ΤΑ Α­ΓΙ­Ο­ΓΡΑ­ΦΙ­ΚΑ Α­ΝΑ­ΓΝΩ­ΣΜΑ­ΤΑ ΤΗΣ Η­ΜΕ­ΡΑΣ Πέμ­πτη, 07 Α­πρι­λί­ου 2022

 

		ΤΑ Α­ΓΙ­Ο­ΓΡΑ­ΦΙ­ΚΑ Α­ΝΑ­ΓΝΩ­ΣΜΑ­ΤΑ ΤΗΣ Η­ΜΕ­ΡΑΣ
	Πέμ­πτη, 07 Α­πρι­λί­ου 2022     Τοῦ Με­γά­λου Κα­νό­νος. Καλ­λι­ο­πί­ου καὶ Ἀ­κυ­λί­νης μαρ­τύ­ρων (†304). Γε­ωρ­γί­ου ὁ­σί­ου ἐ­πι­σκ. Μυ­τι­λή­νης (θ ́ αἰ.­). Σάβ­βα ὁ­σί­ου τοῦ ἐν Κα­λύ­μνῳ (†1948).
	Η­ΣΑ­Ϊ­ΑΣ ΜΒ´[42]  5 – 16
5 οὕ­τω λέ­γει Κύ­ριος ὁ Θε­ὸς ὁ ποι­ή­σας τὸν οὐ­ρα­νὸν καὶ πή­ξας αὐ­τόν, ὁ στε­ρε­ώ­σας τὴν γῆν καὶ τὰ ἐν αὐ­τῇ καὶ δι­δοὺς πνο­ὴν τῷ λα­ῷ τῷ ἐπ᾿ αὐ­τῆς καὶ πνεῦ­μα τοῖς πα­τοῦ­σιν αὐ­τήν· 6 ἐ­γὼ Κύ­ριος ὁ Θε­ὸς ἐ­κά­λε­σά σε ἐν δι­και­ο­σύ­νῃ καὶ κρα­τή­σω τῆς χει­ρός σου καὶ ἐ­νι­σχύ­σω σε καὶ ἔ­δω­κά σε εἰς δι­α­θή­κην γέ­νους, εἰς φῶς ἐ­θνῶ­ν 7 ἀ­νοῖ­ξαι ὀ­φθαλ­μοὺς τυ­φλῶν, ἐ­ξα­γα­γεῖν ἐκ δε­σμῶν δε­δε­μέ­νους καὶ ἐξ οἴ­κου φυ­λα­κῆς κα­θη­μέ­νους ἐν σκό­τει.  8 ἐ­γὼ Κύ­ριος ὁ Θε­ός, τοῦ­τό μού ἐ­στι τὸ ὄ­νο­μα· τὴν δό­ξαν μου ἑ­τέ­ρῳ οὐ δώ­σω οὐ­δὲ τὰς ἀ­ρε­τάς μου τοῖς γλυ­πτοῖς. 9 τὰ ἀπ᾿ ἀρ­χῆς ἰ­δοὺ ἥ­κα­σι, καὶ και­νά, ἃ ἐ­γὼ ἀ­ναγ­γέλ­λω, καὶ πρὸ τοῦ ἀ­ναγ­γεῖ­λαι ἐ­δη­λώ­θη ὑ­μῖν.  10 ῾Υ­μνή­σα­τε τῷ Κυ­ρί­ῳ ὕ­μνον και­νόν, ἡ ἀρ­χὴ αὐ­τοῦ· δο­ξά­ζε­τε τὸ ὄ­νο­μα αὐ­τοῦ ἀπ᾿ ἄ­κρου τῆς γῆς, οἱ κα­τα­βα­ί­νον­τες εἰς τὴν θά­λασ­σαν καὶ πλέ­ον­τες αὐ­τήν, αἱ νῆ­σοι καὶ οἱ κα­τοι­κοῦν­τες αὐ­τάς. 11 εὐ­φράν­θη­τι, ἔ­ρη­μος, καὶ αἱ κῶ­μαι αὐ­τῆς, ἐ­πα­ύ­λεις καὶ οἱ κα­τοι­κοῦν­τες Κη­δάρ· εὐ­φραν­θή­σον­ται οἱ κα­τοι­κοῦν­τες Πέ­τραν, ἀπ᾿ ἄ­κρων τῶν ὀ­ρέ­ων βο­ή­σου­σι· 12 δώ­σου­σι τῷ Θε­ῷ δό­ξαν, τὰς ἀ­ρε­τὰς αὐ­τοῦ ἐν ταῖς νή­σοις ἀ­ναγ­γε­λοῦ­σι. 13 Κύ­ριος ὁ Θε­ὸς τῶν δυ­νά­με­ων ἐ­ξε­λε­ύ­σε­ται καὶ συν­τρί­ψει πό­λε­μον, ἐ­πε­γε­ρεῖ ζῆ­λον καὶ βο­ή­σε­ται ἐ­πὶ τοὺς ἐ­χθροὺς αὐ­τοῦ με­τὰ ἰ­σχύ­ος. 14 ἐ­σι­ώ­πη­σα, μὴ καὶ ἀ­εὶ σι­ω­πή­σο­μαι καὶ ἀ­νέ­ξο­μαι; ὡς ἡ τί­κτου­σα ἐ­καρ­τέ­ρη­σα, ἐκ­στή­σω καὶ ξη­ρα­νῶ ἅ­μα. 15 ἐ­ρη­μώ­σω ὄ­ρη καὶ βου­νοὺς καὶ πάν­τα χόρ­τον αὐ­τῶν ξη­ρα­νῶ, καὶ θή­σω πο­τα­μοὺς εἰς νή­σους καὶ ἕ­λη ξη­ρα­νῶ. 16 καὶ ἄ­ξω τυ­φλοὺς ἐν ὁ­δῷ, ᾗ οὐκ ἔ­γνω­σαν, καὶ τρί­βους ἃς οὐκ ᾔ­δει­σαν, πα­τῆ­σαι ποι­ή­σω αὐ­το­ύς· ποι­ή­σω αὐ­τοῖς τὸ σκό­τος εἰς φῶς καὶ τὰ σκο­λιὰ εἰς εὐ­θεῖ­αν· ταῦ­τα τὰ ρή­μα­τα ποι­ή­σω καὶ οὐκ ἐγ­κα­τα­λε­ί­ψω αὐ­το­ύς.

