Παρασκευή 28 Ιουλίου 2023

ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ. ΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

 

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΥ

 ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΧΛΩΡΑΚΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

(30 ΙΟΥΛΙΟΥ 2023)

 


Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ἀ­δελ­φοί, πα­ρα­κα­λῶ ὑ­μᾶς, δι­ὰ το ὀ­νό­μα­τος το Κυ­ρί­ου ἡ­μῶν Ἰ­η­σοῦ Χρι­στοῦ, ἵ­να τ αὐ­τὸ λέ­γη­τε πάν­τες, κα μ ν ὑ­μῖν σχί­σμα­τα, ἦ­τε δ κα­τηρ­τι­σμέ­νοι ν τ αὐ­τῷ νο­ῒ κα ν τ αὐ­τῇ γνώ­μῃ. ἐ­δη­λώ­θη γρ μοι πε­ρὶ ὑ­μῶν, ἀ­δελ­φοί μου, ὑ­πὸ τν Χλό­ης ὅ­τι ἔ­ρι­δες ἐν ὑ­μῖν εἰ­σι. λέ­γω δ τοῦ­το, ὅ­τι ἕ­κα­στος ὑ­μῶν λέ­γει· ἐ­γὼ μν εἰ­μι Πα­ύ­λου, ἐ­γὼ δ Ἀ­πολ­λώ, ἐ­γὼ δ Κη­φᾶ, ἐ­γὼ δ Χρι­στοῦ. με­μέ­ρι­σται Χρι­στός; μ Παῦ­λος ἐ­σταυ­ρώ­θη ὑ­πὲρ ὑ­μῶν; ες τ ὄ­νο­μα Πα­ύ­λου ἐ­βα­πτί­σθη­τε; εὐ­χα­ρι­στῶ τ Θε­ῷ ὅ­τι οὐ­δέ­να ὑ­μῶν ἐ­βά­πτι­σα ε μ Κρί­σπον κα Γϊον, ἵ­να μ τις εἴ­πῃ ὅ­τι ες τ ἐ­μὸν ὄ­νο­μα ἐ­βά­πτι­σα. ἐ­βά­πτι­σα δ κα τν Στε­φα­νᾶ οἶ­κον· λοι­πὸν οκ οἶ­δα ε τι­να ἄλ­λον ἐ­βά­πτι­σα. ο γρ ἀ­πέ­στει­λέ με Χρι­στὸς βα­πτί­ζειν, ἀλ­λ' εὐ­αγ­γε­λί­ζε­σθαι, οκ ν σο­φί­ᾳ λό­γου, ἵ­να μ κε­νω­θῇ σταυ­ρὸς το Χρι­στοῦ.      

                               (Α΄ Κορ. α΄[1] 10 – 17)

 

ΧΡΙΣΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟΙ

1.      ΓΙΑ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ!

Ἕνα μεγάλο πρόβλημα ταλάνιζε τοὺς πιστοὺς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κορίνθου: Πολλοὶ Χριστιανοὶ σχημάτιζαν φατρίες γύρω ἀπὸ συγκεκριμένους ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου, στοὺς ὁποίους ἔδειχναν μεγάλη προσκόλληση. Αὐτὸ ὅμως ὄχι μόνο δημιουργοῦσε σχίσματα, ἀλλὰ καὶ διέστρεφε τὴν πνευματική τους ζωή, διότι παραμεριζόταν ἀπὸ τὴν κεντρικὴ θέση ποὺ ἔπρεπε νὰ ἔχει στὴν ζωή τους ὁ θεάνθρωπος Κύριος Ἰησοῦς. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος τοὺς παρακαλεῖ  ἐπικαλούμενος τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου λέγοντας: Σᾶς παρακαλῶ, ἀδελφοί, γιὰ τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, σταματῆστε τὶς μεταξύ σας διαιρέσεις καὶ ἑνωθῆτε στὴν κοινὴ πίστη μας μὲ τὰ ἴδια φρονήματα ὅλοι σας. Ἀπὸ αὐτὴν τὴν προτροπὴ τοῦ ἱεροῦ Ἀποστόλου μᾶς προξενεῖ ἰδιαίτερη ἐντύπωση ἡ ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Γιατί ἄραγε ὁ ἀπόστολος Παῦλος τὸ κάνει αὐτό;

Ἀρχικῶς ἐπειδὴ πρόκειται νὰ τοὺς ἐπιπλήξει, καὶ μάλιστα γιὰ ἕνα θέμα τόσο σοβαρὸ καὶ δύσκολο, γνωρίζοντας ὅτι ἡ προτροπή του αὐτὴ θὰ συναντοῦσε ἀντιδράσεις. Ἐπιπλέον ὅμως μὲ τὴν ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου εἶναι σὰν νὰ τοὺς λέγει: Μὲ τὶς διαιρέσεις σας ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἀδικεῖται καὶ ὑβρίζεται. Αὐτὸς λοιπὸν ὁ ἀδικημένος Κύριος σᾶς παρακαλεῖ. Ἐὰν ἔχετε κάποιο σεβασμὸ πρὸς τὸ ἔνδοξο αὐτὸ ὄνομα, ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἐλάβατε τὴν ὀνομασία σας ὡς λαὸς τοῦ Χριστοῦ, ἑνωθεῖτε ὅλοι γύρω του. Διότι ὁ Κύριος δίδαξε τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἐνότητα, χορήγησε τὴν εἰρήνη καὶ τὴν χάρη του, ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ ἐνώσει σὲ ἕνα σῶμα ὅλους μας. Μὲ τὸ αἷμα του μᾶς ἐξαγόρασε, σ' Αὐτὸν ἀνήκουμε. Μὲ τὸ θάνατό του ζήσαμε καὶ ζοῦμε. Στὸ ὄνομά του ἀπολαμβάνουμε τὴν χάρη τοῦ Βαπτίσματος καὶ ἀναλαμβάνουμε τὴν ὑποχρέωση νὰ ἀνήκουμε σ' Αὐτόν. Ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ μοναδικὸ θεμέλιο τῆς ζωῆς μας, ἡ μοναδικὴ πηγὴ τῆς χάριτος.

2. ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΙΣΜΑΤΑ

Στὴν Κόρινθο ὑπῆρχαν μεταξὺ τῶν πιστῶν φιλονικίες καὶ ἀνταγωνισμοί. Ὁ καθένας προέβαλλε τὸν πνευματικό του πατέρα μὲ ἐγωιστικὴ καύχηση προβάλλοντας ἔτσι ἐμμέσως καὶ τὸν ἑαυτό του καὶ διαιρώντας τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἄλλοι καυχιόνταν πὼς ἦσαν πνευματικὰ τέκνα τοῦ Πέτρου, ἄλλοι τοῦ Παύλου, ἄλλοι τοῦ Ἀπολλὼ καὶ ἄλλοι τοῦ Χριστοῦ. Καὶ κάθε ὁμάδα εἶχε τὴν πεποίθηση ὅτι ἦταν ἡ καλύτερη, καὶ ὅτι μόνον αὐτὴ ἐκφράζει ἀπόλυτα τὴν ἀλήθεια. Βέβαια δὲν τὸ ἔκαναν αὐτὸ ὅλοι οἱ πιστοί. Τὸ πρόβλημα ὅμως ἤδη εἶχε πάρει τόσο μεγάλες διαστάσεις, ὥστε ἡ φθορὰ ἀπειλοῦσε ὅλο τὸ σῶμα τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας.

Ποῦ ὠφειλόταν ὅμως αὐτὴ ἡ διαίρεση; Αὐτὸ ποὺ σίγουρα γνωρίζουμε εἶναι ὅτι γι' αὐτὴ τὴν διαστροφὴ δὲν εὐθύνονταν οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ ἡ ἀλαζονεία καὶ ὁ ἐγωισμός, ὁ φανατισμὸς καὶ ἡ ματαιοδοξία κάποιων πιστῶν. Διότι τόσο πολὺ διαστρέφει τὴν φύση μας ὁ ἐγωισμός, ὥστε καὶ στὶς μεταξύ μας ἔριδες νὰ τολμοῦμε νὰ θέτουμε ὡς ἀντιπάλους τοὺς πνευματικούς μας πατέρες καὶ διδασκάλους, ἐνῶ αὐτοὶ δὲν ἔχουν καμμία ἀπολύτως ἀντιπαράθεση μεταξύ τους.

Κι ἐπειδὴ παρόμοια θλιβερὰ φαινόμενα συνέβησαν σὲ διάφορες ἐποχὲς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας, θὰ πρέπει νὰ συνειδητοποιήσουμε ὅλοι μας ὅτι δὲν ἔχουμε δικαίωμα στὸ ὄνομα ἀκόμη καὶ τῶν πλέον ἁγιασμένων ποιμένων, διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας μας νὰ δημιουργοῦμε σχίσματα, φατρίες καὶ κόμματα, καὶ νὰ προσβάλλουμε ἔτσι τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Ὅσο κι ἂν κάποιοι λειτουργοὶ τῆς Ἐκκλησίας μας συνετέλεσαν στὸ νὰ γνωρίσουμε τὸν Χριστὸ καὶ νὰ ὁδηγηθοῦμε σ' Αὐτόν, αὐτοὶ εἶναι μόνον ὄργανα τοῦ Χριστοῦ, καὶ γιὰ κανένα λόγο δὲν ἐπιτρέπεται νὰ τοὺς δείχνουμε μεγαλύτερη ἀγάπη, ἀφοσίωση καὶ σεβασμὸ ἀπ᾿ ὅ,τι στὸν Θεάνθρωπο Κύριό μας. Διότι μόνον Αὐτὸς εἶναι ὁ Σωτήρας μας. Αὐτὸς νὰ εἶναι καὶ ὁ μόνος Κύριός μας.

3. Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ

Ἐπειδὴ οἱ Χριστιανοὶ τῆς Κορίνθου συσπειρώνονταν ὁ καθένας τους γύρω ἀπὸ τὸν λειτουργὸ ὁ ὁποῖος τὸν βάπτισε, ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴ συνέχεια λέγει ὅτι ὁ ἴδιος δὲν ἔκανε κύριο ἔργο του τὸ Βάπτισμα ἀλλὰ τὸν εὐαγγελισμὸ τῶν ψυχῶν. Διότι ὁ Χριστὸς δὲν τοῦ ἀνέθεσε τὴν διακονία τοῦ ἀποστόλου γιὰ νὰ βαπτίζει, πρᾶγμα ποὺ μποροῦσε νὰ κάνει κάθε λειτουργός, ἀλλὰ γιὰ νὰ κηρύττει τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ.

Βέβαια μὲ τοὺς λόγους του αὐτοὺς ὁ θεῖος Παῦλος δὲν ὑποτιμᾶ τὸ Μυστήριο τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος. Ἀλλὰ θέλει νὰ τονίσει περισσότερο τὴν ἀνάγκη τοῦ εὐαγγελισμοῦ τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖο εἶναι ἔργο δύσκολο καὶ ἐπίπονο. Ἔργο ποὺ ἀπαιτεῖ εἰδικὰ πνευματικὰ χαρίσματα ἀλλὰ καὶ γενναιότητα καὶ διάθεση γιὰ κόπο καὶ πόνο, γιὰ κακοπάθεια καὶ πειρασμούς, γιὰ δάκρυα καὶ μαρτύριο, γιὰ ζωὴ καὶ γιὰ θάνατο.

