ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ, ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΟΥ. ΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

 

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΦΟΥ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΧΛΩΡΑΚΑΣ  

 

ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ, ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΟΥ

(30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2022)

 

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ (ΤΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ)

Ἀδελφοί, μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς μιμεῖσθε τὴν πίστιν. ᾽Ιησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτός, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. Διδαχαῖς ποικίλαις καὶ ξέναις μὴ παραφέρεσθε· καλὸν γὰρ χάριτι βεβαιοῦσθαι τὴν καρδίαν, οὐ βρώμασιν, ἐν οἷς οὐκ ὠφελήθησαν οἱ περιπατοῦντες. Ἔχομεν θυσιαστήριον ἐξ οὗ φαγεῖν οὐκ ἔχουσιν ἐξουσίαν οἱ τῇ σκηνῇ λατρεύοντες. Ὧν γὰρ εἰσφέρεται ζῴων τὸ αἷμα περὶ ἁμαρτίας εἰς τὰ ἅγια διὰ τοῦ ἀρχιερέως, τούτων τὰ σώματα κατακαίεται ἔξω τῆς παρεμβολῆς. Διὸ καὶ ᾽Ιησοῦς, ἵνα ἁγιάσῃ διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος τὸν λαόν, ἔξω τῆς πύλης ἔπαθεν. Τοίνυν ἐξερχώμεθα πρὸς αὐτὸν ἔξω τῆς παρεμβολῆς, τὸν ὀνειδισμὸν αὐτοῦ φέροντες· οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν. Δι᾽ αὐτοῦ οὖν ἀναφέρωμεν θυσίαν αἰνέσεως διὰ παντὸς τῷ Θεῷ, τοῦτ᾽ ἔστιν καρπὸν χειλέων ὁμολογούντων τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. Τῆς δὲ εὐποιΐας καὶ κοινωνίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε, τοιαύταις γὰρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός. 

(Ἑβρ. ιγ΄ [13] 7 - 16)  

 

ΕΡ­ΜΗ­ΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜ­ΠΕ­ΛΑ)

