ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ. ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ. ΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΥ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΙ ΒΑΡΝΑΒΑ

Α΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

(20 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016)

ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ  

Ἀδελφοί, πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν· μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν τὸν ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ· ἀπέβλεπε γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν. Καὶ τί ἔτι λέγω; Ἐπιλείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών, Βαράκ τε καὶ Σαμψὼν καὶ ᾽Ιεφθάε, Δαυΐδ τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν Προφητῶν· οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων· ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν· ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυλακῆς· ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι.

                            (Ἑβρ. ια΄[11] 24-26, 32-40)

ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΑΤΙΑ ΣΤΑ ΒΟΣΚΟΤΟΠΙΑ

ΛΟΓΟΣ ΣΤΟ: «Πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς Φαραώ»

Στὸ Ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας ἐξυμνεῖται, ἡ θαυμαστὴ πίστη ποὺ εἶχε ὁ Μωϋσῆς, ὥστε, ὅταν μεγάλωσε, νὰ ἀρνηθεῖ νὰ ὀνομάζεται βασιλόπουλο, γιὸς τῆς κόρης τοῦ Φαραώ. Προτίμησε νὰ ὑποφέρει μαζὶ μὲ τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ παρὰ νὰ ἔχει τὴν πρόσκαιρη ἀπόλαυση τῆς ἁμαρτίας, νὰ ζεῖ δηλαδὴ ὡς ἄρχοντας μὲ τιμὲς καὶ ἀνέσεις στὰ ἀνάκτορα τοῦ Φαραὼ μαζὶ μὲ τοὺς Αἰγυπτίους  εἰδωλολάτρες, ποὺ καταπίεζαν τοὺς Ἰσραηλίτες. Τὸ παράδειγμα λοιπὸν αὐτὸ τοῦ Μωϋσέως μᾶς δίνει τὴν ἀφορμὴ νὰ δοῦμε ὅτι: πρέπει νὰ περιφρονοῦμε τὶς κοσμικὲς ἀπολαύσεις καὶ νὰ πορευόμαστε κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅ,τι κι ἂν μᾶς κοστίζει.

1. ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΔΙΛΗΜΜΑ

Ἦταν πραγματικὰ μεγάλο τὸ δίλημμα τοῦ Μωϋσῆ. Ἀπὸ τὴν μία πλευρὰ ἡ δόξα καὶ τὸ μεγαλεῖο, οἱ ἀνέσεις καὶ τὰ πλούτη τῶν ἀνακτόρων, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἡ πτώχεια καὶ ἡ ἀφάνεια. Ἀπὸ τὴν μία θέση τῆς ζυγαριᾶς οἱ καλύτεροι ὅροι τῶν κοσμικῶν ἀπολαύσεων, οἱ θησαυροὶ τῆς Αἰγύπτου καὶ οἱ βασιλικὲς τιμές. Καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη οἱ χειρότεροι ὅροι κακοπαθείας, οἱ κακουχίες, οἱ στερήσεις, ὁ ὀνειδισμὸς καὶ ἡ ἀτίμωση. Ὅμως ὁ Μωϋσῆς ἐπῆρε τὴν μεγάλη ἀλλὰ καὶ πολὺ δύσκολη ἀπόφαση τῆς ζωῆς του. Προτίμησε νὰ παραμείνει υἱὸς τοῦ Ἀβραάμ, υἱὸς τοῦ Θεοῦ, παρὰ υἱὸς τῆς θυγατρὸς Φαραώ. Ἐγκατέλειψε τὰ ἀνάκτορα καὶ τὶς ἀνέσεις, τὰ βασιλικὰ τραπέζια, τὴν χλιδὴ καὶ τὴν μεγαλοπρέπεια, ἀρνήθηκε ἀκόμη καὶ τὸ ὄνομά του, νὰ προσαγορεύεται υἱὸς τῆς κόρης τοῦ βασιλέως. Λέγει σχετικὰ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος: «Κανεὶς ἀπὸ μᾶς δὲν ἄφησε βασίλεια λαμπρὰ καὶ τόσο μεγάλους θησαυρούς, οὔτε περιφρόνησε τὴν ἰδιότητά του νὰ εἶναι γιὸς τοῦ βασιλέως, ὅπως ἔκανε ὁ Μωϋσῆς». «Αὐτὸς ὄχι μόνον ἀρνήθηκε τὸ ὄνομά του, νὰ λέγεται δηλαδὴ γιὸς τῆς κόρης τοῦ Φαραώ, ἀλλὰ κι ἐμίσησε τὸ ὄνομα αὐτό».