Καὶ διδάσκει μὲ τὸ παράδειγμά του ὁ Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ ὅλους μας, κληρικοὺς καὶ λαϊκούς, ὅτι θὰ πρέπει μέσα στὴν Ἐκκλησία νὰ διακονοῦμε ὄχι ἐκεῖ ὅπου προβαλλόμαστε περισσότερο, ἀλλὰ ἐκεῖ ὅπου ὁ Θεὸς καλεῖ τὸν καθένα ξεχωριστὰ καὶ μᾶς ἔχει δώσει ἰδιαίτερο χάρισμα γιὰ τὸ συγκεκριμένο διακόνημα. Ἄλλος στὴν ἱεραποστολή, ἄλλος στὴν φιλανθρωπία, ἄλλος στὴν κατήχηση, ἄλλος σὲ χειρωνακτικὲς ἐργασίες. Ὄχι ἐκεῖ ποὺ μᾶς ἀρέσει περισσότερο ἢ ἀπαιτοῦνται λιγώτεροι κόποι, ἀλλὰ ὅπου θὰ ἀποδώσουν οἱ κόποι μας, θὰ ὠφεληθοῦν οἱ ψυχὲς καὶ θὰ δοξασθεῖ ὁ Θεός.

(Δι­α­σκευ­ὴ ἀ­πὸ πα­λαι­ὸ τό­μο τοῦ Πε­ρι­ο­δι­κοῦ «Ο ΣΩ­ΤΗΡ»)

 

ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, εἶ­δεν Ἰ­η­σοῦς πο­λὺν ὄ­χλον, κα ἐ­σπλαγ­χνί­σθη ἐπ' αὐ­τοῖς κα ἐ­θε­ρά­πευ­σε τος ἀρ­ρώ­στους αὐ­τῶν. ὀ­ψί­ας δπρο­σῆλ­θον αὐ­τῷ ο μα­θη­ταὶ αὐ­τοῦ λέ­γον­τες· Ἔ­ρη­μός ἐ­στιν ὁ τό­πος καὶ ἡ ὥ­ρα ἤ­δη πα­ρῆλ­θεν· ἀ­πό­λυ­σον τος ὄ­χλους, ἵ­να ἀ­πελ­θόν­τες ες τς κώ­μας ἀ­γο­ρά­σω­σιν ἑ­αυ­τοῖς βρώ­μα­τα. δ Ἰ­η­σοῦς εἶ­πεν αὐ­τοῖς· Ο χρεί­αν ἔ­χου­σιν ἀ­πελ­θεῖν· δό­τε αὐ­τοῖς ὑ­μεῖς φα­γεῖν. ο δ λέ­γου­σιν αὐ­τῷ· Οκ ἔ­χο­μεν ὧ­δε ε μ πέν­τε ἄρ­τους κα δύ­ο ἰ­χθύ­ας. δ εἶ­πε· Φρετ μοι αὐ­το­ύς ὧ­δε. κα κε­λε­ύ­σας τος ὄ­χλους ἀ­να­κλι­θῆ­ναι ἐ­πὶ τος χόρ­τους, λα­βὼν τος πέν­τε ἄρ­τους κα τος δύ­ο ἰ­χθύ­ας, ἀ­να­βλέ­ψας ες τν οὐ­ρα­νὸν εὐ­λό­γη­σε, κα κλά­σας ἔ­δω­κε τος μα­θη­ταῖς τος ἄρ­τους ο δ μα­θη­ταὶ τος ὄ­χλοις. κα ἔ­φα­γον πάν­τες κα ἐ­χορ­τά­σθη­σαν, κα ἦ­ραν τ πε­ρισ­σεῦ­ον τν κλα­σμά­των δώ­δε­κα κο­φί­νους πλή­ρεις. ο δ ἐ­σθί­ον­τες ἦ­σαν ἄν­δρες ὡ­σεὶ πεν­τα­κι­σχί­λι­οι χω­ρὶς γυ­ναι­κῶν κα παι­δί­ων. Κα εὐ­θέ­ως ἠ­νάγ­κα­σεν ὁ Ἰ­η­σοῦς τος μα­θη­τὰς αὐ­τοῦ ἐμ­βῆ­ναι ες τ πλοῖ­ον κα προ­ά­γειν αὐ­τὸν ες τ πέ­ραν, ἕ­ως ο ἀ­πο­λύ­σῃ τος ὄ­χλους.   

(Ματθ. ιδ΄[14] 14 – 22)

 

ΕΡ­ΜΗ­ΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜ­ΠΕ­ΛΑ)