 Ἀ­δελ­φοί,  νά θυ­μά­στε πάν­το­τε τό ἅ­γιο πα­ρά­δειγ­μα τῶν πνευ­μα­τι­κῶν ἀρ­χη­γῶν καί προ­ε­στῶν σας, οἱ ὁ­ποῖ­οι σᾶς δί­δα­ξαν τόν λό­γο τοῦ Θε­οῦ. Νά ἀ­να­λο­γί­ζε­στε καί νά με­λε­τᾶ­τε τό ἅ­γιο καί θε­ά­ρε­στο τέ­λος τῆς ζω­ῆς καί τῆς συμ­πε­ρι­φο­ρᾶς τους, καί νά μι­μεῖ­σθε τήν πί­στη τους. Ὁ Ἰ­η­σοῦς Χρι­στός ἦ­ταν χθές, εἶ­ναι καί σή­με­ρα ὁ ἴ­διος, καί θά εἶ­ναι ὁ ἴ­διος καί στούς αἰ­ῶ­νες. Ὅ­πως λοι­πόν ἐ­νί­σχυ­ε τούς προ­ε­στούς σας, ἔ­τσι θά ἐ­νι­σχύ­σει καί σᾶς στήν πί­στη. Κρα­τῆ­στε την λοι­πόν κα­λά καί σεῖς. Μήν πα­ρα­σύ­ρε­σθε ἐ­δῶ κι ἐ­κεῖ ἀ­πό δι­δα­σκα­λί­ες δι­α­φο­ρε­τι­κές καί ξέ­νες πρός τήν ἀ­λη­θι­νή δι­δα­σκα­λί­α. Δι­ό­τι εἶ­ναι κα­λό καί σω­τή­ριο νά στη­ρί­ζε­τε καί νά στε­ρε­ώ­νε­τε τίς καρ­δι­ές σας στή χά­ρη τοῦ Χρι­στοῦ καί ὄ­χι στήν ἰ­ου­δα­ϊ­κή δι­ά­κρι­ση τῶν φα­γη­τῶν, ἀ­πό τήν ὁ­ποί­α δέν ὠ­φε­λή­θη­καν ὅ­σοι ἰ­ου­δα­ΐ­ζον­τες Χρι­στια­νοί ἔ­βα­λαν τά φα­γη­τά ὡς κα­νό­να τῆς συμ­πε­ρι­φο­ρᾶς τους. Ἔ­χου­με ἐ­μεῖς οἱ Χρι­στια­νοί τρά­πε­ζα καί θυ­σι­α­στή­ριο στό ὁ­ποῖ­ο γι­νό­μα­στε μέ­το­χοι τῆς σταυ­ρι­κῆς θυ­σί­ας τοῦ Χρι­στοῦ, καί ἀ­πό τό ὁ­ποῖ­ο δέν ἔ­χουν δι­καί­ω­μα νά φᾶ­νε οὔ­τε οἱ ἱ­ε­ρεῖς καί οἱ ἀρ­χι­ε­ρεῖς πού λα­τρεύ­ουν καί ὑ­πη­ρε­τοῦν τόν Θε­ό στή Σκη­νή τοῦ Μαρ­τυ­ρί­ου. Καί τό ὅ­τι οἱ ἱ­ε­ρεῖς τοῦ Μω­σα­ϊ­κοῦ νό­μου δέν ἔ­χουν ἐ­ξου­σί­α νά φᾶ­νε ἀ­πό τό θυ­σι­α­στή­ριό μας ἀ­πο­δει­κνύ­ε­ται καί ἀ­πό τό ἑ­ξῆς: ὅ­τι δέν ἔ­τρω­γαν αὐ­τοί οὔ­τε ἀ­πό τή θυ­σί­α ἐ­κεί­νη ἡ ὁ­ποί­α πε­ρισ­σό­τε­ρο ἀ­πό κά­θε ἄλ­λη προ­τύ­πω­νε τή θυ­σί­α τοῦ σταυ­ροῦ. Δι­ό­τι, ὅ­πως ὁ­ρί­ζε­ται στήν Ἁ­γί­α Γρα­φή, τά σώ­μα­τα τῶν ζώ­ων ἐ­κεί­νων τῶν ὁ­ποί­ων τό αἷ­μα ἔ­φερ­νε ὁ ἀρ­χι­ε­ρέ­ας τήν ἡ­μέ­ρα τοῦ ἐ­ξι­λα­σμοῦ μέ­σα