ΕΡ­ΜΗ­ΝΕΙΑ (Π. Ν. ΤΡΕΜ­ΠΕ­ΛΑ)

 

⁵ Οὕ­τω λέ­γει Κύ­ριος ὁ Θε­ός, Αὐ­τὸς ὁ ὁ­ποῖ­ος ἐ­πο­ί­η­σε τὸν οὐ­ρα­νὸν καὶ τὸν ἀ­νέ­πτυ­ξε καὶ τὸν ἔ­στη­σεν ὡ­σὰν σκη­νήν, ὁ Ὁ­ποῖ­ος ἐ­στε­ρέ­ω­σε τὴν γῆν καὶ ὅ­λα τὰ φυ­ό­με­να ἐν αὐ­τῇ καὶ ὁ Ὁ­ποῖ­ος δί­δει ἀ­να­πνο­ὴν εἰς τὸν λα­ὸν τὸν εὑ­ρι­σκό­με­νον ἐ­π' αὐ­τῆς καὶ πνεῦ­μα ζω­ῆς εἰς ὅ­λα, ὅ­σα πε­ρι­πα­τοῦν ἐ­π’ αὐ­τῆς.  ⁶ Ἑ­γώ, ὁ Κύ­ριος καὶ Θε­ός, σὲ ἐ­κά­λε­σα διὰ τὴν δι­και­ο­σύ­νην καὶ θὰ σὲ κρα­τή­σω ἀ­πὸ τὴν χεῖ­ρα σου καὶ θὰ σὲ ἐ­νι­σχύ­σω· καὶ σὲ ἔ­δω­κα διὰ νὰ εἶ­σαι με­σί­της δι­α­θή­κης τοῦ γέ­νους τῶν ἀν­θρώ­πων καὶ φῶς τῶν ἐ­θνῶν, ⁷ διὰ νὰ ἀ­νο­ί­ξῃς τοὺς ὀ­φθαλ­μοὺς τῆς δι­α­νο­ί­ας τυ­φλῶν, διὰ νὰ ἐ­ξα­γά­γῃς ἀ­πὸ τὰ δε­σμὰ τῆς ἁ­μαρ­τί­ας τοὺς δε­μέ­νους μὲ τὰς ἁ­λύ­σεις αὐ­τῆς καὶ ἀ­πὸ τὴν φυ­λα­κὴν ἐ­κε­ί­νους, ποὺ κά­θην­ται εἰς τὸ σκό­τος. ⁸ Ἐ­γὼ καὶ μό­νος ὑ­πάρ­χω ἐξ ἑ­αυ­τοῦ ὡς Κύ­ριος καὶ Θε­ός· αὐ­τὸ εἶ­ναι τὸ ὄ­νο­μά μου. Δὲν θὰ δώ­σω εἰς κα­νέ­να ἄλ­λον τὴν δό­ξαν μου, οὔ­τε τὸν ἔ­παι­νον τῶν ἀ­πει­ρο­τε­λε­ί­ων ἰ­δι­ο­τή­των μου εἰς τὰ εἴ­δω­λα.  ⁹ Ἰ­δοὺ ἔ­χουν πλη­ρω­θῇ αἱ πα­λαι­αὶ προ­φη­τεῖ­αι καὶ ἰ­δοὺ νέ­α γε­γο­νό­τα, τὰ ὁ­ποῖ­α Ἐ­γὼ προ­λέ­γω καί, πρὶν ἢ ταῦ­τα διὰ τῶν πραγ­μά­των ἀ­ναγ­γελ­θοῦν, κα­τέ­στη­σαν εἰς σᾶς προ­φη­τι­κῶς φα­νε­ρά. ¹⁰ Ὑ­μνή­σα­τε τὸν Κύ­ριον διὰ τὰ νέ­α θαυ­μά­σιά Του μὲ ὕ­μνον νέ­ον. Σεῖς, οἱ ἀ­πο­τε­λοῦν­τες τοὺς ὑ­π’ αὐ­τοῦ ἀρ­χο­μέ­νους, δο­ξά­σα­τε τὸ ὄ­νο­μά Του ἀ­πὸ τὰς ἐ­σχα­τιὰς τῆς γῆς· ὅ­σοι κα­τα­βα­ί­νε­τε εἰς τὴν θά­λασ­σαν καὶ ἔ­χε­τε ἔρ­γον νὰ δι­α­πλέ­ε­τε αὐ­τὴν διὰ μα­κρι­νῶν τα­ξι­δί­ων, αἱ νῆ­σοι καὶ οἱ κα­τοι­κοῦν­τες εἰς αὐ­τὰς καὶ εἰς τὰ πα­ρά­λια τῆς θα­λάσ­σης ἐ­θνι­κοί. ¹¹ Εὐ­φράν­θη­τι, ὦ ἔ­ρη­μος τῆς Ἀ­ρα­βί­ας καὶ αἱ κῶ­μαι αὐ­τῆς· εὐ­φράν­θη­τε καὶ οἱ κα­ταυ­λι­σμοὶ καὶ οἱ κα­τοι­κοῦν­τες τὴν Κη­δάρ· θὰ εὐ­φραν­θοῦν καὶ αὐ­τοὶ ποὺ κα­τοι­κοῦν εἰς τὴν Πέ­τραν ἀ­πὸ τὰ ἄ­κρα τῶν βου­νῶν θὰ φω­νά­ξουν δυ­να­τά. ¹² Θὰ δο­ξά­σουν τὸν Θε­ὸν καὶ θὰ δι­α­κη­ρύ­ξουν τὰς ἀ­ξι­ο­ϋ­μνή­τους ἰ­δι­ό­τη­τάς Του εἰς τὰς εἰ­δω­λο­λα­τρι­κὰς νή­σους, ἀ­να­πέμ­πον­τες ὕ­μνον σύμ­φω­νον μὲ τοὺς φω­τι­σμέ­νους τώ­ρα κα­το­ί­κους τού­των. ¹³ Ὁ Κύ­ριος καὶ Θε­ός, ὁ κα­τε­ξου­σι­ά­ζων τῶν Δυ­νά­με­ων, θὰ ἐ­ξέλ­θῃ ὡ­σὰν νὰ ἐκ­στρα­τεύ­ῃ καὶ θὰ συ­νά­ψῃ συν­τρι­πτι­κὸν διὰ τοὺς ἐ­χθρούς Του πό­λε­μον, καὶ θὰ ἀ­νά­ψῃ ὁ ζῆ­λος Του καὶ θὰ φω­νά­ξῃ μὲ δύ­να­μιν, κα­τα­πτο­ῶν καὶ κα­τα­τρο­πώ­νων τοὺς ἐ­χθρούς Του. ¹⁴ Ἐ­σι­ώ­πη­σα μα­κρο­θυ­μῶν, λέ­γει ὁ Κύ­ριος. Μή­πως καὶ πάν­το­τε θὰ σι­ω­πῶ καὶ θὰ ἀ­νέ­χω­μαι τὴν ἀ­δι­κί­αν καὶ τὴν ἀ­σέ­βειαν; Ὡ­σὰν τὴν γυ­ναῖ­κα, ποὺ γεν­νᾷ καὶ συγ­κρα­τεῖ μὲ πολ­λὴν καρ­τε­ρί­αν τοὺς πό­νους της, ἐ­καρ­τέ­ρη­σα καὶ Ἐ­γώ. Τώ­ρα ὅ­μως θὰ ξερ­ρι­ζώ­σω καὶ θὰ ξη­ρά­νω συγ­χρό­νους.  ¹⁵ Θὰ ἐ­ρη­μώ­σω ὄ­ρη καὶ βου­νὰ καὶ θὰ ξη­ρά­νω ὅ­λον τὸν χόρ­τον των· θὰ με­τα­βά­λω δὲ πο­τα­μοὺς διὰ τῆς ἐ­λατ­τώ­σε­ως τῶν ὑ­δά­των των εἰς νή­σους καὶ θὰ ξη­ρά­νω ἕ­λη. ¹⁶ Καὶ θὰ ὁ­δη­γή­σω τυ­φλοὺς εἰς δρό­μον, τὸν ὁ­ποῖ­ον δὲν ἐ­γνώ­ρι­σαν πο­τέ· καὶ εἰς τρί­βους, τὰς ὁ­πο­ί­ας δὲν ἔ­μα­θαν, θὰ κά­μω νὰ πα­τή­σουν οὗ­τοι.Θὰ με­τα­βά­λω εἰς αὐ­τοὺς τὸ σκό­τος, εἰς τὸ ὁ­ποῖ­ον εἶ­ναι βυ­θι­σμέ­νοι, εἰς φῶς, καὶ τὰ ἀ­νώ­μα­λα μέ­ρη τοῦ δρό­μου εἰς εὐ­θεῖ­αν καὶ ὁ­μα­λὴν ὁ­δόν. Αὐ­τά, τὰ ὁ­ποῖ­α διὰ λό­γου ὑ­πό­σχο­μαι, θὰ τὰ ἐ­κτε­λέ­σω, καὶ δὲν θὰ ἐγ­κα­τα­λε­ί­ψω αὐ­τούς.