Ἐ­κεῖ­νο τόν και­ρό ὁ Ἰ­η­σοῦς εἶ­δε πο­λὺν κό­σμο καὶ τοὺς σπλα­χνί­στη­κε, καὶ θε­ρά­πευ­σε τοὺς ἄρ­ρω­στούς τους. Κα­θὼς ὅ­μως πλη­σί­α­ζε νὰ βρα­διά­σει, τὸν πλη­σί­α­σαν οἱ μα­θη­τές του καὶ τοῦ εἶ­παν: Εἶ­ναι ἔ­ρη­μος ὁ τό­πος καὶ ἡ ὥ­ρα πλέ­ον πέ­ρα­σε. Δῶ­σε δι­α­τα­γὴ νὰ δι­α­λυ­θοῦν τὰ πλή­θη τοῦ λα­οῦ, γιὰ νὰ πᾶ­νε στὰ χω­ριὰ καὶ νὰ ἀ­γο­ρά­σουν γιὰ τοὺς ἑ­αυ­τοὺς τους τρο­φὲς νὰ φᾶ­νε. Ὁ Ἰ­η­σοῦς ὅ­μως τοὺς εἶ­πε: Δὲν εἶ­ναι ἀ­νάγ­κη νὰ φύ­γουν καὶ νὰ ἀ­γο­ρά­σουν τρό­φι­μα. Δῶ­στε τους ἐ­σεῖς νὰ φᾶ­νε. Ἀλ­λὰ ἐ­κεῖ­νοι τοῦ εἶ­παν: Δὲν ἔ­χου­με ἐ­δῶ τί­πο­τε ἄλ­λο πα­ρὰ μό­νο πέν­τε ψω­μιὰ καὶ δύ­ο ψά­ρια. Κύ­ριος τό­τε εἶ­πε: Φέρ­τε τά μου ἐ­δῶ. Κι ἀ­φοῦ πα­ρα­κί­νη­σε τὰ πλή­θη τοῦ λα­οῦ νά ἀ­να­κλι­θοῦν στὴν πρα­σι­νά­δα, πῆ­ρε τὰ πέν­τε ψω­μιὰ καὶ τὰ δύ­ο ψά­ρια, σή­κω­σε τὰ μά­τια του στὸν οὐ­ρα­νὸ κι εὐ­χα­ρί­στη­σε καὶ ἐ­πι­κα­λέ­στη­κε τὸν Πα­τέ­ρα του. Κι ἀ­φοῦ ἔ­κο­ψε τὰ ψω­μιά, τὰ ἔ­δω­σε στοὺς μα­θη­τὲς καὶ οἱ μα­θη­τὲς στὰ πλή­θη τοῦ λα­οῦ. Κι ἔ­φα­γαν ὅ­λοι καὶ χόρ­τα­σαν, καὶ μά­ζε­ψαν ὅ­σα κομ­μά­τια εἶ­χαν πε­ρισ­σέ­ψει, δώ­δε­κα δη­λα­δὴ κο­φί­νια γε­μά­τα. Ἐ­κεῖ­νοι μά­λι­στα πού ἔ­φα­γαν ἦ­ταν πε­ρί­που πέν­τε χι­λιά­δες ἄν­δρες, χω­ρὶς νὰ συ­νυ­πο­λο­γί­ζον­ται στὸν ἀ­ριθ­μὸ αὐ­τὸ οἱ γυ­ναῖ­κες καὶ τὰ παι­διά. Κι ἀ­μέ­σως ὁ Ἰ­η­σοῦς, γιὰ νὰ μὴν πα­ρα­συρ­θοῦν οἱ μα­θη­τές του ἀ­πὸ τὸν ἐν­θου­σια­σμὸ τοῦ πλή­θους πού ἤ­θε­λε νὰ τὸν ἀ­να­κη­ρύ­ξει βα­σι­λιά, τοὺς ἀ­νάγ­κα­σε νὰ μποῦν στὸ πλοῖ­ο καὶ νὰ πε­ρά­σουν πρὶν ἀ­π' αὐ­τὸν στὸ ἀ­πέ­ναν­τι μέ­ρος τῆς λί­μνης, ὡ­σό­του αὐ­τὸς δι­α­λύ­σει τὰ πλή­θη τοῦ λα­οῦ.

Παρασκευή 21 Ιουλίου 2023

ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ.ΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

 

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΥ

 ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΧΛΩΡΑΚΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

(23 ΙΟΥΛΙΟΥ 2023)



ΕΩΘΙΝΟΝ Ζ΄

Τῇ μιᾷ τῶν Σαββάτων Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται πρωΐ σκοτίας ἔτι οὔσης, εἰς τὸ μνημεῖον΄ καὶ βλέπει τὸν λίθον ἠρμένον ἐκ τοῦ μνημείου. Τρέχει οὖν, καὶ ἔρχεται πρὸς Σίμωνα Πέτρον, καὶ πρὸς τὸν ἄλλον μαθητὴν, ὃν ἐφίλει ὁ Ἰησοῦς, καὶ λέγει αὐτοῖς· Ἦραν τὸν Κύριον ἐκ τοῦ μνημείου, καὶ οὐκ οἴδαμεν ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. Ἐξῆλθεν οὖν ὁ Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος μαθητής, καὶ ἤρχοντο εἰς τὸ μνημεῖον. Ἔτρεχον δὲ οἱ δύο ὁμοῦ· καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς προέδραμε τάχιον τοῦ Πέτρου, καὶ ἦλθε πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον, καὶ παρακύψας, βλέπει κείμενα τὰ ὀθόνια, οὐ μέντοι εἰσῆλθεν. Ἔρχεται οὖν Σίμων Πέτρος ἀκολουθῶν αὐτῷ, καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ μνημεῖον, καὶ θεωρεῖ τὰ ὀθόνια κείμενα, καὶ τὸ σουδάριον, ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον, ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον. Τότε οὖν εἰσῆλθε καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς ὁ ἐλθὼν πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον, καὶ εἶδε, καὶ ἐπίστευσεν. Οὐδέπω γὰρ ᾔδεισαν τὴν Γραφήν, ὅτι δεῖ αὐτὸν ἐκ νεκρῶν ἀναστῆναι. Ἀπῆλθον οὖν πάλιν πρὸς ἑαυτοὺς οἱ μαθηταί.

(Ἰωάν. κ΄[20] 1 – 10)

ΕΡΜΗΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜΠΕΛΑ)