Γιατί ὅμως τὸ ἔκανε αὐτό; Διότι γνώριζε καλὰ ὅτι οἱ ἀπολαύσεις τοῦ παλατιοῦ ἦταν ἀπολαύσεις τῆς ἁμαρτίας. Γι' αὐτὸ καὶ ἀρνήθηκε τὴν ἁμαρτωλὴ ζωὴ τῆς αἰγυπτιακῆς αὐλῆς, ἀρνήθηκε νὰ συναναστρέφεται μὲ τοὺς ἀσεβεῖς εἰδωλολάτρες Αἰγυπτίους. Διότι γνώριζε ὅτι οἱ ἀπολαύσεις αὐτὲς ἦσαν πρόσκαιρες καὶ ἁμαρτωλὲς καὶ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ἀλλοτριώσουν καὶ νὰ τὸν παρασύρουν μακριὰ ἀπὸ τὸ θεῖο θέλημα. Αὐτὲς οἱ ἀπολαύσεις θὰ τὸν ἐχώριζαν ὄχι μόνον ἀπὸ τὸν λαό του τὸν Ἰσραήλ, ἀλλὰ κι ἀπ᾿ τὸν ἴδιο τὸν Θεό.

Ἐμεῖς ἆραγε ἔχουμε αὐτὴν τὴν αὐταπάρνηση τοῦ Μωϋσέως; Μποροῦμε νὰ περιφρονοῦμε τὰ πλούτη καὶ τὶς ἀνέσεις καὶ τὴν ματαιότητα τῶν ἐπιγείων, προκειμένου νὰ μὴ χάσουμε τὸν οὐράνιο προσανατολισμό μας; Βέβαια ἐμεῖς δὲν ἔχουμε νὰ ἀπαρνηθοῦμε παλάτια καὶ βασιλικὲς τιμές. Δυστυχῶς ὅμως κι ἐμεῖς συχνὰ ἐπιδιώκουμε ἀχόρταγα μάταιες μικροαπολαύσεις αὐτῆς τῆς ζωῆς· πλούσια σπίτια, ἀκριβὰ ἔπιπλα, ἐντυπωσιακὰ ἐνδύματα, πολυτελῆ αὐτοκίνητα. Καὶ μεθᾶ ἡ ψυχὴ μας μ᾿ αὐτὰ καὶ προσκολλᾶται σ' αὐτὴν ἐδῶ τὴν γῆ, τὴν «Αἰγυπτίαν γῆν», καὶ λησμονεῖ τὴν γῆ τῆς ἐπαγγελίας, τὴν βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

2. ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Θὰ πρέπει λοιπὸν νὰ ξεκαθαρίσουμε μέσα μας τὶς ἐπιλογές μας. Ἡ ἐπιλογὴ ποὺ ἔκανε ὁ Μωϋσῆς ἦταν γι' αὐτὸν ἰδιαιτέρως ἐπώδυνη. Προτίμησε «συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ», καὶ οἱ συνέπειες ἦταν ἄμεσες καὶ ὀδυνηρές. Ἄρχισε κι αὐτὸς νὰ ὑποφέρει θλίψεις καὶ δοκιμασίες, κακουχίες καὶ στερήσεις ὅπως καὶ ὁ λαός του. Ἀπὸ βασιλιὰς πλέον ἔγινε βοσκὸς γιὰ σαράντα ὁλόκληρα χρόνια. Ἀπὸ τὰ παλάτια ἔφυγε στὰ βοσκοτόπια. Ἀπὸ κυρίαρχος ἔγινε ἐξόριστος καὶ μάλιστα καταδιωκόμενος καὶ ἀντιμέτωπος μὲ ἀμέτρητους κινδύνους. Τοῦ στοίχισε λοιπὸν πολὺ ἀκριβὰ αὐτὴ του ἡ ἐνέργεια. Κι ὅμως παρέμεινε ἀταλάντευτος στὶς ἐπιλογές του.