 

ΓΕ­ΝΕ­ΣΙΣ Ι­Η´[18]  20 - 33

²⁰ εἶ­πε δὲ Κύ­ριος· κραυ­γὴ Σο­δό­μων καὶ Γο­μόρ­ρας πε­πλή­θυν­ται πρός με, καὶ αἱ ἁ­μαρ­τί­αι αὐ­τῶν με­γά­λαι σφό­δρα.  ²¹ κα­τα­βὰς οὖν ὄ­ψο­μαι, εἰ κα­τὰ τὴν κραυ­γὴν αὐ­τῶν τὴν ἐρ­χο­μέ­νην πρός με συν­τε­λοῦν­ται, εἰ δὲ μή, ἵ­να γνῶ.  ²² καὶ ἀ­πο­στρέ­ψαν­τες ἐ­κεῖ­θεν οἱ ἄν­δρες ἦλ­θον εἰς Σό­δο­μα. ῾Α­βρα­ὰμ δὲ ἔ­τι ἦν ἑ­στη­κὼς ἐ­ναν­τί­ον Κυ­ρί­ου.  ²³ καὶ ἐγ­γί­σας ῾Α­βρα­ὰμ εἶ­πε· μὴ συ­να­πο­λέ­σῃς δί­και­ον με­τὰ ἀ­σε­βοῦς καὶ ἔ­σται ὁ δί­και­ος ὡς ὁ ἀ­σε­βής;  ²⁴ ἐ­ὰν ὦ­σι πεν­τή­κον­τα δί­και­οι ἐν τῇ πό­λει, ἀ­πο­λεῖς αὐ­το­ύς; οὐκ ἀ­νή­σεις πάν­τα τὸν τό­πον ἕ­νε­κεν τῶν πεν­τή­κον­τα δι­κα­ί­ων, ἐ­ὰν ὦ­σιν ἐν αὐ­τῇ;  ²⁵ μη­δα­μῶς σὺ ποι­ή­σεις ὡς τὸ ρῆ­μα τοῦ­το, τοῦ ἀ­πο­κτεῖ­ναι δί­και­ον με­τὰ ἀ­σε­βοῦς, καὶ ἔ­σται ὁ δί­και­ος ὡς ὁ ἀ­σε­βής. μη­δα­μῶς· ὁ κρί­νων πᾶ­σαν τὴν γῆν, οὐ ποι­ή­σεις κρί­σιν;  ²⁶ εἶ­πε δὲ Κύ­ριος· ἐ­ὰν ὦ­σιν ἐν Σο­δό­μοις πεν­τή­κον­τα δί­και­οι ἐν τῇ πό­λει, ἀ­φή­σω ὅ­λην τὴν πό­λιν καὶ πάν­τα τὸν τό­πον δι᾿ αὐ­το­ύς.  ²⁷ καὶ ἀ­πο­κρι­θεὶς ῾Α­βρα­ὰμ εἶ­πε· νῦν ἠρ­ξά­μην λα­λῆ­σαι πρὸς τὸν Κύ­ρι­όν μου, ἐ­γὼ δέ εἰ­μι γῆ καὶ σπο­δός·  ²⁸ ἐ­ὰν δὲ ἐ­λατ­το­νω­θῶ­σιν οἱ πεν­τή­κον­τα δί­και­οι εἰς τεσ­σα­ρα­κον­τα­πέν­τε, ἀ­πο­λεῖς ἕ­νε­κεν τῶν πέν­τε πᾶ­σαν τὴν πό­λιν; καὶ εἶ­πεν· οὐ μὴ ἀ­πο­λέ­σω, ἐ­ὰν εὕ­ρω ἐ­κεῖ τεσσ­σα­ρα­κον­τα­πέν­τε.  ²⁹ καὶ προ­σέ­θη­κεν ἔ­τι λα­λῆ­σαι πρὸς αὐ­τόν, καὶ εἶ­πεν· ἐ­ὰν δὲ εὑ­ρε­θῶ­σιν ἐ­κεῖ τεσ­σα­ρά­κον­τα; καὶ εἶ­πεν· οὐ μὴ ἀ­πο­λέ­σω ἕ­νε­κεν τῶν τεσ­σα­ρά­κον­τα. ³⁰ καὶ εἶ­πε· μή τι κύ­ρι­ε, ἐ­ὰν λα­λή­σω; ἐ­ὰν δὲ εὑ­ρε­θῶ­σιν ἐ­κεῖ τρι­ά­κον­τα; καὶ εἶ­πεν· οὐ μὴ ἀ­πο­λέ­σω ἕ­νε­κεν τῶν τρι­ά­κον­τα.  ³¹ καὶ εἶ­πεν· ἐ­πει­δὴ ἔ­χω λα­λῆ­σαι πρὸς τὸν κύ­ριον· ἐ­ὰν δὲ εὑ­ρε­θῶ­σιν ἐ­κεῖ εἴ­κο­σι; καὶ εἶ­πεν· οὐ μὴ ἀ­πο­λέ­σω, ἐ­ὰν εὕ­ρω ἐ­κεῖ εἴ­κο­σι.  ³² καὶ εἶ­πε· μή­τι κύ­ρι­ε, ἐ­ὰν λα­λή­σω ἔ­τι ἅ­παξ· ἐ­ὰν δὲ εὑ­ρε­θῶ­σιν ἐ­κεῖ δέ­κα; καὶ εἶ­πεν· οὐ μὴ ἀ­πο­λέ­σω ἕ­νε­κεν τῶν δέ­κα.  ³³ ἀ­πῆλ­θε δὲ ὁ Κύ­ριος, ὡς ἐ­πα­ύ­σα­το λα­λῶν τῷ ῾Α­βρα­άμ, καὶ ῾Α­βρα­ὰμ ἀ­πέ­στρε­ψεν εἰς τὸν τό­πον αὐ­τοῦ.