στά Ἅ­για τῶν Ἁ­γί­ων ὡς θυ­σί­α γιά τήν ἄ­φε­ση τῶν ἁ­μαρ­τι­ῶν δέν τά ἔ­τρω­γαν οἱ ἱ­ε­ρεῖς, ἀλ­λά καί­γον­ταν ὁ­λό­κλη­ρα ἔ­ξω ἀ­πό τό στρα­τό­πε­δο τοῦ Ἰσ­ρα­ήλ. Γι᾿ αὐ­τό, σύμ­φω­να μέ τόν προ­φη­τι­κό τύ­πο τῶν θυ­σι­ῶν πού γί­νον­ταν γιά τήν ἄ­φε­ση τῶν ἁ­μαρ­τι­ῶν, καί ὁ Ἰ­η­σοῦς, προ­κει­μέ­νου νά ἁ­γιά­σει μέ τό ἴ­διο του τό αἷ­μα τό λα­ό τοῦ νέ­ου Ἰσ­ρα­ήλ, ἔ­πα­θε καί θα­να­τώ­θη­κε ἔ­ξω ἀ­πό τήν πύ­λη τῆς πό­λε­ως τῆς Ἱ­ε­ρου­σα­λήμ. Λοι­πόν, ἄς βγοῦ­με κι ἐ­μεῖς κον­τά του ἔ­ξω ἀ­πό τό στρα­τό­πε­δο. Ἄς ἀ­πο­μα­κρυν­θοῦ­με δη­λα­δή κι ἄς κό­ψου­με κά­θε σχέ­ση μέ τόν Ἰ­ου­δα­ϊ­σμό καί μέ τόν κό­σμο τῆς ἁ­μαρ­τί­ας. Κι ἄς πά­ρου­με ἐ­πά­νω μας τόν ὀ­νει­δι­σμό τοῦ Χρι­στοῦ, ἕ­τοι­μοι νά πε­ρι­φρο­νη­θοῦ­με γι᾿ αὐ­τόν, ὅ­πως ἀ­τι­μά­σθη­κε καί πε­ρι­φρο­νή­θη­κε ἐ­κεῖ­νος. Μή δι­στά­ζε­τε νά χω­ρι­σθεῖ­τε ἀ­πό τό ἰ­ου­δα­ϊ­κό κέν­τρο κι ἀ­πό τόν κό­σμο. Δι­ό­τι δέν ἔ­χου­με ἐ­δῶ μό­νι­μη καί δια­ρκή πα­τρί­δα καί πό­λη, ἀλ­λά μέ πό­θο πο­λύ ζη­τοῦ­με τή μελ­λον­τι­κή, τήν οὐ­ρά­νια Ἱ­ε­ρου­σα­λήμ. Χω­ρι­σμέ­νοι λοι­πόν ἀ­πό τή λευ­ϊ­τι­κή ἱ­ε­ρω­σύ­νη, ἄς προ­σφέ­ρου­με ἀ­κα­τά­παυ­στα στό Θε­ό δι­α­μέ­σου τοῦ Ἰ­η­σοῦ Χρι­στοῦ ὡς ἀρ­χι­ε­ρέ­ως μας θυ­σί­α αἰ­νέ­σε­ως καί δο­ξο­λο­γί­ας. Ὄ­χι βέ­βαι­α θυ­σί­α ζώ­ων καί αἱ­μά­των, ἀλ­λά θυ­σί­α πού θά ξε­χει­λί­ζει ἀ­πό μέ­σα μας ὡς καρ­πός θερ­μῆς εὐ­γνω­μο­σύ­νης πρός τόν Θε­ό· θυ­σί­α πού θά βγαί­νει ἀ­πό τά χεί­λη μας, τά ὁ­ποῖ­α θά ἀ­νυ­μνοῦν καί θά δο­ξο­λο­γοῦν τό ὄ­νο­μά του. Ἐ­πι­πλέ­ον μήν ξε­χνᾶ­τε νά κά­νε­τε ἀ­γα­θο­ερ­γί­ες καί νά μοι­ρά­ζε­στε καί μέ τούς ἄλ­λους τά ἀ­γα­θά σας. Μήν τά λη­σμο­νεῖ­τε αὐ­τά, δι­ό­τι ὁ Θε­ός μέ τέ­τοι­ες θυ­σί­ες εὐ­χα­ρι­στεῖ­ται καί ὄ­χι μέ θυ­σί­ες ἄ­λο­γων ζώ­ων.