Καὶ μᾶς διδάσκει ὅλους μας νὰ ἐπιλέγουμε στὴ ζωὴ μας αὐτὸ ποὺ μᾶς ζητεῖ ὁ Θεός, ἀκόμη κι ἂν αὐτὸ μᾶς κοστίζει ἀκριβά. Νὰ ἐπιλέγουμε ἀκόμη καὶ τὶς θλίψεις καὶ τὶς δοκιμασίες καὶ τὶς στερήσεις καὶ τὰ δεινὰ καὶ τοὺς διωγμούς, καὶ τὸ μαρτύριο ἀκόμη, ὅταν διακυβεύεται τὸ αἰώνιο μέλλον μας. Χωρὶς νὰ ὑπολογίζουμε τὸ κόστος. Χωρὶς νὰ φοβούμαστε τὴν περιφρόνηση· τοὺς ὀνειδισμούς, τὴν χλεύη, τὴν ἀπομόνωση. Ἀλλὰ νὰ τὰ ὑποφέρουμε ὅλα αὐτὰ ὅπως κι ὁ Μωϋσῆς μαζὶ μὲ τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ. Τότε στὴν συνοδοιπορία μας αὐτὴ μαζὶ μὲ τοὺς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς μας καὶ τὴν προστασία τοῦ Θεοῦ θὰ ἐλαφρώνει ἡ θλίψη μας ἀπὸ τὶς περιπέτειες καὶ τὰ παθήματα. Τότε θὰ βλέπουμε τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ νὰ μᾶς ἐπισκιάζει, νὰ μᾶς προστατεύει ἀλλὰ καὶ νὰ μᾶς δοξάζει, ὅπως δόξασε καὶ τὸν Μωϋσῆ.

Ἀδελφοί, σήμερα Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, τὸ παράδειγμα τοῦ Μωϋσέως μᾶς ἐμπνέει καὶ μᾶς καθοδηγεῖ. Διότι σὲ μία ἐποχὴ ποὺ οἱ αἱρετικοὶ παπικοὶ καὶ προτεστάντες αἰχμαλωτίζονται στὴν ἐκκοσμίκευση καὶ τὴν ἐγκόσμια δόξα, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας πορεύεται ὅπως καὶ ὁ Μωϋσῆς, μαρτυρικά, ταπεινὰ καὶ ἀσκητικὰ πρὸς τὴν γῆ τῆς ἐπαγγελίας. Διότι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας εἶναι Ἐκκλησία σταυροῦ καὶ θυσίας. Αὐτὴν τὴν πορεία τῆς ταπεινώσεως, αὐταπαρνήσεως καὶ πτώχειας ἂς ἀκολουθοῦμε καὶ ὅλοι μας, ὁ ὀρθόδοξος λαὸς τοῦ Θεοῦ. Διότι ὁδηγεῖ στὴν ἀληθινὴ γῆ τῆς ἐπαγγελίας, στὸν οὐρανὸ καὶ τὸν Παράδεισο.

(Διασκευὴ ἀπὸ παλαιὸ τόμο τοῦ Περιοδικοῦ «Ο ΣΩΤΗΡ»)

