ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΛΟΥΚΑ. ΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

 

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΥ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΧΛΩΡΑΚΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΛΟΥΚΑ

(19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2025)

 

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ (ΙΘ΄ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ)  

Ἀ­δελ­φοί, ὁ Θε­ὸς καὶ Πα­τὴρ τοῦ Κυ­ρί­ου ᾽Ι­η­σοῦ Χρι­στοῦ οἶ­δεν, ὁ ὢν εὐ­λο­γη­τὸς εἰς τοὺς αἰ­ῶ­νας, ὅ­τι οὐ ψε­ύ­δο­μαι. Ἐν Δα­μα­σκῷ ὁ ἐ­θνάρ­χης ῾Α­ρέ­τα τοῦ βα­σι­λέ­ως ἐ­φρο­ύ­ρει τὴν πό­λιν Δα­μα­σκη­νῶν πι­ά­σαι με, καὶ διὰ θυ­ρί­δος ἐν σαρ­γά­νῃ ἐ­χα­λά­σθην διὰ τοῦ τε­ί­χους καὶ ἐ­ξέ­φυ­γον τὰς χεῖ­ρας αὐ­τοῦ. Καυ­χᾶ­σθαι δεῖ· οὐ συμ­φέ­ρει μοι· ἐ­λε­ύ­σο­μαι δὲ εἰς ὀ­πτα­σί­ας καὶ ἀ­πο­κα­λύ­ψεις Κυ­ρί­ου. Οἶ­δα ἄν­θρω­πον ἐν Χρι­στῷ πρὸ ἐ­τῶν δε­κα­τεσ­σά­ρων· εἴ­τε ἐν σώ­μα­τι οὐκ οἶ­δα, εἴ­τε ἐ­κτὸς τοῦ σώ­μα­τος οὐκ οἶ­δα, ὁ Θε­ὸς οἶ­δεν· ἁρ­πα­γέν­τα τὸν τοι­οῦ­τον ἕ­ως τρί­του οὐ­ρα­νοῦ. Καὶ οἶ­δα τὸν τοι­οῦ­τον ἄν­θρω­πον· εἴ­τε ἐν σώ­μα­τι εἴ­τε χω­ρὶς τοῦ σώ­μα­τος οὐκ οἶ­δα, ὁ Θε­ὸς οἶ­δεν· ὅ­τι ἡρ­πά­γη εἰς τὸν πα­ρά­δει­σον καὶ ἤ­κου­σεν ἄρ­ρη­τα ῥή­μα­τα ἃ οὐκ ἐ­ξὸν ἀν­θρώ­πῳ λα­λῆ­σαι. Ὑ­πὲρ τοῦ τοι­ο­ύ­του καυ­χή­σο­μαι, ὑ­πὲρ δὲ ἐ­μαυ­τοῦ οὐ καυ­χή­σο­μαι εἰ μὴ ἐν ταῖς ἀ­σθε­νε­ί­αις μου. Ἐ­ὰν γὰρ θε­λή­σω καυ­χή­σα­σθαι, οὐκ ἔ­σο­μαι ἄ­φρων· ἀ­λή­θειαν γὰρ ἐ­ρῶ· φε­ί­δο­μαι δέ, μή τις εἰς ἐ­μὲ λο­γί­ση­ται ὑ­πὲρ ὃ βλέ­πει με ἢ ἀ­κο­ύ­ει τι ἐξ ἐ­μοῦ. Καὶ τῇ ὑ­περ­βο­λῇ τῶν ἀ­πο­κα­λύ­ψε­ων, ἵ­να μὴ ὑ­πε­ρα­ί­ρω­μαι, ἐ­δό­θη μοι σκό­λοψ τῇ σαρκί, ἄγ­γε­λος Σα­τᾶν, ἵ­να με κο­λα­φί­ζῃ, ἵ­να μὴ ὑ­πε­ρα­ί­ρω­μαι. Ὑ­πὲρ το­ύ­του τρὶς τὸν Κύριον πα­ρε­κά­λε­σα ἵ­να ἀ­πο­στῇ ἀπ᾽ ἐ­μοῦ· καὶ εἴ­ρη­κέν μοι· ᾽Αρ­κεῖ σοι ἡ χά­ρις μου· ἡ γὰρ δύ­να­μίς μου ἐν ἀ­σθε­νε­ί­ᾳ τε­λει­οῦ­ται· ἥ­δι­στα οὖν μᾶλ­λον καυ­χή­σο­μαι ἐν ταῖς ἀ­σθε­νε­ί­αις μου, ἵ­να ἐ­πι­σκη­νώ­σῃ ἐπ᾽ ἐ­μὲ ἡ δύ­να­μις τοῦ Χρι­στοῦ. 