 

ΕΡ­ΜΗ­ΝΕΙΑ (Π. Ν. ΤΡΕΜ­ΠΕ­ΛΑ)

 

²⁰ Καὶ ἀ­μέ­σως ὁ Κύ­ριος ἀρ­χί­ζει τὴν ἀ­πο­κά­λυ­ψίν του εἰς τὸν Ἀ­βρα­άμ, λέ­γων: «Φω­νὲς πολ­λὲς καὶ με­γά­λες· κραυ­γὲς δυ­να­τές, ἀ­γω­νι­ώ­δεις ἀ­νε­βα­ί­νουν εἰς τὸν οὐ­ρα­νὸν πρὸς ἐ­μὲ ἀ­πὸ τὰ Σό­δο­μα καὶ τὴν Γο­μόρ­ραν· εἶ­ναι οἱ κραυ­γὲς ποὺ προ­έρ­χον­ται ἀ­πὸ τὶς με­γά­λες καὶ πολ­λὲς ἀ­δι­κί­ες των. Οἱ ἁ­μαρ­τί­ες τῶν κα­το­ί­κων τῶν δύ­ο αὐ­τῶν πό­λε­ων εἶ­ναι τό­σον με­γά­λες, ὥ­στε δὲν ἠμ­πο­ρεῖ νὰ τὶς βα­στά­σῃ πλέ­ον ἡ μα­κρο­θυ­μί­α μου.  ²¹ Πρέ­πει λοι­πὸν νὰ κα­τέ­βω ἐ­κεῖ διὰ νὰ ἴ­δω, ἐ­ὰν οἰ ἁ­μαρ­τί­ες των γί­νων­ται πράγ­μα­τι, ὅ­πως ἀ­κρι­βῶς ἀ­νε­βα­ί­νουν πρὸς ἐ­μὲ οἱ θρη­νη­τι­κὲς κραυ­γὲς τῶν ἀ­δι­κου­μέ­νων ἢ ὄ­χι. Θέ­λω νὰ πλη­ρο­φο­ρη­θῶ, νὰ μά­θω ἐξ ἰ­δί­ας ἀν­τι­λή­ψε­ως, ἐ­άν οἱ ἄν­θρω­ποι αὐ­τοὶ πράτ­τουν τό­σες πα­ρα­νο­μί­ες»­.  ²² Καὶ οἰ δυ­ὸ ἀ­πὸ τοὺς τρεῖς φι­λο­ξε­νου­μέ­νους τοῦ Ἀ­βρα­ὰμ ἐ­προ­χώ­ρη­σαν πρὸς τὰ Σό­δο­μα καὶ ἔ­φθα­σαν ἐ­κεῖ. Ὁ Ἀ­βρα­ὰμ δὲ συ­νέ­χι­ζε νὰ στέ­κε­ται ὄρ­θιος ἐμ­πρὸς εἰς τὸν Κύ­ριον, ὁ ὁ­ποῖ­ος ἔ­μει­νε μα­ζὶ μὲ τὸν εὐ­σε­βῆ δοῦ­λον του.  ²³ Καὶ ὁ Ἀ­βρα­άμ, ἀ­φοῦ ἐ­πλη­σί­α­σε τὸν Κύ­ριον, εἶ­πε: «Εἶ­ναι δυ­να­τὸν νὰ κα­τα­στρέ­ψῃς τὸν δί­και­ον μα­ζὶ μὲ τὸν ἀ­σε­βῆ καὶ θὰ εἶ­ναι λοι­πὸν ὁ δί­και­ος εἰς τὴν ἰ­δί­αν μοῖ­ραν μὲ τὸν ἀ­σε­βῆ;  ²⁴ Ἐ­ὰν εὑ­ρί­σκων­ται εἰς τὴν πό­λιν αὐ­τὴν πε­νήν­τα δί­και­οι, θὰ τοὺς κα­τα­στρέ­ψῃς μα­ζὶ μὲ τοὺς ἀ­σε­βεῖς; Δὲν θὰ ἀ­φή­σῃς ἀ­τι­μώ­ρη­τον ὅ­λην τὴν πό­λιν ἕ­νε­κα τῶν πε­νήν­τα δι­κα­ί­ων, ἐ­ὰν αὐ­τοὶ ζοῦν εἰς τὴν πό­λιν αὐ­τήν; ²⁵ Οὐ­δέ­πο­τε σὺ ὁ Θε­ὸς θὰ κά­μῃς κά­τι τέ­τοι­ο· πο­τὲ δη­λα­δὴ δὲν θὰ φο­νε­ύ­σῃς τὸν δί­και­ον μα­ζὶ μὲ τὸν ἀ­σε­βῆ· εἶ­ναι ἀ­δύ­να­τον σὺ ὁ δί­και­ος νὰ ἐ­ξι­σώ­σῃς δί­και­ον καὶ ἀ­σε­βῆ καὶ νὰ συμ­πε­ρι­φερ­θῇς πρὸς αὐ­τοὺς μὲ τὸν ἴ­διον τρό­πον· οὐ­δέ­πο­τε θὰ κά­μῃς κά­τι τέ­τοι­ο. Σύ, ὁ ὁ­ποῖ­ος εἶ­σαι ὁ δί­και­ος κρι­τὴς ὅ­λου το­ο κό­σμου, δὲν θὰ ἐ­φαρ­μό­σης καὶ ἐ­δῶ δι­και­ο­σύ­νην;­»  ²⁶ Ὁ φι­λάν­θρω­πος Κύ­ριος ἐ­συμ­φώ­νη­σε μὲ τὴν πα­ρά­κλη­σιν τοῦ Πα­τριά­ρχου καὶ τοῦ ἀ­πάν­τη­σε· «δέ­χο­μαι τὴν ἱ­κε­σί­αν σου· ἐ­ὰν εὑ­ρί­σκων­ται εἰς τὰ Σό­δο­μα πε­νήν­τα δί­και­οι, δὲν θὰ κα­τα­στρέ­ψω ὁ­λό­κλη­ρον τὴν πό­λιν καὶ ὅ­λον τὸν τό­πον ἐ­κεῖ­νον πρὸς χά­ριν αὐ­τῶν τῶν ὀ­λί­γων δι­κα­ί­ων»­.  ²⁷ Ὁ Ἀ­βρα­άμ, ἀ­φοῦ ἐ­πῆ­ρε θάρ­ρος καὶ ἐ­γνώ­ρι­σε τὴν φι­λαν­θρω­πί­αν τοῦ Θε­οῦ, ὑ­πέ­βα­λε μὲ τα­πε­ί­νω­σιν καὶ συ­στο­λὴν δευ­τέ­ραν πα­ρά­κλη­σιν καὶ εἶ­πε: «Τώ­ρα ἄρ­χι­σα νὰ ὁ­μι­λῶ πρὸς τὸν Κύ­ρι­όν μου· τολ­μῶ δὲ νὰ ὁ­μι­λῶ, ἂν καὶ εἶ­μαι ἐμ­πρός σου ὡ­σὰν τὸ χῶ­μα, ποὺ πα­τοῦ­μεν· ὡ­σὰν τὴν στά­χτην, ποὺ τὴν πε­τοῦν οἱ ἄν­θρω­ποι ὡς ἄ­χρη­στον πρᾶγ­μα.  ²⁸ Ἐ­ὰν ὀ­λι­γο­στε­ύ­σουν οἱ πε­νήν­τα δί­και­οι κα­τὰ πέν­τε καὶ εὑ­ρε­θοῦν εἰς τὴν πό­λιν τῶν Σο­δό­μων σα­ράν­τα πέν­τε δί­και­οι, θὰ κα­τα­στρέ­ψῃς ὁ­λό­κλη­ρον τὴν πό­λιν ἕ­νε­κα τῆς ἐλ­λε­ί­ψε­ως αὐ­τῶν τῶν πέν­τε δι­κα­ί­ων;» Καὶ ὁ φι­λάν­θρω­πος Θε­ὸς ἀ­πάν­τη­σεν εἰς τὸν Ἀ­βρα­άμ· «ὄ­χι· δὲν θὰ κα­τα­στρέ­ψω τὴν πό­λιν, ἐ­ὰν εὕ­ρω εἰς αὐ­τὴν σα­ράν­τα πέν­τε δι­κα­ί­ους»­.  ²⁹ Ὁ δί­και­ος Πα­τριά­ρχης ἐ­τόλ­μη­σε νὰ ὁ­μι­λή­σῃ πά­λιν πρὸς τὸν Κύ­ριον τοῦ οὐ­ρα­νοῦ καὶ δει­λά - δει­λὰ εἶ­πεν· «ἐ­ὰν δὲ εὐ­ρε­θοῦν ἐ­κεῖ εἰς τὰ Σό­δο­μα σα­ράν­τα δί­και­οι, θὰ κα­τα­στρέ­ψῃς τὴν πό­λιν;» Καὶ ὁ Θε­ὸς τοῦ ἀ­πάν­τη­σε· «δὲν θὰ κα­τα­στρέ­ψω τὴν πό­λιν, ἐ­ὰν εὕ­ρω ἐ­κεῖ σα­ράν­τα δι­κα­ί­ους· πρὸς χά­ριν των δὲν θὰ τὴν τι­μω­ρή­σω»­.  ³⁰ Ὁ δί­και­ος Ἀ­βρα­άμ, ὡ­σὰν νὰ ἔ­νοι­ω­σε ἐν­τρο­πὴν διὰ τὴν πολ­λὴν μα­κρο­θυ­μί­αν τοῦ Θε­οῦ καὶ ἐ­πει­δὴ ἐ­φο­βή­θη μή­πως δώ­σῃ τὴν ἐν­τύ­πω­σιν, ὅ­τι ἀ­σε­βεῖ καὶ πα­ρα­κα­λεῖ πε­ρισ­σό­τε­ρον ἀ­πὸ ὅ,τι πρέ­πει, εἶ­πε: «Μή­πως θυ­μώ­σῃς, Κύ­ρι­ε, ἐ­ὰν ὁ­μι­λή­σω καὶ πά­λιν; Ἐ­ὰν εὐ­ρε­θοῦν ἔ­τσι τριά­ντα δί­και­οι;» Καὶ ὁ Θε­ὸς τοῦ ἀ­πάν­τη­σεν· «ὅ­χι· δὲν θὰ κα­τα­στρέ­ψω τὴν πό­λιν, ἐ­ὰν εὐ­ρε­θοῦν ἐ­κεῖ τριά­ντα· πρὸς χά­ριν τῶν τριά­ντα δι­κα­ί­ων δὲν θὰ τὴν ἐ­ξο­λο­θρε­ύ­σω»­.  ³¹ Ἀλ­λ’ ὁ Ἀ­βρα­άμ, πα­ρα­κι­νο­ύ­με­νος ἀ­πὸ με­γά­λην φι­λο­στορ­γί­αν, συ­νέ­χι­σε τὴν πα­ρά­κλη­σίν του μὲ ἐ­πι­μό­νην καὶ εἶ­πεν· «ἐ­πει­δὴ ἔ­χω τὸ θάρ­ρος νὰ ὁ­μι­λη­σω καὶ πά­λιν πρὸς τὸν Κύ­ρι­όν μου, τολ­μῶ καὶ τὸν ἐ­ρω­τῶ· ἐ­ὰν εὐ­ρε­θοῦν ἐ­κεῖ εἴ­κο­σι δί­και­οι;» Καὶ ὁ φι­λάν­θρω­πος Θε­ὸς συγ­κα­τα­βα­ί­νων πρὸς τὴν ἐ­ρώ­τη­σιν τοῦ ἐ­να­ρέ­του δο­ύ­λου του ἀ­πάν­τη­σεν· «ὄ­χι· δεν θὰ κα­τα­στρέ­ψω τὴν πό­λιν, ἐ­ὰν εὕ­ρω εἰς αὐ­τὴν εἴ­κο­σι δι­κα­ί­ους· πρὸς χά­ριν των δὲν θὰ τὴν ἐ­ξο­λο­θρε­ύ­σω»­. ³² Ὁ δί­και­ος Ἀ­βρα­άμ, βλέ­πων τὸν πλοῦ­τον τῆς θε­ί­ας συγ­κα­τα­βά­σε­ως καὶ φι­λαν­θρω­πί­ας, εἶ­πε πά­λιν: «Μή­πως θυ­μώ­σῃς, Κύ­ρι­ε, ἐ­ὰν ὁ­μι­λή­σω ἀ­κό­μη μί­αν φο­ράν; Μή­πως κά­μνω κά­τι ἄ­ξιον κα­τα­κρί­σε­ως, ἐ­ὰν ὁ­μι­λή­σω ἀ­κό­μη μί­αν φο­ράν; Καὶ ἐ­ὰν εὑ­ρε­θοῦν ἐ­κεῖ δέ­κα δί­και­οι;» Καὶ ὁ μα­κρό­θυ­μος Θε­ὸς τοῦ ἀ­πάν­τη­σεν· «ὄ­χι· δεν θὰ κα­τα­στρέ­φω τὴν πό­λιν πρὸς χά­ριν αὐ­τῶν τῶν δέ­κα δι­κα­ί­ων»­.  ³³ Καὶ ὅ­ταν ἔ­παυ­σεν ὁ Κύ­ριος νὰ συ­νο­μι­λῇ με τὸν Ἀ­βρα­άμ, ὁ ὁ­ποῖ­ος ἐ­σι­ώ­πη­σε πλέ­ον, ἀ­νε­χώ­ρη­σε. Καὶ ὁ Ἀ­βρα­ὰμ ἐ­πέ­στρε­ψεν εἰς τὸν τό­πον, ὅ­που εὑ­ρί­σκε­το ἡ σκη­νή του. Ἐ­κα­θη­σεν ἥ­συ­χος καὶ ἐ­πε­ρί­με­νε νὰ ἴ­δῃ τί θὰ ἀ­πο­γί­νῃ.