ΤΟ ΙΕΡΟ  ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

Τῷ και­ρῷ ἐ­κεί­νῳ ἠ­θέ­λη­σεν ὁ Ἰ­η­σοῦς ἐ­ξελ­θεῖν εἰς τὴν Γα­λι­λα­ί­αν, καὶ εὑ­ρί­σκει Φίλιππον καὶ λέ­γει αὐ­τῷ· ἀ­κο­λο­ύ­θει μοι. Ἦν δὲ ὁ Φίλιππος ἀ­πὸ Βηθ­σα­ϊ­δά, ἐκ τῆς πό­λε­ως Ἀν­δρέ­ου καὶ Πέτρου. εὑ­ρί­σκει Φίλιππος τὸν Να­θα­να­ὴλ καὶ λέ­γει αὐ­τῷ· ὄν ἔ­γρα­ψε Μω­ϋ­σῆς ἐν τῷ νό­μῳ καὶ οἱ προ­φῆ­ται, εὑ­ρή­κα­μεν, Ἰ­η­σοῦν τὸν υἱ­ὸν τοῦ Ἰ­ω­σὴφ τὸν ἀ­πὸ Να­ζα­ρέτ. καὶ εἶ­πεν αὐ­τῷ Να­θα­να­ήλ· ἐκ Να­ζα­ρὲτ δύ­να­ταί τι ἀ­γα­θὸν εἶ­ναι; λέ­γει αὐ­τῷ Φίλιππος· ἔρ­χου καὶ ἴ­δε. εἶ­δεν ὁ Ἰ­η­σοῦς τὸν Να­θα­να­ὴλ ἐρ­χό­με­νον πρὸς αὐ­τὸν καὶ λέ­γει πε­ρὶ αὐ­τοῦ· ἴ­δε ἀ­λη­θῶς Ἰσ­ρα­η­λί­της ἐν ᾧ δό­λος οὐκ ἔ­στι. λέ­γει αὐ­τῷ Να­θα­να­ήλ· πόθεν με γι­νώ­σκεις; ἀ­πε­κρί­θη Ἰ­η­σοῦς καὶ εἶ­πεν αὐ­τῷ· πρὸ τοῦ σε Φίλιππον φω­νῆ­σαι, ὄν­τα ὑ­πὸ τὴν συ­κῆν εἶ­δόν σε. ἀ­πε­κρί­θη Να­θα­να­ήλ καὶ λέ­γει αὐ­τῷ· Ραβ­βί, σὺ εἶ ὁ υἱ­ὸς τοῦ Θε­οῦ, σὺ εἶ ὁ βα­σι­λεὺς τοῦ Ἰσ­ρα­ήλ. ἀπε­κρί­θη Ἰ­η­σοῦς καὶ εἶ­πεν αὐ­τῷ· ὄ­τι εἶ­πόν σοι, εἶ­δόν σε ὑ­πο­κά­τω τῆς συ­κῆς, πι­στε­ύ­εις; με­ί­ζω το­ύ­των ὄ­ψῃ.  καὶ λέ­γει αὐ­τῷ· ἀ­μὴν ἀ­μὴν λέ­γω ὑ­μῖν, ἀ­π' ἄρ­τι ὄ­ψε­σθε τὸν οὐ­ρα­νὸν ἀ­νε­ῳ­γό­τα, καὶ τοὺς ἀγ­γέ­λους τοῦ Θε­οῦ ἀ­να­βα­ί­νον­τας καὶ κα­τα­βα­ί­νον­τας ἐ­πὶ τὸν υἱ­ὸν τοῦ ἀν­θρώ­που.

                                              (Ιω. α΄[1] 44 – 52)

ΕΡ­ΜΗ­ΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜ­ΠΕ­ΛΑ)

Ἐ­κεῖ­νο τὸν και­ρὸ ἀ­πο­φά­σι­σε ὁ Ἰ­η­σοῦς νὰ ἀ­να­χω­ρή­σει γιὰ τὴ Γα­λι­λαί­α. Βρί­σκει τό­τε τὸν Φί­λιπ­πο καὶ τοῦ λέ­ει: Ἀ­κο­λού­θη­σέ με στὸ τα­ξί­δι ποὺ πρό­κει­ται νὰ κά­νω. Ὁ Φί­λιπ­πος μά­λι­στα κα­τα­γό­ταν ἀ­πὸ τὴ Βηθ­σα­ϊ­δά, τὴν πα­τρί­δα τοῦ Ἀν­δρέ­α καὶ τοῦ Πέ­τρου. Βρί­σκει στὸ με­τα­ξὺ ὁ Φί­λιπ­πος τὸν Να­θα­να­ὴλ καί τοῦ λέ­ει: Ἐ­κεῖ­νον γιὰ τὸν ὁποῖο ἔ­γρα­ψε ὁ Μωυ­σῆς στό νό­μο καὶ προ­α­νήγ­γει­λαν οἱ προ­φῆ­τες, τὸν βρή­κα­με, εἶναι ὁ Ἰησοῦς, ὁ γιός τοῦ Ἰ­ω­σήφ, καὶ κα­τά­γε­ται ἀ­πὸ τή Να­ζα­ρέτ. Ἀλ­λὰ ὁ Να­θα­να­ὴλ τοῦ εἶ­πε: Ἀ­πὸ τὴ Να­ζα­ρέτ, τὸ κακό καὶ ἄ­ση­μο αὐ­τὸ χω­ριό, μπο­ρεῖ νὰ βγεῖ τί­πο­τε κα­λὸ; Τοῦ λέ­ει ὁ Φί­λιπ­πος: Ἔ­λα, κι ὅ­ταν τὸν δεῖς μὲ τὰ μά­τια σου, θὰ πει­σθεῖς. Εἶ­δε ὁ Ἰησοῦς τὸν Να­θα­να­ὴλ νὰ ἔρ­χε­ται κον­τά του καὶ λέ­ει γι' αὐ­τόν: Νὰ ἕ­νας γνή­σιος καὶ πραγ­μα­τι­κὸς Ἰσ­ρα­η­λί­της, ποὺ δὲν ἔ­χει στὴν καρ­διὰ του κα­μί­α πο­νη­ριὰ καὶ δό­λο, ἀλλά πο­θεῖ μὲ εἰ­λι­κρί­νεια νὰ βρεῖ τὴν ἀ­λή­θεια.