(Β΄ Κορ. ια΄[11] 31-33, ιβ΄[12] 1-9)

 

ΕΡ­ΜΗ­ΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜ­ΠΕ­ΛΑ)

Ἀ­δελ­φοί, θά σᾶς πῶ πράγ­μα­τα πού ἴ­σως σᾶς φα­νοῦν ἀ­πί­στευ­τα. Ἀλ­λά ὁ Θε­ός καί Πα­τήρ τοῦ Κυ­ρί­ου μας Ἰ­η­σοῦ Χρι­στοῦ, ὁ ὁ­ποῖ­ος εἶ­ναι εὐ­λο­γη­μέ­νος στούς αἰ­ῶ­νες, γνω­ρί­ζει ὅ­τι δέν λέ­ω ψέ­μα­τα. Στή Δα­μα­σκό ὁ δι­οι­κη­τής πού εἶ­χε δι­ο­ρι­σθεῖ ἀ­πό τόν βα­σι­λιά Ἀ­ρέ­τα φρου­ροῦ­σε τήν πό­λη τῶν Δα­μα­σκη­νῶν, ἐ­πει­δή ἤ­θε­λε νά μέ συλ­λά­βει. Κι ἀ­πό κά­ποι­ο πα­ρά­θυ­ρο μέ κα­τέ­βα­σαν κά­τω μέ­σα σέ δι­κτυ­ω­τό κα­λά­θι, μέ­σα ἀ­πό κά­ποι­ο ἄ­νοιγ­μα τοῦ τεί­χους τῆς πό­λε­ως, καί ξέ­φυ­γα ἀ­πό τά χέ­ρια του. Νά σᾶς μι­λή­σω λοι­πόν καί γιά ἄλ­λους δι­ωγ­μούς μου, δέν μέ συμ­φέ­ρει νά καυ­χι­έ­μαι. Στα­μα­τῶ λοι­πόν γι’ αὐ­τό νά μι­λῶ γιά τούς δι­ωγ­μούς καί τούς ἄλ­λους κό­πους μου. Θά ἀ­να­φερ­θῶ ὅ­μως σέ ὀ­πτα­σί­ες καί ἀ­πο­κα­λύ­ψεις πού μοῦ χά­ρι­σε ὁ Κύ­ριος. Γνω­ρί­ζω ἕ­ναν ἄν­θρω­πο πού βρί­σκε­ται σέ στε­νή σχέ­ση καί ἐ­πι­κοι­νω­νί­α μέ τόν Χρι­στό. Ὁ ἄν­θρω­πος αὐ­τός πρίν ἀ­πό δε­κα­τέσ­σε­ρα χρό­νια ἁρ­πά­χθη­κε καί ἀ­νυ­ψώ­θη­κε μέ­χρι τόν τρί­το οὐ­ρα­νό, ὅ­που δι­α­μέ­νουν οἱ ἀγ­γε­λι­κές δυ­νά­μεις. Δέν γνω­ρί­ζω ὅ­μως ἐ­άν ἦ­ταν μέ τό σῶ­μα του τήν ὥ­ρα ἐ­κεί­νη ἤ ἦ­ταν σέ ἔκ­στα­ση, ἔ­ξω ἀ­πό τό σῶ­μα του. Ὁ Θε­ός ξέ­ρει. Καί γνω­ρί­ζω ὅ­τι ὁ ἄν­θρω­πος αὐ­τός (εἴ­τε μέ τό σῶ­μα του, εἴ­τε ἔ­ξω ἀ­π’ τό σῶ­μα του, μό­νο μέ τήν ψυ­χή του, δέν γνω­ρί­ζω, ὁ Θε­ός γνω­ρί­ζει) ἁρ­πά­χθη­κε καί με­τα­φέρ­θη­κε στόν Πα­ρά­δει­σο κι ἄ­κου­σε λό­για πού κα­νέ­νας ἄν­θρω­πος δέν ἔ­χει τή δύ­να­μη νά τά πεῖ, κι οὔ­τε ἐ­πι­τρέ­πε­ται νά τά ξε­στο­μί­σει λό­γῳ τῆς ἱ­ε­ρό­τη­τός τους. Γιά τόν ἄν­θρω­πο αὐ­τόν θά καυ­χη­θῶ. Δέν εἶ­ναι ὁ συ­νη­θι­σμέ­νος Παῦ­λος αὐ­τός, ἀλ­λά ἄλ­λος Παῦ­λος, στόν ὁ­ποῖ­ο ὁ Κύ­ριος ἔ­δω­σε πολ­λές χά­ρι­τες. Γιά τόν ἑ­αυ­τό μου ὅ­μως δέν θά καυ­χη­θῶ πα­ρά μό­νο γιά τίς θλί­ψεις καί τούς πει­ρα­σμούς μου, ὅ­που φα­νε­ρώ­νε­ται ἡ ἀ­σθέ­νειά μου, ἀλ­λά καί ἡ δύ­να­μη τοῦ Θε­οῦ πού δέν μ’ ἀ­φή­νει νά κα­ταρ­ρεύ­σω. Μό­νο γιά τίς ἀ­σθέ­νει­ές μου αὐ­τές θά καυ­χη­θῶ κι ὄ­χι γιά τίς ἐ­πι­τυ­χί­ες καί τή δρά­ση μου. Δι­ό­τι ἐ­άν θε­λή­σω καί γι’ αὐ­τά νά καυ­χη­θῶ, δέν θά εἶ­μαι ἄ­μυα­λος καί ἀ­νό­η­τος, ἐ­πει­δή θά πῶ τήν ἀ­λή­θεια. Δυ­σκο­λεύ­ο­μαι ὅ­μως νά καυ­χη­θῶ, γιά νά μή μοῦ λο­γα­ριά­σει κα­νείς τί­πο­τε πε­ρισ­σό­τε­ρο ἀ­πό ἐ­κεῖ­νο πού βλέ­πει ἤ ἀ­κού­ει ἀ­πό μέ­να. Καί ἐ­ξαι­τί­ας τῶν πολ­λῶν καί με­γά­λων ἀ­πο­κα­λύ­ψε­ων ἐ­πέ­τρε­ψε ὁ Θε­ός καί μοῦ δό­θη­κε ἀγ­κα­θω­τό ξύ­λο στό σῶ­μα, ἀρ­ρώ­στια ἀ­θε­ρά­πευ­τη, ἄγ­γε­λος τοῦ σα­τα­νᾶ, γιά νά μέ χτυ­πᾶ στό πρό­σω­πο καί νά μέ τα­λαι­πω­ρεῖ, γιά νά μήν ὑ­πε­ρη­φα­νεύ­ο­μαι. Γιά τόν πει­ρα­σμό αὐ­τό τρεῖς φο­ρές πα­ρα­κά­λε­σα τόν Κύ­ριο νά μοῦ τόν ἀ­πο­μα­κρύ­νει. Ἀλ­λά ὁ Κύ­ριος μοῦ εἶ­πε: Σοῦ εἶ­ναι ἀρ­κε­τή ἡ χά­ρις πού σοῦ δί­νω. Δι­ό­τι ἡ δύ­να­μή μου ἀ­να­δει­κνύ­ε­ται τέ­λεια, ὅ­ταν ὁ ἄν­θρω­πος εἶ­ναι ἀ­σθε­νής καί μέ τήν ἐ­νί­σχυ­σή μου κα­τορ­θώ­νει με­γά­λα καί θαυ­μα­στά. Μέ πο­λύ με­γά­λη εὐ­χα­ρί­στη­ση λοι­πόν θά καυ­χι­έ­μαι πε­ρισ­σό­τε­ρο στίς ἀ­σθέ­νει­ές μου, γιά νά κα­τοι­κή­σει μέ­σα μου ἡ δύ­να­μη τοῦ Χρι­στοῦ.

 

ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

Τῷ και­ρῷ ἐ­κεί­νῳ, ἐ­πο­ρε­ύ­ε­το ὁ Ἰ­η­σοῦς εἰς πό­λιν κα­λου­μέ­νην Να­ΐν· καὶ συ­νε­πο­ρε­ύ­ον­το αὐ­τῷ οἱ μα­θη­ταὶ αὐ­τοῦ ἱ­κα­νοὶ καὶ ὄ­χλος πο­λύς. ὡς δὲ ἤγ­γι­σε τῇ πύ­λῃ τῆς πό­λε­ως, καὶ ἰ­δοὺ ἐ­ξε­κο­μί­ζε­το τε­θνη­κὼς υἱ­ὸς μο­νο­γε­νὴς τῇ μη­τρὶ αὐ­τοῦ, καὶ αὕ­τη ἦν χή­ρα, καὶ ὄ­χλος τῆς πό­λε­ως ἱ­κα­νὸς ἦν σὺν αὐ­τῇ. καὶ ἰ­δὼν αὐ­τὴν ὁ Κύ­ριος ἐ­σπλαγ­χνί­σθη ἐ­π' αὐ­τῇ καὶ εἶ­πεν αὐ­τῇ· Μὴ κλαῖ­ε· καὶ προ­σελ­θὼν ἥ­ψα­το τῆς σο­ροῦ, οἱ δὲ βα­στά­ζον­τες ἔ­στη­σαν, καὶ εἶ­πε· Νε­α­νί­σκε, σοὶ λέ­γω, ἐ­γέρ­θη­τι. καὶ ἀ­νε­κά­θι­σεν ὁ νε­κρὸς καὶ ἤρ­ξα­το λα­λεῖν, καὶ ἔ­δω­κεν αὐ­τὸν τῇ μη­τρὶ αὐ­τοῦ. ἔ­λα­βε δὲ φό­βος πάν­τας, καὶ ἐ­δό­ξα­ζον τὸν Θε­ὸν, λέ­γον­τες ὅ­τι Προ­φή­της μέ­γας ἐ­γή­γερ­ται ἐν ἡ­μῖν, καὶ ὅ­τι ἐ­πε­σκέ­ψα­το ὁ Θε­ὸς τὸν λα­ὸν αὐ­τοῦ.

                                           (Λουκ. ζ΄[7] 11 – 16)

 

H ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΑΝΕΡΜΗΝΕΥΤΩΝ

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

ΗΤΑΝ ΧΗΡΑ. Εἶχε ἤδη θάψει τὸν ἄνδρα της καὶ ἀπέμεινε μόνη καὶ ἀπροστάτευτη στόν κόσμο. Τῆς εἶχε ἀπομείνει μόνο ἕνα μικρό παιδί, ἕνας γιός. Αὐτό τό παιδὶ ἦταν ἡ ζωή της. Αὐτὸ τὸ παιδὶ ἐπάλευε να ἀναθρέψει.

Τώρα ὁδηγεῖ καὶ αὐτό τό μοναδικό της στήριγμα στὸν τάφο. Ἄρα τώρα δὲν τῆς ἀπομένει τίποτε. Τώρα μένει χωρίς τή ζωή της. Τώρα δὲν ἔχει ζωή. Ἡ χήρα μητέρα εἶναι διπλά νεκρή. 

Η ΝΕΚΡΙΚΗ ΠΟΜΠΗ βγαίνει ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη, τὴ Ναΐν. Κατευθύνεται πρός τό νεκροταφεῖο. Πλῆθος πολύ συνοδεύει αὐτή τήν τραγική κηδεία. Συντριμμένο, βουβό τό πλῆθος. Ὁ ἄφωνος πόνος καί τά ἀθόρυβα δάκρυα συνοδεύουν τόν δραματικό σπαραγμό τῆς ἀπαρηγόρητης μητέρας. Ἡ ὁποία, τί ἄλλο νὰ κάνει; Κλαίει... 

ΜΗ ΚΛΑΙΕ! Μή κλαῖς! Τα λόγια αὐτά ξυπνοῦν τό βουβαμένο πλήθος. Ἡ νεκρική πομπή ἔχει συναντήσει μίαν ἄλλη πομπή. Τόν Κύριο μέ τούς μαθητές του καὶ ἕνα πλῆθος κόσμου πού τόν ἀκολουθεῖ. Ὁ Κύριος τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου πλησιάζει στό κέντρο τοῦ δράματος καὶ ἀπευθύνει αὐτά τά λόγια —«μή κλαῖε» — πρὸς τὴ συντετριμμένη μητέρα. Ταυτοχρόνως κινεῖται πρός τό φέρετρο. Τὸ ἀκουμπᾷ μὲ τό χέρι Του καὶ «οἱ βαστάζοντες ἔστησαν»· οἱ μεταφορεῖς τοῦ νεκροῦ παραξενεμένοι σταμάτησαν. 

Οἱ ἄνθρωποι κυττάζουν ἀπορημένοι! Τί νόημα ἔχει αύτή ή αἰφνίδια διακοπή τῆς κηδείας; Τὸ ἐρώτημα βασανίζει ὅλους, ἀπάντηση ὅμως δὲν ἔχει κανείς. 

ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ. Δὲν μεσολαβοῦν παρά ἐλάχιστες στιγμές, ἕως ὅτου ἡ φωνὴ τοῦ Κυρίου ἀκούεται καὶ πάλιν. Ἀπευθύνεται ὅμως τώρα πρός τόν νεκρὸ γιὸ τῆς χήρας. Καὶ δὲν εἶναι γλυκειὰ καὶ ἁπαλὴ αὐτὴ τὴ φορά. Τώρα ἡ φωνή τοῦ Κυρίου ἀκούγεται ἐξουσιαστική καί ἐπιτακτική. Δὲν παρακαλεῖ, διατάζει! «Νεανίσκε, σοί λέγω, ἐγέρθητι»! Νεανίσκε, σέ σένα ὁμιλῶ· σήκω ἐπάνω! 

«Καὶ ἀνεκάθισεν ὁ νεκρὸς καὶ ἤρξατο λαλεῖν».  ̓Ανασηκώθηκε τὸ νεκρό παιδί καί ἄρχισε νὰ μιλᾶ. Καὶ ὁ Κύριος τό παρέδωσε τότε στὴν ἐξίσου ἢ καὶ διπλά νεκραναστημένη μητέρα του. 

ΤΟΤΕ ΣΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ἁπλώθηκε φόβος. «Ἔλαβε δὲ φόβος πάντας». Τὸ γεγονός ὑπερέβαινε τὴν ἀντοχὴ καὶ ἀντίληψη τῶν ἀνθρώπων. Ἔβλεπαν, ἀλλὰ δὲν μποροῦσαν νὰ κατανοήσουν. Φοβήθηκαν. Ἄρχισαν να διαισθάνονται ὅτι «προφήτης μέγας» ἔχει ἐμφανισθεῖ καὶ ὅτι ὁ Θεός εἶχεν ἐπισκεφθεῖ προστατευτικὰ καὶ στοργικά τόν πονεμένο καὶ βασανισμένο λαό Του. 