 

ΠΑ­ΡΟΙ­ΜΙΑΙ ΣΟ­ΛΟ­ΜΩΝ­ΤΟΣ ΙϚ´[16]  17 – 33,  ΙΖ´[17]  1 – 17

¹⁷ τρί­βοι ζω­ῆς ἐκ­κλί­νου­σιν ἀ­πὸ κα­κῶν, μῆ­κος δὲ βί­ου ὁ­δοὶ δι­και­ο­σύ­νης. ὁ δε­χό­με­νος παι­δε­ί­αν ἐν ἀ­γα­θοῖς ἔ­σται, ὁ δὲ φυ­λάσ­σων ἐ­λέγ­χους σο­φι­σθή­σε­ται. ὅς φυ­λάσ­σει τὰς ἑ­αυ­τοῦ ὁ­δο­ύς, τη­ρεῖ τὴν ἑ­αυ­τοῦ ψυ­χήν, ἀ­γα­πῶν δὲ ζω­ὴν αὐ­τοῦ φε­ί­σε­ται στό­μα­τος αὐ­τοῦ.  ¹⁸ πρὸ συν­τρι­βῆς ἡ­γεῖ­ται ὕ­βρις, πρὸ δὲ πτώ­μα­τος κα­κο­φρο­σύ­νη.  ¹⁹ κρε­ίσ­σων πρα­ΰ­θυ­μος με­τὰ τα­πει­νώ­σε­ως ἢ ὃς δι­αι­ρεῖ­ται σκῦ­λα με­τὰ ὑ­βρι­στῶν.  ²⁰ συ­νε­τὸς ἐν πράγ­μα­σιν εὑ­ρε­τὴς ἀ­γα­θῶν, πε­ποι­θὼς δὲ ἐ­πὶ Θε­ῷ μα­κα­ρι­στός.  ²¹ τοὺς σο­φοὺς καὶ συ­νε­τοὺς φα­ύ­λους κα­λοῦ­σιν, οἱ δὲ γλυ­κεῖς ἐν λό­γῳ πλε­ί­ο­να ἀ­κο­ύ­σον­ται.  ²² πη­γὴ ζω­ῆς ἔν­νοι­α τοῖς κε­κτη­μέ­νοις, παι­δε­ί­α δὲ ἀ­φρό­νων κα­κή.   ²³ καρ­δί­α σο­φοῦ νο­ή­σει τὰ ἀ­πὸ τοῦ ἰ­δί­ου στό­μα­τος, ἐ­πὶ δὲ χε­ί­λε­σι φο­ρέ­σει ἐ­πι­γνω­μο­σύ­νην.  ²⁴ κη­ρί­α μέ­λι­τος λό­γοι κα­λοί, γλύ­κα­σμα δὲ αὐ­τοῦ ἴα­σις ψυ­χῆς.  ²⁵ εἰ­σὶν ὁ­δοὶ δο­κοῦ­σαι εἶ­ναι ὀρ­θαὶ ἀν­δρί, τὰ μέν­τοι τε­λευ­ταῖ­α αὐ­τῶν βλέ­πει εἰς πυθ­μέ­να ᾅ­δου.  ²⁶ ἀ­νὴρ ἐν πό­νοις πο­νεῖ ἑ­αυ­τῷ καὶ ἐκ­βι­ά­ζε­ται τὴν ἀ­πώ­λειαν ἑ­αυ­τοῦ, ὁ μέν­τοι σκο­λιὸς ἐ­πὶ τῷ ἑ­αυ­τοῦ στό­μα­τι φο­ρεῖ τὴν ἀ­πώ­λειαν.  ²⁷ ἀ­νὴρ ἄ­φρων ὀ­ρύσ­σει ἑ­αυ­τῷ κα­κά, ἐ­πὶ δὲ τῶν ἑ­αυ­τοῦ χει­λέ­ων θη­σαυ­ρί­ζει πῦρ.  ²⁸ ἀ­νὴρ σκο­λιὸς δι­α­πέμ­πε­ται κα­κά, καὶ λαμ­πτῆ­ρα δό­λου πυρ­σε­ύ­ει κα­κοῖς καὶ δι­α­χω­ρί­ζει φί­λους.  ²⁹ ἀ­νὴρ πα­ρά­νο­μος ἀ­πο­πει­ρᾶ­ται φί­λων καὶ ἀ­πά­γει αὐ­τοὺς ὁ­δοὺς οὐκ ἀ­γα­θάς.  ³⁰ στη­ρί­ζων δὲ ὀ­φθαλ­μοὺς αὐ­τοῦ δι­α­λο­γί­ζε­ται δι­ε­στραμ­μέ­να, ὁ­ρί­ζει δὲ τοῖς χε­ί­λε­σιν αὐ­τοῦ πάν­τα τὰ κα­κά· οὗ­τος κά­μι­νός ἐ­στι κα­κί­ας.  ³¹ στέ­φα­νος καυ­χή­σε­ως γῆ­ρας, ἐν δὲ ὁ­δοῖς δι­και­ο­σύ­νης εὑ­ρί­σκε­ται.  ³² κρε­ίσ­σων ἀ­νὴρ μα­κρό­θυ­μος ἰ­σχυ­ροῦ, ὁ δὲ κρα­τῶν ὀρ­γῆς κρε­ίσ­σων κα­τα­λαμ­βα­νο­μέ­νου πό­λιν.  ³³ εἰς κόλ­πους ἐ­πέρ­χε­ται πάν­τα τοῖς ἀ­δί­κοις, πα­ρὰ δὲ Κυ­ρί­ου πάν­τα τὰ δί­και­α.