1 Ἀφοῦ πέρασε τὸ Σάββατο, τὴν ἑπόμενη ἡμέρα, ποὺ ἦταν ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος, ἡ Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται στὸ μνημεῖο πρωί, ὅταν ἦταν ἀκόμη σκοτάδι, καὶ βλέπει ὅτι ὁ λίθος ποὺ ἔφραζε τὴν εἴσοδο τοῦ τάφου ἦταν σηκωμένος ἀπὸ τὸ μνῆμα. 2 Ὅταν λοιπὸν εἶδε τὸ μνῆμα ἀνοιχτό, τρέχει κι ἔρχεται στὸ Σίμωνα Πέτρο καὶ στὸν ἄλλο μαθητὴ τὸν ὁποῖο ἀγαποῦσε ὁ Ἰησοῦς, καὶ τοὺς εἶπε: Πῆραν τὸν Κύριο ἀπὸ τὸ μνημεῖο καὶ δὲν ξερουμε ποῦ τὸν ἔβαλαν.  3 Μετὰ λοιπὸν ἀπὸ τὴν ἀνέλπιστη αὐτὴ εἴδηση, βγῆκε ὁ Πέτρος ἀπὸ τὸ σπίτι ποὺ ἔμενε, καὶ μαζὶ μ᾿ αὐτὸν βγῆκε καὶ ὁ ἄλλος μαθητής, καὶ ἔρχονταν στὸ μνημεῖο.  4 Ἔτρεχαν λοιπὸν καὶ οἱ δύο μαζί· ἀλλὰ ὁ ἄλλος μαθητής, ἐπειδὴ ἦταν νεότερος, ἔτρεξε μπροστὰ πιὸ γρήγορα ἀπὸ τὸν Πέτρο καὶ ἔφθασε πρῶτος στὸ μνημεῖο.  5 Καὶ σκύβοντας ἀπ᾿ ἔξω βλέπει τοὺς νεκρικοὺς ἐπιδέσμους νὰ εἶναι κάτω στὴ γῆ· ἐπειδὴ ὅμως ἦταν πολὺ συγκινημένος, δὲν προχώρησε νὰ μπεῖ μέσα.  6 Ἐνῶ λοιπὸν περίμενε ἀπ᾿ ἔξω, ἔρχεται καὶ ὁ Σίμων Πέτρος ὕστερα ἀπ᾿ αὐτὸν καί, θαρραλέος καὶ ὁρμητικὸς ὅπως ἦταν ἀπὸ τὸ χαρακτήρα του, μπῆκε στὸ μνημεῖο καὶ παρατήρησε ἀπὸ κοντὰ ὅτι οἱ νεκρικοὶ ἐπίδεσμοι ἦταν κάτω στὴ γῆ καὶ δὲν ἔλειπαν, ὅπως θὰ ἦταν φυσικὸ νὰ συμβεῖ ἐὰν τὸ σῶμα εἶχε κλαπεῖ.  7 Παρατήρησε ἀκόμη ὅτι τὸ ὕφασμα μὲ τὸ ὁποῖο εἶχαν σκεπάσει τὸ κεφάλι τοῦ Ἰησοῦ, δὲν ἦταν ἀνακατεμένο μὲ τοὺς ἐπιδέσμους ἀκατάστατα, ἀλλὰ ἦταν τυλιγμένο χωριστὰ κάπου ἐκεῖ μὲ τάξη, ποὺ δὲν πρόδιδε βιασύνη καὶ σπουδή.  8 Τότε λοιπὸν καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς ποὺ εἶχε ἔλθει πρῶτος στὸ μνῆμα, παρακινημένος ἀπὸ τὸ παράδειγμα τοῦ Πέτρου, μπῆκε μέσα, καὶ τὰ εἶδε αὐτὰ ἀπὸ κοντὰ καὶ πίστεψε ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἀναστήθηκε.  9 Δὲν εἶχε πιστέψει πιὸ πρίν, ἀλλὰ μόλις τώρα ποὺ εἶδε ἀδειανὸ τὸν τάφο· διότι καὶ αὐτὸς καὶ ὁ Πέτρος δὲν γνώριζαν ἀκόμη τὴν ἀληθινὴ σημασία τῶν προφητειῶν τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὅτι σύμφωνα μὲ τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ ὁ Μεσσίας ἔπρεπε νὰ ἀναστηθεῖ ἀπὸ τοὺς νεκρούς.  10 Ἀφοῦ λοιπὸν ἐξέτασαν τὸν τάφο καὶ πείσθηκαν ὅτι κάθε ἄλλη ἔρευνα ἦταν περιττή, ἐπέστρεψαν πάλι στὰ καταλύματά τους οἱ μαθητές.

 

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Ἀδελφοί, ὀ­φε­ί­λο­μεν ἡ­μεῖς ο δυ­να­τοὶ τ ἀ­σθε­νή­μα­τα τν ἀ­δυ­νά­των βα­στά­ζειν, κα μ ἑ­αυ­τοῖς ἀ­ρέ­σκειν. ἕ­κα­στος ἡ­μῶν τ πλη­σί­ον ἀ­ρε­σκέ­τω ες τ ἀ­γα­θὸν πρς οἰ­κο­δο­μήν· κα γρ Χρι­στὸς οχ ἑ­αυ­τῷ ἤ­ρε­σεν, ἀλ­λὰ κα­θὼς γέ­γρα­πται· ο ὀ­νει­δι­σμοὶ τν ὀ­νει­δι­ζόν­των σε ἐ­πέ­πε­σον ἐ­π' ἐ­μέ. ὅ­σα γρ προ­ε­γρά­φη, ες τν ἡ­με­τέ­ραν δι­δα­σκα­λί­αν προ­ε­γρά­φη, ἵ­να δι­ὰ τς ὑ­πο­μο­νῆς κα τς πα­ρα­κλή­σε­ως τν γρα­φῶν τν ἐλ­πί­δα ἔ­χω­μεν. δ Θε­ὸς τς ὑ­πο­μο­νῆς κα τς πα­ρα­κλή­σε­ως δῴ­η ὑ­μῖν τ αὐ­τὸ φρο­νεῖν ν ἀλ­λή­λοις κα­τὰ Χρι­στὸν Ἰ­η­σοῦν, ἵ­να ὁ­μο­θυ­μα­δὸν ἐν ἑ­νὶ στό­μα­τι δο­ξά­ζη­τε τν Θε­ὸν κα πα­τέ­ρα το Κυ­ρί­ου ἡ­μῶν Ἰ­η­σοῦ Χρι­στοῦ. δι­ὸ προσ­λαμ­βά­νε­σθε ἀλ­λή­λους, κα­θὼς κα Χρι­στὸς προ­σε­λά­βε­το ἡ­μᾶς ες δό­ξαν Θε­οῦ.