Τοῦ λέ­ει ὁ Να­θα­να­ήλ: Ἀ­πὸ ποῦ μὲ ξέ­ρεις; Καὶ πῶς γνω­ρί­ζεις τὴν εἰ­λι­κρί­νεια τῶν μυ­στι­κῶν μου σκέ­ψε­ων καὶ ἐ­λα­τη­ρί­ων; Τοῦ ἀ­πο­κρί­θη­κε τό­τε ὁ Ἰησοῦς: Πρὶν ἀ­κό­μη σὲ φω­νά­ξει ὁ Φί­λιπ­πος, ὅ­ταν ἤ­σουν κά­τω ἀ­πὸ τὴ συ­κιὰ καὶ προ­σευ­χό­σουν μα­κριὰ ἀ­πὸ κά­θε μά­τι ἀνθρώπου, ἐγώ μὲ τὸ ὑπερ­φυ­σι­κὸ καὶ θεῖ­ο μου βλέμ­μα σὲ εἶ­δα. Τό­τε ὁ Να­θα­να­ὴλ τοῦ ἀ­πο­κρί­θη­κε: Δι­δά­σκα­λε, ἐσύ πράγ­μα­τι εἶ­σαι ὁ Υἱ­ὸς τοῦ Θε­οῦ, ἐσύ εἶ­σαι ὁ βα­σι­λεὺς τοῦ Ἰσ­ρα­ὴλ ποὺ πε­ρι­μέ­να­με σύμ­φω­να μὲ τὶς προ­φη­τεῖ­ες. Καὶ ὁ Ἰησοῦς τοῦ ἀ­πάν­τη­σε: Ἐ­πει­δὴ σοῦ εἶ­πα ὅ­τι σὲ εἶ­δα κά­τω ἀ­πὸ τὴ συ­κιὰ πι­στεύ­εις; Θὰ δεῖς  πιὸ με­γά­λα καὶ πιὸ θαυ­μα­στὰ πράγ­μα­τα ἀ­π' αὐ­τά. Καὶ τοῦ λέ­ει: Ἀ­λη­θι­νά σᾶς δι­α­βε­βαι­ώ­νω ὅ­τι ἀ­πὸ τώ­ρα ποὺ ἄ­νοι­ξε ὁ οὐ­ρα­νὸς κα­τὰ τὴ βά­πτι­σή μου, θὰ δεῖ­τε κι ἐ­σεῖς τὸν οὐ­ρα­νὸ ἀ­νοιγ­μέ­νο, καὶ τοὺς ἀγ­γέ­λους τοῦ Θεοῦ νὰ ἀ­νε­βαί­νουν καὶ νὰ κα­τε­βαί­νουν στὸν Υἱ­ὸ τοῦ Θεοῦ. Αὐ­τὸς ἔ­γι­νε καὶ τέ­λει­ος ἄν­θρω­πος, καὶ ὡς υἱ­ὸς τοῦ ἀνθρώπου εἶ­ναι μο­να­δι­κὸς ἀν­τι­πρό­σω­πος τοῦ ἀν­θρώ­πι­νου γέ­νους· καὶ πρό­κει­ται νὰ ἔλ­θει καὶ πά­λι ὡς Κρι­τὴς ἔν­δο­ξος κα­θι­σμέ­νος πά­νω σὲ νε­φέ­λες. Θὰ ἀ­νε­βαί­νουν καὶ θὰ κα­τε­βαί­νουν οἱ ἄγ­γε­λοι προ­κει­μέ­νου νὰ ὑ­πη­ρε­τοῦν αὐ­τὸν καὶ τὴν Ἐκ­κλη­σί­α του.