἔγνων σε,
ὅτι σκληρὸς εἶ ἀνθρωπος, θερίζων ὅπου οὐκ ἔσπειρας καὶ συνάγων ὅθεν
οὐ διεσκόρπισας· καὶ φοβηθεὶς, ἀπελθὼν ἔκρυψα τὸ τάλαντόν σου ἐν τῇ
γῇ· ἴδε, ἔχεις τὸ σόν. Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ κύριος αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ· Πονηρὲ
δοῦλε καὶ ὀκνηρέ, ᾔδεις ὅτι θερίζω ὅπου οὐκ ἔσπειρα, καὶ συνάγω ὅθεν
οὐ διεσκόρπισα, ἔδει οὖν σε βαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου τοῖς τραπεζίταις·
καὶ ἐλθὼν ἐγὼ, ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν σὺν τόκῳ. Ἄρατε οὖν ἀπ᾿ αὐτοῦ
τὸ τάλαντον, καὶ δότε τῷ ἔχοντι τὰ δέκα τάλαντα. (Τῷ γὰρ ἔχοντι παντὶ
δοθήσεται καὶ περισσευθήσεται, ἀπὸ δὲ τοῦ μὴ ἔχοντος, καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται
ἀπ᾿ αὐτοῦ). Καὶ τὸν ἀχρεῖον δοῦλον ἐκβάλλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον·
ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. Ταῦτα λέγων, ἐφώνει·
Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω.
(Ματθ. κε΄ [25] 14-30)
ΣΚΕΨΕΙΣ – ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ
– ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ
1. Ταλαντοῦχοι
Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ
περικοπὴ μᾶς παρουσιάζει τὴν παραβολὴ τῶν ταλάντων. Ἕνας ἄνθρωπος
– πλούσιος ἄρχοντας – ἐπρόκειτο νὰ φύγει γιὰ μακρινὸ ταξίδι. Κάλεσε
λοιπὸν τοὺς δούλους του καὶ τοὺς παρέδωσε τὰ ὑπάρχοντά του, μοιράζοντάς
τους διαφορετικὸ ποσὸ ταλάντων γιὰ νὰ τὰ διαχειρίζονται ὅσο θὰ ἀπουσίαζε.
(Ἕνα τάλαντο ἀντιστοιχεῖ σὲ συγκεκριμένο βάρος χρυσοῦ).
Τὰ τάλαντα αὐτὰ τῆς παραβολῆς
συμβολίζουν τὰ χαρίσματα ποὺ δίνει ὁ Θεὸς στοὺς ἀνθρώπους. Ἡ πρόοδος
στὰ γράμματα, οἱ εἰδικὲς γνώσεις καὶ οἱ τεχνικὲς ἱκανότητες, μιὰ ἰδιαίτερη
ἔφεση σὲ κάποια ἐπιστήμη, στὴ μουσική, στὴν τέχνη ἢ σὲ κάποιο ἐπάγγελμα.
Ἐπιπλέον ὑπάρχουν πολλὰ καὶ ποικίλα χαρίσματα ποὺ κρύβει ἡ προσωπικότητα
τοῦ καθενός: Ἄλλος ἔχει ἡγετικὸ χάρισμα, ἄλλος ἔχει ἱκανότητα
στὸν λόγο, ἄλλος ἔχει σύνεση, ἄλλος αὐθορμητισμό, ἄλλος εἶναι ὀργανωτικός,
ἄλλος ἐνθουσιώδης καὶ τολμηρός.
Ὅπως κανεὶς δοῦλος τῆς παραβολῆς
δὲν ἔμεινε χωρὶς τάλαντο, ἔτσι καὶ κανεὶς ἄνθρωπος δὲν μένει χωρὶς
κάποιο θεϊκὸ δῶρο. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἔχουμε χαρίσματα. Καὶ τὸ κάθε
χάρισμα μᾶς τὸ δίνει ὁ ἅγιος Θεὸς μὲ σκοπὸ νὰ τὸ χρησιμοποιήσουμε
γιὰ τὴ δική μας σωτηρία καὶ τὴν ὠφέλεια τοῦ πλησίον.
2. Ἄδικη ἢ δίκαιη κατανομή;
Βέβαια ὁ Θεὸς δὲν δίνει σὲ
ὅλους οὔτε τὸν ἴδιο ἀριθμό, οὔτε τὸ ἴδιο εἶδος ἀπὸ τάλαντα. Ἐκεῖνος
ὡς παντογνώστης γνωρίζει τὴ δύναμη καὶ τὴν ἱκανότητα τοῦ καθενός,
Ἐκεῖνος γνωρίζει καὶ τὶς ἀνάγκες μας καὶ δίνει «ἑκάστῳ κατὰ τὴν ἰδίαν
δύναμιν». Στὴν παραβολὴ διαβάζουμε ὅτι στὸν ἕνα δοῦλο ἔδωσε πέντε
τάλαντα, στὸν ἄλλο δύο, στὸν ἄλλο ἕνα.