                                                                              (Ρωμ. ιε΄ [15] 1 – 7)     

 

ΟΙ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΩΝ ΑΔΥΝΑΤΩΝ

ΛΟΓΟΣ ΣΤΟ: «Ὀφείλομεν ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν»

Μᾶς κάνει προτροπὴ μὲ τὴν περικοπὴ αὐτὴ ὁ ἀπόστολος Παῦλος πού, ἐὰν τὴν ἐφαρμόσουμε, θὰ γίνει ἡ ζωή μας πιὸ ὄμορφη καὶ εἰρηνική. Μᾶς λέγει: Ὀφείλουμε ἐμεῖς οἱ δυνατοὶ στὴν πίστη καὶ τὴν ἀρετὴ νὰ δείχνουμε ἀνοχὴ καὶ συμπάθεια στὶς ἀδυναμίες τῶν ἀδυνάτων ἀδελφῶν μας καὶ νὰ μὴν κάνουμε ἐκεῖνα ποὺ ἀρέσουν σέ μᾶς. Διότι ἔτσι θὰ βοηθοῦμε τοὺς ἀδελφούς μας οὐσιαστικῶς καὶ θετικῶς νὰ προοδεύουν καὶ νὰ οἰκοδομοῦνται στὴν ἐν Χριστῷ ζωή. Ἂς δοῦμε λοιπὸν τί σημαίνει τὸ νὰ σηκώνουμε τὰ βάρη τῶν ἀδυνάτων ἀδελφῶν μας καὶ πῶς πρέπει νὰ γίνεται αὐτό.

1. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΒΑΡΥΣ, ΕΙΝΑΙ ΑΔΕΛΦΟΣ ΜΟΥ

Ὁ θεῖος Παῦλος παίρνει ἀφορμὴ γιὰ τὴν προτροπή του αὐτὴ ἀπὸ μερικὲς δυσκολίες ποὺ εἶχαν μερικοὶ Χριστιανοὶ τότε. Ἦταν συνηθισμένο, φαίνεται, νὰ διαφωνοῦν μεταξύ τους, νὰ διαπληκτίζονται καὶ νὰ σκανδαλίζονται γιὰ θέματα μικρῆς σημασίας, θέματα ἀνάξια λόγου. Ἦσαν κυρίως αὐτὰ τὰ θέματα τῶν τροφῶν ἐκείνων τὶς ὁποῖες ἄλλοι θεωροῦσαν μολυσμένες καὶ ἐπικίνδυνες καὶ γι' αὐτὸ τὶς ἀπέφευγαν, ἐνῶ ἄλλοι τὶς θεωροῦσαν ἀδιάφορες ἠθικῶς καὶ τὶς ἔτρωγαν· ὅμως παράλληλα κατέκριναν τοὺς ἄλλους εὐαίσθητους πιστοὺς γι' αὐτή τους τὴν στάση. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος λοιπὸν γενικεύει τὸν λόγο του ἀπὸ τὰ ζητήματα τῶν τροφῶν καὶ ἀναφέρεται γενικώτερα στὶς σχέσεις τῶν προοδευμένων πνευματικῶς Χριστιανῶν μὲ τοὺς πιο ἀδύνατους. Καὶ λέγει πρὸς ὅλους ἐμᾶς ὅτι θὰ πρέπει στὶς σχέσεις μας μὲ τοὺς ἀδυνάτους στὴν πίστη καὶ τὴν πνευματικὴ ζωὴ πιστοὺς νὰ δείχνουμε ὑπομονὴ καὶ ἀνεκτικότητα καὶ νὰ σηκώνουμε τὰ δικά τους βάρη. Διότι ἔτσι θὰ τοὺς οἰκοδομοῦμε καὶ θὰ τοὺς μαθαίνουμε νὰ γίνονται κι αὐτοὶ ὑπομονετικοὶ καὶ νὰ προοδεύουν στὸν πνευματικό τους ἀγώνα.

Ἐδῶ ὅμως πρέπει νὰ κάνουμε μία διευκρίνηση: Δὲν μᾶς ζητεῖ ὁ θεῖος Παῦλος νὰ γίνουμε ἀνθρωπάρεσκοι, ἀλλὰ ζητεῖ νὰ μὴ στεκόμαστε στὶς ἀδυναμίες τῶν ἄλλων, ὥστε νὰ τοὺς οἰκοδομοῦμε θετικῶς. Δὲν μᾶς ζητεῖ νὰ ἀρέσουμε στοὺς ἄλλους ἱκανοποιώντας κάποιες ἁμαρτωλὲς ἐπιθυμίες τους ἤ ἐπιβραβεύοντας κάποια ἄνομη πράξη τους. Δὲν μᾶς ζητεῖ νὰ ἀμνηστεύουμε μεγάλες ἀβαρίες στὴν πνευματική τους ζωή. Διότι κάτι τέτοιο δὲν συντελεῖ στὴν οἰκοδομὴ τῶν ἄλλων ἀλλὰ στὴν καταστροφή τους.