ΙΖ´[17]  ¹ ΚΡΕΙΣ­ΣΩΝ ψω­μὸς μεθ᾿ ἡ­δο­νῆς ἐν εἰ­ρή­νη ἢ οἶ­κος πλή­ρης πολ­λῶν ἀ­γα­θῶν καὶ ἀ­δί­κων θυ­μά­των με­τὰ μά­χης.  ² οἰ­κέ­της νο­ή­μων κρα­τή­σει δε­σπο­τῶν ἀ­φρό­νων, ἐν δὲ ἀ­δελ­φοῖς δι­ε­λεῖ­ται μέ­ρη.  ³ ὥ­σπερ δο­κι­μά­ζε­ται ἐν κα­μί­νῳ ἄρ­γυ­ρος καὶ χρυ­σός, οὕ­τως ἐ­κλε­κταὶ καρ­δί­αι πα­ρὰ Κυ­ρί­ῳ.  ⁴ κα­κὸς ὑ­πα­κο­ύ­ει γλώσ­σης πα­ρα­νό­μων, δί­και­ος δὲ οὐ προ­σέ­χει χε­ί­λε­σι ψευ­δέ­σιν.  ⁵ ὁ κα­τα­γε­λῶν πτω­χοῦ πα­ρο­ξύ­νει τὸν ποι­ή­σαν­τα αὐ­τόν, ὁ δὲ ἐ­πι­χα­ί­ρων ἀ­πολ­λυ­μέ­νῳ οὐκ ἀ­θῳ­ω­θή­σε­ται· ὁ δὲ ἐ­πι­σπλαγ­χνι­ζό­με­νος ἐ­λε­η­θή­σε­ται.  ⁶ στέ­φα­νος γε­ρόν­των τέ­κνα τέ­κνων, κα­ύ­χη­μα δὲ τέ­κνων πα­τέ­ρες αὐ­τῶν.  ^6α τοῦ πι­στοῦ ὅ­λος ὁ κό­σμος τῶν χρη­μά­των, τοῦ δὲ ἀ­πί­στου οὐ­δὲ ὀ­βο­λός.  ⁷ οὐχ ἁρ­μό­σει ἄ­φρο­νι χε­ί­λη πι­στά, οὐ­δὲ δι­κα­ί­ῳ χε­ί­λη ψευ­δῆ.  ⁸ μι­σθὸς χα­ρί­των ἡ παι­δε­ί­α τοῖς χρω­μέ­νοις, οὗ δ᾿ ἂν ἐ­πι­στρέ­ψῃ εὐ­ο­δω­θή­σε­ται.  ⁹ ὃς κρύ­πτει ἀ­δι­κή­μα­τα, ζη­τεῖ φι­λί­αν, ὃς δὲ μι­σεῖ κρύ­πτειν, δι­ΐ­στη­σι φί­λους καὶ οἰ­κε­ί­ους.  ¹⁰ συν­τρί­βει ἀ­πει­λὴ καρ­δί­αν φρο­νί­μου, ἄ­φρων δὲ μα­στι­γω­θεὶς οὐκ αἰ­σθά­νε­ται.  ¹¹ ἀν­τι­λο­γί­ας ἐ­γε­ί­ρει πᾶς κα­κός, ὁ δὲ Κύ­ριος ἄγ­γε­λον ἀ­νε­λε­ή­μο­να ἐκ­πέμ­ψει αὐ­τῷ.  ¹² ἐμ­πε­σεῖ­ται μέ­ρι­μνα ἀν­δρὶ νο­ή­μο­νι, οἱ δὲ ἄ­φρο­νες δι­α­λο­γι­οῦν­ται κα­κά.  ¹³ ὃς ἀ­πο­δί­δω­σι κα­κὰ ἀν­τὶ ἀ­γα­θῶν, οὐ κι­νη­θή­σε­ται κα­κὰ ἐκ τοῦ οἴ­κου αὐ­τοῦ.  ¹⁴ ἐ­ξου­σί­αν δί­δω­σι λό­γοις ἀρ­χὴ δι­και­ο­σύ­νης, προ­η­γεῖ­ται δὲ τῆς ἐν­δε­ί­ας στά­σις καὶ μά­χη.   ¹⁵ ὃς δί­και­ον κρί­νει τὸν ἄ­δι­κον, ἄ­δι­κον δὲ τὸν δί­και­ον, ἀ­κά­θαρ­τος καὶ βδε­λυ­κτὸς πα­ρὰ Θε­ῷ.  ¹⁶ ἱ­να­τί ὑ­πῆρ­ξε χρή­μα­τα ἄ­φρο­νι; κτή­σα­σθαι γὰρ σο­φί­αν ἀ­κάρ­διος οὐ δυ­νή­σε­ται.  ^16α ὃς ὑ­ψη­λὸν ποι­εῖ τὸν ἑ­αυ­τοῦ οἶ­κον, ζη­τεῖ συν­τρι­βήν, ὁ δὲ σκο­λι­ά­ζων τοῦ μα­θεῖν ἐμ­πε­σεῖ­ται εἰς κα­κά.  ¹⁷ εἰς πάν­τα και­ρὸν φί­λος ὑ­παρ­χέ­τω σοι, ἀ­δελ­φοὶ δὲ ἐν ἀ­νάγ­καις χρή­σι­μοι ἔ­στω­σαν· το­ύ­του γὰρ χά­ριν γεν­νῶν­ται.