Διαφορετικοὶ ἄνθρωποι,
διαφορετικὰ χαρίσματα. Χαρίσματα τὰ ὁποῖα διανέμει ὁ Θεὸς κατὰ
τὴ δική Του ἀλάνθαστη κρίση καὶ ἄπειρη σοφία ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ἀντοχὴ
τοῦ καθενός, ὥστε κανεὶς νὰ μὴν ἔχει παράπονο, κανεὶς νὰ μὴν αἰσθάνεται
ὅτι ὑστερεῖ καὶ νὰ νιώθει μειονεκτικά. Ἄλλωστε ἡ κοινωνία προκειμένου
νὰ ἀπαρτίζει ἕνα ἁρμονικὸ σύνολο, χρειάζεται τὸν κάθε ἄνθρωπο μὲ
τὰ ἰδιαίτερα χαρίσματά του. Μποροῦμε νὰ σκεφθοῦμε τὸ σῶμα νὰ ἀποτελεῖται
μόνο ἀπὸ χέρια ἢ μόνο ἀπὸ μάτια;
Ἂς μὴν παραπονιόμαστε λοιπὸν γιὰ τὴν δῆθεν
ἄνιση κατανομὴ κι ἂς μὴ ζηλεύουμε τοὺς ἄλλους γιὰ τὰ χαρίσματά
τους. Μιὰ τέτοια ζηλότυπη στάση μόνο δυστυχία μπορεῖ νὰ προκαλέσει
στὴ ζωή μας. Ἀντίθετα, ἂν ἀνακαλύψουμε ὁ καθένας τὰ δικά του χαρίσματα
καὶ ἐργαστοῦμε γιὰ τὴν ἀξιοποίησή τους, τότε κι ἐμεῖς προσωπικὰ θὰ
χαιρόμαστε, ἀλλὰ καὶ στὸν πλησίον μας θὰ εἴμαστε εὐεργετικοί.
3. Θὰ δώσουμε λόγο
Ὅπως ἀναφέρεται στὴν παραβολή,
ὕστερα ἀπὸ πολὺ καιρὸ ἐπέστρεψε ὁ ἄρχοντας αὐτὸς καὶ ζήτησε ἀπὸ
τοὺς δούλους του νὰ τοῦ ἀποδώσουν λογαριασμὸ γιὰ τὸ πῶς ἀξιοποίησαν
τὰ τάλαντα ποὺ τοὺς εἶχε ἐμπιστευθεῖ.
Εἶναι πολὺ σημαντικὸ καὶ
δὲν πρέπει κι ἐμεῖς νὰ ξεχνοῦμε ὅτι κάποτε ὅλοι θὰ κληθοῦμε νὰ δώσουμε
λόγο γιὰ τὸ πῶς περάσαμε τὸν χρόνο τῆς ζωῆς μας. Πολλοὶ νομίζουν ὅτι
ἡ ζωὴ τοὺς ἀνήκει καὶ δὲν ἔχουν νὰ δώσουν λόγο σὲ κανέναν… Πόσο λάθος
κάνουν! Ἡ ζωὴ δὲν εἶναι δική μας! Εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐπίσης δῶρο
δικό Του εἶναι καὶ ἡ ἐλευθερία μας. Εἶναι τάλαντα. Γιὰ τὰ θαυμαστὰ
αὐτὰ θεϊκὰ δῶρα θὰ δώσουμε λόγο. Θὰ ἔλθει ἡ ἡμέρα τῆς Τελικῆς Κρίσεως
καὶ τότε θὰ ἀπολογηθοῦμε γιὰ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἀξιοποιήσαμε
ὅλα τὰ χαρίσματα ποὺ μᾶς ἔδωσε ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ.
4. Ἡ τιμωρία τῆς ὀκνηρίας
Ὁ ἄρχοντας τῆς παραβολῆς
ἐπιβράβευσε τοὺς δούλους ποὺ ἐργάστηκαν καὶ πολλαπλασίασαν τὰ τάλαντά
τους. Τιμώρησε ὅμως αὐστηρὰ τὸν δοῦλο ποὺ ἔφερε πίσω τὸ ἕνα τάλαντο
ποὺ εἶχε λάβει.
Κάνει ἐντύπωση αὐτὴ ἡ αὐστηρὴ
τιμωρία. Ὁ δοῦλος αὐτὸς δὲν ἔχασε τὸ τάλαντο τοῦ κυρίου του οὔτε τὸ
σπατάλησε. Τοῦ τὸ ἔφερε πίσω ἀκέραιο. Δὲν ἔκανε λοιπὸν κάτι κακό‧ οὔτε ὅμως ἔκανε καὶ κάποιο καλό· καὶ γι᾿ αὐτὸ
τιμωρεῖται. Μποροῦσε νὰ ἐργαστεῖ, καὶ δὲν ἐργάστηκε. Γιὰ τὴν ἀδράνεια
καὶ τὴν ὀκνηρία του αὐτὴ εἶναι ἄξιος καταδίκης. Ἔτσι ὁ Κύριος ἐπαινεῖ
μὲν τὴν προθυμία καὶ ἀμείβει τὴν ἐπιμέλεια καὶ τὴν ἐργατικότητα
τῶν δύο δούλων, τιμωρεῖ ὅμως παραδειγματικὰ τὴ ραθυμία καὶ τὴν ἀδιαφορία
τοῦ ἄλλου δούλου.
Ἂς διδαχθοῦμε κι ἐμεῖς ἀπὸ
τὴ διδακτικὴ αὐτὴ παραβολὴ κι ἂς ἐργαστοῦμε φιλότιμα γιὰ νὰ καλλιεργήσουμε
τὰ τάλαντα ποὺ μᾶς ἔχει δώσει ὁ Θεός, ὥστε νὰ ἔχουμε «καλὴν ἀπολογίαν» στὸ φοβερὸ βῆμα
τῆς παγκοσμίου Κρίσεως.
(Διασκευὴ ἀπὸ παλαιὸ
τόμο τοῦ Περιοδικοῦ «Ο ΣΩΤΗΡ»)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου