ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΝ ΧΑΛΚΗΔΟΝΙ Δ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ. ΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΥ

 ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΙ ΒΑΡΝΑΒΑ

ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ Δ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ

(17 ΙΟΥΛΙΟΥ 2016)

 

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ  

Τέκνον Τίτε, πιστός ὁ λό­γος· καὶ πε­ρὶ το­ύ­των βο­ύ­λο­μαί σε δι­α­βε­βαι­οῦ­σθαι, ἵ­να φρον­τί­ζω­σι κα­λῶν ἔρ­γων προ­ΐ­στα­σθαι οἱ πε­πι­στευ­κό­τες τῷ Θε­ῷ. ταῦ­τά ἐ­στι τὰ κα­λὰ καὶ ὠ­φέ­λι­μα τοῖς ἀν­θρώ­ποις· μω­ρὰς δὲ ζη­τή­σεις καὶ γε­νε­α­λο­γί­ας καὶ ἔ­ρεις καὶ μά­χας νο­μι­κὰς πε­ρι­ί­στα­σο· εἰ­σὶ γὰρ ἀ­νω­φε­λεῖς καὶ μά­ται­οι. αἱ­ρε­τι­κὸν ἄν­θρω­πον με­τὰ μί­αν καὶ δευ­τέ­ραν νου­θε­σί­αν πα­ραι­τοῦ, εἰ­δὼς ὅ­τι ἐ­ξέ­στρα­πται ὁ τοι­οῦ­τος καὶ ἁ­μαρ­τά­νει ὢν αὐ­το­κα­τά­κρι­τος. Ὅ­ταν πέμ­ψω Ἀρ­τε­μᾶν πρός σε ἢ Τυ­χι­κόν, σπο­ύ­δα­σον ἐλ­θεῖν πρός με εἰς Νι­κό­πο­λιν· ἐ­κεῖ γὰρ κέ­κρι­κα πα­ρα­χει­μά­σαι. Ζη­νᾶν τὸν νο­μι­κὸν καὶ Ἀ­πολ­λὼ σπου­δα­ί­ως πρό­πεμ­ψον, ἵ­να μη­δὲν αὐ­τοῖς λε­ί­πῃ. Μαν­θα­νέ­τω­σαν δὲ καὶ οἱ ἡ­μέ­τε­ροι κα­λῶν ἔρ­γων προ­ΐ­στα­σθαι εἰς τὰς ἀ­ναγ­κα­ί­ας χρε­ί­ας, ἵ­να μὴ ὦ­σιν ἄ­καρ­ποι. Ἀ­σπά­ζον­ταί σε οἱ με­τ' ἐ­μοῦ πάν­τες. ἄ­σπα­σαι τοὺς φι­λοῦν­τας ἡ­μᾶς ἐν πί­στει. Ἡ χά­ρις με­τὰ πάν­των ὑ­μῶν· ἀμήν.  

               (Τίτ. γ΄[3] 8 – 15)

 

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΜΑΣ;

ΛΟΓΟΣ ΣΤΟ: «Μωρὰς δὲ ζητήσεις ... περιίστασο·

εἰσι γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι»

Στὸ σημερινὸ Ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀνάμεσα στὶς ἄλλες πολύτιμες συμβουλὲς ποὺ δίνει στὸν μαθητή του Τίτο, τοῦ λέγει καὶ τὰ ἑξῆς: Νὰ ἀποφεύγεις τὶς ἀνόητες συζητήσεις καὶ τὶς γενεαλογίες για τοὺς μυθικοὺς θεοὺς ἢ τοὺς εὐγενεῖς προγόνους, καθὼς καὶ τὶς φιλονικίες καὶ διαμάχες γιὰ τὸν ἰουδαϊκὸ νόμο, διότι δὲν προκαλοῦν καμμία ὠφέλεια καὶ εἶναι μάταιες. Ἡ συμβουλὴ αὐτὴ τοῦ θείου Ἀποστόλου δίνει καὶ σὲ μᾶς τὴν ἀφορμὴ νὰ δοῦμε ποῦ ὁδηγοῦν οἱ ἀνωφελεῖς συζητήσεις καὶ πῶς θὰ πρέπει νὰ τὶς ἀποφεύγουμε.

1. ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΑΝΩΦΕΛΕΙΣ

Ἦταν φαίνεται συχνὸ τὸ φαινόμενο στοὺς Χριστιανοὺς τῆς Κρήτης νὰ χάνουν τὸν καιρό τους καὶ τὴν ἠρεμία τους μὲ συζητήσεις μάταιες καὶ ἀνωφελεῖς. Ἐπειδὴ ζοῦσαν σ' ἕνα περιβάλλον ἀπὸ Ἕλληνες καὶ Ἰουδαίους, ἄκουαν τὶς φιλοσοφικὲς διαμάχες μεταξὺ τῶν φιλοσοφιῶν τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων ἀλλὰ καὶ τὶς ἔντονες συζητήσεις τῶν Ἰουδαίων σχετικὰ μὲ τὴν ἑρμηνεία τῶν διατάξεων τοῦ Νόμου τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Καὶ ἔμπαιναν κι αὐτοὶ στὴν παγίδα νὰ συμμετέχουν σ' ἕνα φαῦλο κύκλο συζητήσεων ματαίων, ποὺ συχνὰ ὁδηγοῦσε σὲ λογομαχίες καὶ ἔριδες, διχασμοὺς καὶ σχίσματα. Τὸ πρόβλημα στὶς λογομαχίες τους βέβαια δὲν ἦταν μόνο τὸ περιεχόμενο τῶν συζητήσεών τους ἀλλὰ καὶ ὁ τρόπος διεξαγωγῆς τους, ποὺ ἔκρυβε ἐγωισμὸ καὶ ματαιοδοξία.

Δυστυχῶς μιὰ τέτοια ἀρρωστημένη κατάσταση λογομαχιῶν καὶ ἐρίδων παρουσιάζεται καὶ στὴν ἐποχή μας καὶ ἰδιαίτερα μεταξὺ πολλῶν Χριστιανῶν. Βλέπει κανεὶς καὶ στὶς μέρες μας πολλοὺς πιστοὺς νὰ ξοδεύουν ἀπερίσκεπτα τὶς ὧρες τους μὲ ἀνούσιες συζητήσεις, οἱ ὁποῖες προκαλοῦν συχνὰ φιλονικίες. Συζητήσεις ποὺ συχνὰ παρουσιάζονται μὲ τὸν μανδύα κάποιου γνησίου ἐνδιαφέροντος γιὰ πρόσωπα ἢ προβλήματα τῆς ἐποχῆς μας κι ὅμως κρύβουν πολὺ ἐγωισμὸ καὶ καταλήγουν σὲ κατάκριση καὶ πνευματικὴ ζημιά. Ἰσχυρίζονται πολλοὶ σήμερα ὅτι συζητοῦν για θέματα ἐκκλησιαστικά, ἐπειδὴ ἀγαποῦν τὴν Ἐκκλησία. Καὶ καταλήγουν νὰ κατακρίνουν ἱερὰ πρόσωπα, νὰ διχάζουν μὲ τὴν στάση τους τοὺς ἄλλους, νὰ γίνονται οἱ τιμητὲς τῶν πάντων, νὰ πληγώνουν εὐαίσθητες συνειδήσεις. Ἄλλοι στὴν προσπάθειά τους νὰ βοηθήσουν ἀνθρώπους θρησκευτικὰ ἀδιάφορους ἢ ἀντίθετους ἀρχίζουν νὰ κατακεραυνώνουν ἀρχικῶς τὰ σύγχρονα φαινόμενα ἠθικῆς σήψης καὶ κατόπιν τοὺς θεωρούμενους αἴτιους τῶν φαινομένων αὐτῶν. Τέλος κάποιοι ἄλλοι ἔχουν ὡς καθημερινὸ ἀντικείμενο τῶν συζητήσεών τους τὶς ἀνούσιες καὶ συχνὰ ἀντίθεες ἐκπομπὲς τῆς τηλεοράσεως, τὴν πορεία τοῦ πρωταθλήματος, τὴν προσωπικὴ ζωὴ τῶν δημοσίων προσώπων, τὴν μόδα, τὴν διασκέδαση, τὸ χρηματιστήριο καὶ ἄλλα.

2. ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΩΦΕΛΙΜΕΣ

Θὰ πρέπει λοιπὸν νὰ προσέχουμε πολὺ κι ἐμεῖς καὶ τὸ περιεχόμενο ἀλλὰ καὶ τὸν τρόπο τῶν συζητήσεών μας, μᾶς λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Καὶ μάλιστα παροτρύνει τὸν Τίτο νὰ παραιτεῖται ἀπὸ τέτοιου εἴδους συζητήσεις καὶ νὰ φεύγει κι ἀπὸ τὸν τόπο ποὺ γίνονται. Ἀλλὰ καὶ στὸν Τιμόθεο ὁ θεῖος Παῦλος τήν ἴδια συμβουλὴ δίνει: «Τὰς μωρὰς καὶ ἀπαιδεύτους ζητήσεις παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι γεννῶσι μάχας», τοῦ γράφει. Ἀπόφευγε, δηλαδή, τὶς ἀνόητες συζητήσεις, διότι προκαλοῦν μάχες καὶ ἔριδες. Διότι, ὅπως ἐξηγεῖ, «δοῦλον Κυρίου οὐ δεῖ μάχεσθαι, ἀλλ' ἤπιον εἶναι πρὸς πάντας, διδακτικόν, ἀνεξίκακον, ἐν πραότητι παιδεύοντα τοὺς ἀντιδιατιθεμένους.. μήποτε δῷ αὐτοῖς ὁ Θεὸς μετάνοιαν εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας» (Β' Τιμ. β'[2] 23-25). Ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ, ὁ πνευματικὸς δηλαδὴ ἄνθρωπος, δὲν πρέπει νᾶ λογομαχεῖ, ἀλλὰ νὰ εἶναι ἤπιος πρὸς ὅλους, διδακτικὸς καὶ ἀνεξίκακος. Νὰ παιδαγωγεῖ ὅσους ἀντιτίθενται εἰς αὐτὸν μὲ πραότητα καὶ εἰρήνη, χωρὶς νὰ δημιουργεῖ ἐντάσεις. Νὰ συζητεῖ μὲ ἠπιότητα καὶ ἀνεξικακία, μὲ πραότητα καὶ καλωσύνη. Ὅπως σημειώνει ὁ ἑρμηνευτὴς τῶν Γραφῶν Θεοφύλακτος, ὁ πνευματικὸς ἄνθρωπος πρέπει νὰ μιλᾶ «μὲ πατρικὴ ἠπιότητα καὶ μὲ μακροθυμία. Ἔτσι θὰ μπορεῖ νὰ πείσει ἀκόμη καὶ τοὺς πιὸ σκληροὺς καὶ ἀντίθετους συνομιλητάς». Ἂς μάθουμε λοιπὸν νὰ συζητοῦμε ὄμορφα, ἁπλᾶ, ἐγκάρδια, ταπεινά, συνετά. Νὰ συζητοῦμε συζητήσεις μὲ οὐσιαστικὸ οἰκοδομητικὸ περιεχόμενο, συζητήσεις ὄχι γιὰ πράγματα μικρῆς ἀξίας, ἀλλὰ γιἀ τὰ μεγάλα καὶ αἰώνια.

Ἀδελφοί, οἱ 630 θεοφόροι Πατέρες τῆς Δ' Οἰκουμενικῆς Συνόδου, τοὺς ὁποίους τιμᾶ σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας, τέτοιο παράδειγμα μᾶς ἄφησαν. Δὲν ἀσχολοῦνταν μὲ μικρὰ καὶ ἀσήμαντα ἀλλὰ μὲ μεγάλα καὶ ἱερά. Αὐτὰ συζητοῦσαν, αὐτὰ καὶ δίδασκαν. Καὶ ὅταν χρειάστηκε, ἔδωσαν καὶ μάχες σκληρὲς ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν, ποὺ δίχαζαν μὲ τὶς ἐριστικὲς διαμάχες τους τὴν ποίμνη τοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι θριάμβευσε ἡ ἀλήθεια, ἔτσι θριάμβευσε ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας.

 (Δι­α­σκευ­ὴ ἀ­πὸ πα­λαι­ὸ τό­μο τοῦ Πε­ρι­ο­δι­κοῦ «Ο ΣΩ­ΤΗΡ»)

 

ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ μαθηταῖς^.  ὑ­μεῖς ἐ­στε τὸ φῶς τοῦ κό­σμου. οὐ δύ­να­ται πό­λις κρυ­βῆ­ναι ἐ­πά­νω ὄ­ρους κει­μέ­νη· οὐ­δὲ κα­ί­ου­σι λύ­χνον καὶ τι­θέ­α­σιν αὐ­τὸν ὑ­πὸ τὸν μό­δι­ον, ἀλ­λ' ἐ­πὶ τὴν λυ­χνί­αν, καὶ λάμ­πει πᾶ­σι τοῖς ἐν τῇ οἰ­κί­ᾳ. Οὕ­τω λαμ­ψά­τω τὸ φῶς ὑ­μῶν ἔμ­προ­σθεν τῶν ἀν­θρώ­πων, ὅ­πως ἴ­δω­σιν ὑ­μῶν τὰ κα­λὰ ἔρ­γα καὶ δο­ξά­σω­σι τὸν πα­τέ­ρα ὑ­μῶν τὸν ἐν τοῖς οὐ­ρα­νοῖς. Μὴ νο­μί­ση­τε ὅ­τι ἦλ­θον κα­τα­λῦ­σαι τὸν νό­μον ἢ τοὺς προ­φή­τας· οὐκ ἦλ­θον κα­τα­λῦ­σαι ἀλ­λὰ πλη­ρῶ­σαι. ἀ­μὴν γὰρ λέ­γω ὑ­μῖν, ἕ­ως ἂν πα­ρέλ­θῃ ὁ οὐ­ρα­νὸς καὶ ἡ γῆ, ἰ­ῶ­τα ἓν ἢ μί­α κε­ρα­ί­α οὐ μὴ παρέλ­θῃ ἀ­πὸ τοῦ νό­μου ἕ­ως ἂν πάν­τα γέ­νη­ται. ὃς ἐ­ὰν οὖν λύ­σῃ μί­αν τῶν ἐν­το­λῶν το­ύ­των τῶν ἐ­λα­χί­στων καὶ δι­δά­ξῃ οὕ­τω τοὺς ἀν­θρώ­πους, ἐ­λά­χι­στος κλη­θή­σε­ται ἐν τῇ βα­σι­λε­ί­ᾳ τῶν οὐ­ρα­νῶν· ὃς δ' ἂν ποι­ή­σῃ καὶ δι­δά­ξῃ, οὗ­τος μέ­γας κλη­θή­σε­ται ἐν τῇ βα­σι­λε­ί­ᾳ τῶν οὐ­ρα­νῶν.                              

   (Ματθ. ε΄[5] 14 – 19)

 

ΕΡ­ΜΗ­ΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜ­ΠΕ­ΛΑ)

Εἶπεν ὁ Κύριος στοὺς μαθητές Του· Ἐ­σεῖς εἶ­στε τὸ φῶς τοῦ κό­σμου, δι­ό­τι ἔ­χε­τε προ­ο­ρι­σμὸ μὲ τὸ φω­τει­νό σας πα­ρά­δειγ­μα καὶ μὲ τὰ λό­για σας πού με­τα­δί­δουν τὸ φῶς τῆς ἀ­λή­θειας νὰ φω­τί­ζε­τε τοὺς ἀν­θρώ­πους πού βρί­σκον­ται στὸ σκο­τά­δι τῆς ἁ­μαρ­τί­ας καὶ τῆς πλά­νης. Μιὰ πό­λη πού βρί­σκε­ται πά­νω σὲ βου­νὸ δὲν εἶ­ναι δυ­να­τὸν νὰ κρυ­φτεῖ. Ἔ­τσι καὶ ἡ δι­κή σας ζω­ὴ θὰ γί­νε­ται ἀν­τι­λη­πτὴ ἀ­π' ὅ­λους. Οὔ­τε οἱ ἄν­θρω­ποι ἀ­νά­βουν λυ­χνά­ρι γιὰ νὰ τὸ βά­λουν κά­τω ἀ­π' τὸν κά­δο μὲ τὸν ὁποῖο με­τροῦν τὸ σι­τά­ρι. Ἀλλά τὸ το­πο­θε­τοῦν πά­νω στὸ λυ­χνο­στά­τη κι ἔ­τσι φω­τί­ζει μὲ τὴ λάμ­ψη του ὅ­λους ὅ­σους εἶ­ναι μέ­σα στὸ σπί­τι. Ἔ­τσι σὰν λυ­χνά­ρι πού εἶ­ναι σω­στὰ το­πο­θε­τη­μέ­νο ἂς λάμ­ψει τὸ φῶς τῆς ἀ­ρε­τῆς σας μπρο­στὰ στοὺς ἀν­θρώ­πους γιὰ νὰ δοῦν τὰ κα­λά σας ἔρ­γα καὶ νὰ δο­ξά­σουν γιὰ τὰ ἐ­νά­ρε­τα καὶ ἅ­για παι­διὰ του τὸν Πα­τέ­ρα σας, ὁ ὁποῖος εἶ­ναι βέ­βαι­α πα­ρὼν παν­τοῦ, ἀλλά κυ­ρί­ως φα­νε­ρώ­νει τὴν πα­ρου­σί­α του στοὺς οὐ­ρα­νούς. Μὴ νο­μί­σε­τε ὅ­τι ἦλ­θα γιὰ νὰ κα­ταρ­γή­σω καὶ ν' ἀ­κυ­ρώ­σω τὸν ἠ­θι­κὸ νό­μο τοῦ Μω­υ­σῆ ἢ τὴν ἠ­θι­κὴ δι­δα­σκα­λί­α τῶν προ­φη­τῶν. Δὲν ἦλ­θα νὰ τὰ κα­ταρ­γή­σω αὐ­τά, ἀλλά νὰ τὰ συμ­πλη­ρώ­σω καὶ νὰ σᾶς τὰ πα­ρα­δώ­σω τέ­λεια. Δι­ό­τι ἀ­λη­θι­νά σᾶς λέ­ω καὶ μὲ κά­θε ἐ­πι­ση­μό­τη­τα σᾶς δι­α­βε­βαι­ώ­νω ὅ­τι ὅ­σο πα­ρα­μέ­νει καὶ δὲν κα­τα­στρέ­φε­ται ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ, οὔτε ἕ­να γι­ώ­τα ἢ ἕ­να κόμ­μα, οὔ­τε δη­λα­δὴ ἡ πιὸ μι­κρὴ ἀ­πὸ τὶς ἐν­το­λὲς δὲν θὰ πα­ρα­πέ­σει ἀ­πὸ τὸ Νό­μο καὶ δὲν θὰ χά­σει τὸ κύ­ρος της, μέ­χρι νὰ ἐ­πα­λη­θευ­θοῦν καὶ νὰ ἐκ­πλη­ρω­θοῦν ὅ­λα ὅ­σα δι­α­τά­ζει ὁ Νό­μος· καὶ θὰ ἐκ­πλη­ρω­θοῦν μὲ τὰ γε­γο­νό­τα τῆς ζω­ῆς μου ὅ­σα λέ­χθη­καν προ­φη­τι­κῶς, ἀλλά καὶ μὲ τὴ ζω­ὴ τῶν γνή­σι­ων μα­θη­τῶν μου, οἱ ὁποῖοι θὰ τη­ροῦν αὐ­τὰ μὲ ἀ­κρί­βεια. Ἀ­φοῦ λοι­πὸν οἱ ἐν­το­λὲς ἔ­χουν κύ­ρος καὶ ἰ­σχὺ ἀ­κα­τά­λυ­τη, ὁ­ποι­οσ­δή­πο­τε πα­ρα­βεῖ μί­α κι ἀ­πὸ ἐ­κεῖ­νες ἀ­κό­μη τὶς ἐν­το­λές μου πού φαί­νον­ται πο­λὺ μι­κρὲς καὶ δι­δά­ξει ἔ­τσι τοὺς ἀν­θρώ­πους, νὰ τὶς θε­ω­ροῦν δη­λα­δὴ μι­κρὲς κι ἀ­σή­μαν­τες, θὰ κη­ρυ­χθεῖ ἐ­λά­χι­στος καὶ τε­λευ­ταῖ­ος στὴ βα­σι­λεί­α τῶν οὐ­ρα­νῶν. Ἐ­κεῖ­νος ὅ­μως πού θὰ ἐ­φαρ­μό­σει ὅ­λες ἀ­νε­ξαι­ρέ­τως τὶς ἐν­το­λὲς καὶ θὰ δι­δά­ξει καὶ τοὺς ἄλ­λους νὰ τὶς τη­ροῦν, αὐ­τὸς θὰ ἀ­να­κη­ρυ­χθεῖ με­γά­λος στὴ βα­σι­λεί­α τῶν οὐ­ρα­νῶν. Κι αὐ­τὲς λοι­πὸν τὶς ἐν­το­λὲς πού οἱ γραμματεῖς καί οἱ Φα­ρι­σαῖ­οι πα­ρα­με­ρί­ζουν μὲ τὶς ἀν­θρώ­πι­νες πα­ρα­δό­σεις τους, πρέ­πει νὰ τὶς προ­σέ­χε­τε καὶ νὰ τὶς ἐ­φαρ­μό­ζε­τε.