 

ΤΟ ΙΕΡΟ  ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ Μαθηταῖς· Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου. οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη·οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ' ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ. οὕτως λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσιν τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι. ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται. ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ' ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.  

                     (Ματθ. ε΄[5] 14 – 19)

 

ΕΡ­ΜΗ­ΝΕΙΑ (Π.Ν.ΤΡΕΜ­ΠΕ­ΛΑ)

Εἶπεν ὁ Κύριος στοὺς μαθητές του, ἐ­σεῖς εἶ­στε τό φῶς τοῦ κό­σμου, δι­ό­τι ἔ­χε­τε προ­ο­ρι­σμό μέ τό φω­τει­νό σας πα­ρά­δειγ­μα καί μέ τά λό­για σας πού με­τα­δί­δουν τό φῶς τῆς ἀ­λή­θειας νά φω­τί­ζε­τε τούς ἀν­θρώ­πους πού βρί­σκον­ται στό σκο­τά­δι τῆς ἁ­μαρ­τί­ας καί τῆς πλά­νης. Μιά πό­λη πού βρί­σκε­ται πά­νω σέ βου­νό δέν εἶ­ναι δυ­να­τόν νά κρυ­φτεῖ. Ἔ­τσι καί ἡ δι­κή σας ζω­ή θά γί­νε­ται ἀν­τι­λη­πτή ἀ­π’ ὅ­λους. Οὔ­τε οἱ ἄν­θρω­ποι ἀ­νά­βουν λυ­χνά­ρι γιά νά τό βά­λουν κά­τω ἀ­π’ τόν κά­δο μέ τόν ὁ­ποῖ­ο με­τροῦν τό σι­τά­ρι. Ἀλ­λά τό το­πο­θε­τοῦν πά­νω στό λυ­χνο­στά­τη κι ἔ­τσι φω­τί­ζει μέ τή λάμ­ψη του ὅ­λους ὅ­σους εἶ­ναι μέ­σα στό σπί­τι. Ἔ­τσι σάν λυ­χνά­ρι πού εἶ­ναι σω­στά το­πο­θε­τη­μέ­νο ἄς λάμ­ψει τό φῶς τῆς ἀ­ρε­τῆς σας μπρο­στά στούς ἀν­θρώ­πους· γιά νά δοῦν τά κα­λά σας ἔρ­γα καί νά δο­ξά­σουν γιά τά ἐ­νά­ρε­τα καί ἅ­για παι­διά του τόν Πα­τέ­ρα σας, ὁ ὁ­ποῖ­ος εἶ­ναι βέ­βαι­α πα­ρών παν­τοῦ, ἀλ­λά κυ­ρί­ως φα­νε­ρώ­νει τήν πα­ρου­σί­α του στούς οὐ­ρα­νούς. Μή νο­μί­σε­τε ὅ­τι ἦλ­θα γιά νά κα­ταρ­γή­σω καί ν’ ἀ­κυ­ρώ­σω τόν ἠ­θι­κό νό­μο τοῦ Μω­υ­σῆ ἤ τήν ἠ­θι­κή δι­δα­σκα­λί­α τῶν προ­φη­τῶν. Δέν ἦλ­θα νά τά κα­ταρ­γή­σω αὐ­τά, ἀλ­λά νά τά συμ­πλη­ρώ­σω καί νά σᾶς τά πα­ρα­δώ­σω τέ­λεια.  Δι­ό­τι ἀ­λη­θι­νά σᾶς λέ­ω καί μέ κά­θε ἐ­πι­ση­μό­τη­τα σᾶς δι­α­βε­βαι­ώ­νω ὅ­τι ὅ­σο πα­ρα­μέ­νει καί δέν κα­τα­στρέ­φε­ται ὁ οὐ­ρα­νός καί ἡ γῆ, οὔ­τε ἕ­να γι­ῶ­τα ἤ ἕ­να κόμ­μα, οὔ­τε δη­λα­δή ἡ πιό μι­κρή ἀ­πό τίς ἐν­το­λές δέν θά πα­ρα­πέ­σει ἀ­πό τό Νό­μο καί δέν θά χά­σει τό κύ­ρος της, μέ­χρι νά ἐ­πα­λη­θευ­θοῦν καί νά ἐκ­πλη­ρω­θοῦν ὅ­λα ὅ­σα δι­α­τά­ζει ὁ Νό­μος· καί θά ἐκ­πλη­ρω­θοῦν μέ τά γε­γο­νό­τα τῆς ζω­ῆς μου ὅ­σα λέ­χθη­καν προ­φη­τι­κῶς, ἀλ­λά καί μέ τή ζω­ή τῶν γνή­σι­ων μα­θη­τῶν μου, οἱ ὁ­ποῖ­οι θά τη­ροῦν ὅ­λες τίς ἐν­το­λές τοῦ Νό­μου μέ ἀ­κρί­βεια. Ἀ­φοῦ λοι­πόν οἱ ἐν­το­λές ἔ­χουν κύ­ρος καί ἰ­σχύ ἀ­κα­τά­λυ­τη, ὁ­ποι­οσ­δή­πο­τε πα­ρα­βεῖ μί­α κι ἀ­πό ἐ­κεῖ­νες ἀ­κό­μη τίς ἐν­το­λές μου πού φαί­νον­ται πο­λύ μι­κρές καί δι­δά­ξει ἔ­τσι τούς ἀν­θρώ­πους, νά τίς θε­ω­ροῦν δη­λα­δή μι­κρές κι ἀ­σή­μαν­τες, θά κη­ρυ­χθεῖ ἐ­λά­χι­στος καί τε­λευ­ταῖ­ος στή βα­σι­λεί­α τῶν οὐ­ρα­νῶν. Ἐ­κεῖ­νος ὅ­μως πού θά ἐ­φαρ­μό­σει ὅ­λες ἀ­νε­ξαι­ρέ­τως τίς ἐν­το­λές καί θά δι­δά­ξει καί τούς ἄλ­λους νά τίς τη­ροῦν, αὐ­τός θά ἀ­να­κη­ρυ­χθεῖ με­γά­λος στή βα­σι­λεί­α τῶν οὐ­ρα­νῶν. Κι αὐ­τές λοι­πόν τίς ἐν­το­λές πού οἱ γραμ­μα­τεῖς καί οἱ Φα­ρι­σαῖ­οι πα­ρα­με­ρί­ζουν μέ τίς ἀν­θρώ­πι­νες πα­ρα­δό­σεις τους, πρέ­πει νά τίς προ­σέ­χε­τε καί νά τίς ἐ­φαρ­μό­ζε­τε.