Αὐτὸ ποὺ μᾶς ζητεῖ εἶναι νὰ κατανοοῦμε τοὺς ἀδυνάτους στὶς λανθασμένες ἰδέες ποὺ ἔχουν γιὰ κάποια ζητήματα πίστεως ἀλλὰ καὶ σὲ κάποια ἀκούσια σφάλματα ἐξαιτίας τῆς μικρῆς τους πίστεως καὶ τῆς ἐλλιποῦς γνώσεώς τους. Νὰ ἀνεχόμαστε τὸν κάθε ἀδύνατο ἀδελφό μας καὶ νὰ τοῦ δείχνουμε πλούσια τὴν ἀγάπη μας. Νὰ τὸν ἀγαποῦμε καὶ νὰ σηκώνουμε πάνω μας τὶς δικές του ἀδυναμίες. Πῶς ὅμως αὐτὸ μπορεῖ νὰ γίνει στὴν πράξη;

2. ΣΗΚΩΣΕ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΑΓΟΓΓΥΣΤΑ

Ἂς ἀναφέρουμε μερικὰ παραδείγματα, γιὰ νὰ γίνει τὸ θέμα πιὸ κατανοητό. Ἔχουμε στὴν οἰκογένειά μας κάποια παιδιὰ ποὺ λόγω τῆς νεανικῆς τους ἀπειρίας καὶ ἀδυναμίας παρουσιάζουν ἐλαττώματα καὶ ἀδυναμίες. Δὲν θὰ κατακεραυνώσουμε τὶς πράξεις τους καὶ μάλιστα κατὰ τὴ στιγμὴ τῶν ἐντάσεων. Ἀλλὰ θὰ δείχνουμε καλωσύνη καὶ κατανόηση μὲ σκοπὸ νὰ τὰ βοηθήσουμε σιγὰ - σιγὰ νὰ διορθωθοῦν. Ἔχουμε στὸν κοινωνικό μας περίγυρο κάποιους ἀνθρώπους, συγγενεῖς, φίλους, συνεργάτες πού, ἐπειδὴ δὲν γνωρίζουν βασικὰ στοιχεῖα χριστιανικῆς πίστεως καὶ ζωῆς, συμπεριφέρονται μὲ τρόπο ὄχι σωστό. Ἂς δείχνουμε σ' αὐτοὺς ἀγάπη· ἂς προηγηθεῖ ἡ συγκατάβασή μας καὶ θὰ ἀκολουθήσει ἡ οἰκοδομή τους. Μὲ τὴν δική μας ὑπομονὴ καὶ μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ γνωρίζοντας καλύτερα μέρα μὲ τὴ μέρα τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ καὶ συνδεόμενοι μὲ κάποιον Πνευματικὸ μπορεῖ αὔριο νὰ γίνουν πολὺ καλύτεροι ἀπὸ ἐμᾶς ποὺ τοὺς κρίνουμε. Ἐνῶ ἀντίθετα μὲ μία ἄκαιρη καὶ ἄστοχη συμπεριφορά μας, μὲ  μιὰ ἐπίπληξη ἀγενῆ, ὄχι μόνο δὲν θὰ βοηθήσουμε ἀλλὰ θὰ φέρουμε ἀντίθετο ἀποτέλεσμα.

Ὑπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα πιστῶν γονέων, συζύγων, παιδιῶν, ποὺ μὲ τὴν ἀνεκτικότητα καὶ τὴν ὑπομονή τους, μὲ πολλὴ προσευχὴ καὶ ἐκζήτηση τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ ἐβάστασαν τὰ βάρη τῶν ἀκαλλιέργητων πνευματικὰ συγγενῶν τους καὶ τοὺς βοήθησαν σιγὰ - σιγὰ νὰ μετανοήσουν καὶ νὰ μεταμορφωθοῦν πνευματικῶς. Νὰ σκεφθοῦμε καὶ τοῦτο: Οἱ πρῶτοι Χριστιανοὶ ζοῦσαν μέσα σὲ εἰδωλολατρικὸ περιβάλλον μεγάλης ἠθικῆς ἀκαταστασίας. Πῶς λοιπὸν μέσα σὲ τρεῖς αἰῶνες ἑκατομμύρια ἀνθρώπων χωρὶς παράδοση χριστιανικοῦ ἤθους ἔμαθαν νᾶ ζοῦν μὲ ἁγνότητα καὶ ἀνώτερη ζωή; Τοὺς κέρδισαν μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ οἱ λίγοι Χριστιανοί, τὸ ἐκλεκτὸ λεῖμμα τοῦ Χριστοῦ, μὲ τὴν ἀγάπη τους, τὴν ὑπομονή τους, τὴν διακριτικὴ καὶ συνετή τους βοήθεια στὴν κατάλληλη στιγμή, μὲ τὸν  κατάλληλο τρόπο τῆς εὐγένειας καὶ συγκαταβάσεως.

Ἀδελφοί, αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν συγκατάβαση ἔδειξε καὶ δείχνει καθημερινὰ σὲ ὅλους ἐμᾶς τοὺς ἀδύναμους, σκληροὺς καὶ ἀτίθασους ἀνθρώπους ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Ὁποῖος ἔγινε ἄνθρωπος καὶ μᾶς συμπάθησε στὶς δυσκολίες καὶ τὶς ἀδυναμίες μας. Ἂς ἐκτιμήσουμε τὴν μεγάλη αὐτὴ δωρεὰ τῆς ἀγάπης του κι ἂς φιλοτιμηθοῦμε νὰ ζοῦμε μιὰ ζωὴ πνευματικὴ καὶ ἁγία, σηκώνοντας μὲ χαρὰ καὶ ὑπομονὴ τὰ βάρη τῶν ἀδυνάτων ἀδελφῶν μας. 

 (Δι­α­σκευ­ὴ ἀ­πὸ πα­λαι­ὸ τό­μο τοῦ Πε­ρι­ο­δι­κοῦ «Ο ΣΩ­ΤΗΡ»)

 

ΤΟ ΙΕΡΟ  ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, πα­ρά­γον­τι τ Ἰ­η­σοῦ ἠ­κο­λο­ύ­θη­σαν αὐ­τῷ δύ­ο τυ­φλοὶ κρά­ζον­τες κα λέ­γον­τες· Ἐ­λέ­η­σον ἡ­μᾶς, υἱ­ὲ Δαυ­ῒδ. ἐλ­θόν­τι δ ες τν οἰ­κί­αν προ­σῆλ­θον αὐ­τῷ ο τυ­φλοί, κα λέ­γει αὐ­τοῖς Ἰ­η­σοῦς· Πι­στεύ­ε­τε ὅ­τι δύ­να­μαι τοῦ­το ποι­ῆ­σαι; λέ­γου­σιν αὐ­τῷ· Να, Κριε. τό­τε ἥ­ψα­το τν ὀ­φθαλ­μῶν αὐ­τῶν λέ­γων· Κα­τὰ τν πί­στιν ὑ­μῶν γε­νη­θή­τω ὑ­μῖν. κα ἀ­νε­ῴ­χθη­σαν αὐ­τῶν ο ὀ­φθαλ­μοί· κα ἐ­νε­βρι­μή­σα­το αὐ­τοῖς Ἰ­η­σοῦς λέ­γων· Ὁ­ρᾶ­τε μη­δεὶς γι­νω­σκέ­τω. ο δ ἐ­ξελ­θόν­τες δι­ε­φή­μι­σαν αὐ­τὸν ν ὅ­λῃ τ γ ἐ­κε­ί­νῃ. Αὐ­τῶν δ ἐ­ξερ­χο­μέ­νων ἰ­δοὺ προ­σή­νεγ­καν αὐ­τῷ ἄν­θρω­πον κω­φὸν δαι­μο­νι­ζό­με­νον· κα ἐκ­βλη­θέν­τος το δαι­μο­νί­ου ἐ­λά­λη­σεν ὁ κω­φός. κα ἐ­θα­ύ­μα­σαν ο ὄ­χλοι λέ­γον­τες, Οὐ­δέ­πο­τε ἐ­φά­νη οὕ­τως ν τ Ἰσ­ρα­ήλ. ο δ Φα­ρι­σαῖ­οι ἔ­λε­γον· ν τ ἄρ­χον­τι τν δαι­μο­νί­ων ἐκ­βάλ­λει τ δαι­μό­νι­α. Κα πε­ρι­ῆ­γεν Ἰ­η­σοῦς τς πό­λεις πά­σας κα τς κώ­μας, δι­δά­σκων ν τας συ­να­γω­γαῖς αὐ­τῶν κα κη­ρύσ­σων τ εὐ­αγ­γέ­λι­ον τς βα­σι­λε­ί­ας κα θε­ρα­πεύ­ων πᾶ­σαν νό­σον κα πᾶ­σαν μα­λα­κί­αν ν τ λα­ῷ.

                                                              (Ματθ. θ’[9]  27 – 35)

    

Ε­Ρ­Μ­Η­Ν­Ε­ΙΑ (Π.Ν.Τ­Ρ­Ε­Μ­Π­Ε­ΛΑ)

Ἐκεῖνο τόν καιρό, ἐνῶ ἔφευγε ἀπό ἐκεῖ ὁ Ἰησοῦς, τὸν ἀκολούθησαν δύο τυφλοί, οἱ ὁποῖοι φώναζαν δυνατὰ κι ἔλεγαν: Σπλαχνίσου μας καὶ θεράπευσέ μας, ἔνδοξε ἀπόγονε τοῦ Δαβίδ. Κι ὅταν ἔφθασε στὸ σπίτι, ἦλθαν κοντά του οἱ τυφλοί, καὶ ὁ Ἰησοῦς τούς λέει: Πιστεύετε ὅτι ἔχω τὴ δύναμη νὰ κάνω αὐτὸ ποὺ μοῦ ζητᾶτε; Κι ἐκεῖνοι τοῦ ἀπαντοῦν: Ναί, Κύριε. Τότε ἄγγιξε μὲ τὰ δάκτυλά του τὰ μάτια τους καὶ τοὺς εἶπε: Ἂς γίνει αὐτὸ ποὺ ζητᾶτε σύμφωνα μὲ τὴν πίστη σας. Κι ἄνοιξαν τὰ μάτια τους. Καὶ ὁ Ἰησοῦς μὲ αὐστηρότητα τοὺς πρόσταξε λέγοντας: Προσέχετε, κανείς μὴ μάθει τὸ θαῦμα ποὺ σᾶς ἔκανα. Αὐτοὶ ὅμως, ὅταν βγῆκαν ἀπό τὸ σπίτι, διέδωσαν τὴ φήμη τοῦ Ἰησοῦ ὡς Μεσσία καὶ θαυματουργοῦ σ' ὅλη τὴ χώρα ἐκείνη. Καὶ καθὼς οἱ δύο αὐτοί ἔβγαιναν ἀπό τὸ σπίτι, ἰδού, ἔφεραν πρὸς τὸν Ἰησοῦ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἦταν κυριευμένος ἀπό δαιμόνιο καὶ ἦταν κουφὸς καὶ ἄλαλος. Καὶ μόλις ὁ Χριστὸς ἔδιωξε τὸ δαιμόνιο αὐτό, ὁ κουφὸς μίλησε. Καὶ τὰ πλήθη τοῦ λαοῦ θαύμασαν κι ἔλεγαν: Ποτὲ δὲν φάνηκαν τέτοια θαύματα στὸ ἔθνος τοῦ Ἰσραὴλ· οὔτε ὅταν οἱ προφῆτες καὶ οἱ ὑπόλοιποι ἅγιοι ἄνδρες θαυματουργοῦσαν ἀναμεσά του. Οἱ Φαρισαῖοι ὅμως ἔλεγαν: Μὲ τὴ βοήθεια καὶ τὴ συνεργασία τοῦ ἀρχηγοῦ τῶν δαιμόνων βγάζει τὰ δαιμόνια ἀπό τούς δαιμονισμένους. Καὶ περιόδευε ὁ Ἰησοῦς ὅλες τὶς πόλεις καὶ τὰ χωριά, διδάσκοντας στὶς συναγωγές τους καὶ κηρύττοντας τὸ χαρμόσυνο κήρυγμα τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ θεραπεύοντας κάθε ἀσθένεια καὶ ἀδιαθεσία στὸ λαό.