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ

Ὁ θάνατος ὑπῆρξε τό πιο σκοτεινὸ καὶ ἀνερμήνευτο μυστήριο γιά τὸν ἄνθρωπο. Ἡ φιλοσοφία τὸ προσέγγισε ἐπανειλημμένα, ἀλλά οἱ προσπάθειές της νὰ τὸ ἑρμηνεύσει ἀποτύγχαναν παταγωδῶς. Οἱ γιατροί ἐπιχείρησαν νὰ τὸ δαμάσουν μὲ τά φάρμακα, ἀλλὰ τά φάρμακα ὑποχωροῦσαν πάντοτε ἀδύναμα ἐντελῶς. Οἱ θρησκείες περιέβαλαν τό μυστήριο τοῦ θανάτου μὲ ἀκόμη μεγαλύτερο σκοτάδι. Τὸ ἔκαναν τελετουργία καὶ μετέτρεψαν τὸν ἀνθρώπινο σπαραγμὸ σὲ λατρεία ἀνύπαρκτων θεοτήτων. 

Τὸν θάνατο τὸν πλησίασαν ὅλοι μὲ φόβο. Ὅλοι. Μέχρι πού ἦλθε ὁ Ἕνας, ὁ Κύριος τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου, ὁ Χριστός.

Ὁ Χριστός μας ἑρμήνευσε αὐτὸ τὸ τόσο σκοτεινὸ καὶ ἀνερμήνευτο μυστήριο. Ἔχυσε φῶς στὸ πυκνό σκοτάδι. Ἐξήγησε τήν προέλευση τοῦ θανάτου, τὴν αἰτία του. Δίδαξε πώς αἰτία τοῦ θανάτου ὑπῆρξε ἡ ἁμαρτία καὶ τὸ κακό. Ἔδωσε ἀκόμη καὶ τὴ λύση. Τόνισε ὅτι ὁ τάφος δὲν εἶναι τὸ τέλος. Καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν θὰ εἶναι μετὰ τὸν θάνατο γιὰ πάντα μόνο πνεῦμα, ψυχή. Μίλησε γιά τήν ἀνάσταση τῶν σωμάτων. 

Ὁ Κύριος ἔδειξε γιά πρώτη φορά τό ΤΕΛΟΣ! Τό τέλος δὲ αὐτὸ δὲν εἶναι μία μαραμένη κοινωνία ἄσαρκων πνευμάτων.  ̓Αλλὰ εἶναι ἕνας νέος κόσμος. Ἕνας κόσμος ἀναστάσεως. Μία κοινωνία ἀναστημένων ἀνθρώπων μέσα στό ὑπερκόσμιο φῶς τῆς θεϊκῆς δόξας. 

Μέ τόν Χριστό καὶ ἐν τῷ Χριστῷ δὲν ὑπάρχει θάνατος. Ὅ θάνατος εἶναι νικημένος. Καὶ εἶναι νικημένος γιά πάντα. 

Τώρα ὅλα ἔχουν ἀλλάξει νόημα. Τώρα ἡ Ἐκκλησία τῶν πρωτότοκων υἱῶν τοῦ Θεοῦ κατευθύνεται πρὸς τὸ ἔσχατο τέλος μὲ τὴν πιό ἱερή προσδοκία τοῦ κόσμου: 

Τώρα ἡ Ἐκκλησία καὶ κάθε ἀληθινός πιστός «προσδοκᾷ ἀνάστασιν νεκρῶν καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος»!

 (Δι­α­σκευ­ὴ ἀ­πὸ πα­λαι­ὸ τό­μο τοῦ Πε­ρι­ο­δι­κοῦ «Ο ΣΩΤΗΡ»)