 

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

Τοὺς τρεῖς μεγίστους φωστήρας τῆς τρισηλίου Θεότητος, τοὺς τὴν οἰκουμένην ἀκτίσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τοὺς μελιρρύτους ποταμοὺς τῆς σοφίας, τοὺς τὴν κτίσιν πάσαν, θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τὸν μέγαν καὶ τὸν θεολόγον Γρηγόριον, σὺν τῷ κλεινῶ Ἰωάννη, τῷ τὴν γλώτταν χρυσορρήμονι, πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν· αὐτοὶ γὰρ τῇ Τριάδι ὑπὲρ ἠμῶν ἀεὶ πρεσβεύουσιν.

ΑΠΟΔΟΣΗ

Αὐτὰ τὰ τρία φωτεινὰ ἀστέρια ποὺ παίρνουν λάμψη ἀπὸ τὸν Θεὸ αὐτοὺς ποὺ φώτισαν τὴν οἰκουμένη μὲ τὴ θεϊκὴ διδασκαλία αὐτὰ τὰ ποτάμια τῆς σοφίας, ποὺ ξεδίψασαν ὅλη τὴν πλάση μὲ τὴ γνώση τοῦ Θεοῦ τὸν Μέγα Βασίλειο, τὸν Γρηγόριο τὸν Θεολόγο καὶ τὸν ξακουστὸ Ἰωάννη ποὺ τὰ λόγια του ἦταν χρυσάφι, ὅλοι ἐμεῖς ποὺ θαυμάζουμε τὴ σοφία τους, ἂς μαζευτοῦμε νὰ τοὺς τιμήσουμε μὲ ὕμνους, γιατί αὐτοὶ πάντοτε παρακαλοῦν τὸν Θεὸ γιὰ μᾶς.