 

ΕΡ­ΜΗ­ΝΕΙΑ (Π. Ν. ΤΡΕΜ­ΠΕ­ΛΑ)

¹⁷ Οἱ δρό­μοι τῆς ἐ­να­ρέ­του ζω­ῆς ἀ­πο­μα­κρύ­νουν ἀ­πὸ συμ­φο­ρᾶς. Οἱ δρό­μοι τῆς δι­και­ο­σύ­νης χα­ρί­ζουν μα­κρο­ζω­ΐ­αν. Ἐ­κεῖ­νος ποὺ δέ­χε­ται τὴν ἐ­π' αὐ­τὸν θεί­αν παι­δα­γω­γί­αν, θὰ ἀ­πο­λα­ύ­σῃ ἀ­γα­θά, ἐ­κεῖ­νος δὲ ποὺ τη­ρεῖ καὶ ἐγ­κολ­πώ­νε­ται τὰς θεί­ας ἐν­το­λάς, θὰ γί­νῃ σο­φός. Ἐ­κεῖ­νος ποὺ προ­σέ­χει εἰς τοὺς τρό­πους του καὶ εἰς τὴν συμ­πε­ρι­φο­ράν του, πε­ρι­φρου­ρεῖ τὴν ψυ­χήν του, καὶ ἐ­κεῖ­νος ποὺ θέ­λει νὰ ζῇ χω­ρὶς λύ­πας, θὰ φυ­λάσ­σῃ προ­σε­κτι­κὰ τὸ στό­μα του νὰ μὴ λα­λῇ λό­για ἀ­πε­ρί­σκε­πτα.  ¹⁸ Πρὸ τῆς κα­τα­στρο­φῆς καὶ συν­τρι­βῆς προ­η­γεῖ­ται ὑ­πε­ρη­φά­νεια καὶ ἀ­λα­ζο­νεί­α, καὶ πρὸ τῆς πτώ­σε­ως προ­η­γεῖ­ται ὑ­πε­ρο­ψί­α καὶ κα­κο­κε­φα­λιά.  ¹⁹ Εἶ­ναι κα­τὰ πο­λὺ ἀ­νώ­τε­ρος ὁ πρᾶ­ος καὶ τα­πει­νὸς ἄν­θρω­πος, ὁ­σον­δή­πο­τε χα­μη­λὰ καὶ ἂν εὑ­ρί­σκε­ται κοι­νω­νι­κῶς, πα­ρὰ ὁ ἀ­γέ­ρω­χος, ποὺ συμ­μα­χεῖ μὲ ἄλ­λους ὁ­μοί­ους του ὑ­πε­ρη­φά­νους, ποὺ νι­κᾷ καὶ μοι­ρά­ζει μὲ αὐ­τοὺς λά­φυ­ρα νί­κης.  ²⁰ Ἐ­κεῖ­νος ποὺ δι­α­χει­ρί­ζε­ται μὲ σύ­νε­σιν τὰς ὑ­πο­θέ­σεις του, θὰ εἶ­ναι κερ­δι­σμέ­νος, δι­ό­τι θὰ ἐ­πι­τύ­χῃ καὶ θὰ εὕ­ρῃ κα­λά. Ὅ­ποι­ος δὲ ἔ­χει τὴν ἐλ­πί­δα του εἰς τὸν Θε­όν, εἶ­ναι πα­νευ­τυ­χὴς καὶ μα­κά­ριος.  ²¹ Τοὺς σο­φοὺς καὶ συ­νε­τοὺς καὶ εἰ­δή­μο­νας οἱ ἄν­θρω­ποι τοῦ κό­σμου τοὺς ὀ­νο­μά­ζουν ἀ­χρή­στους καὶ τοὺς θε­ω­ροῦν ἀ­νω­φε­λεῖς. Οἱ γλυ­κο­μί­λη­τοι ὅ­μως καὶ οἱ κα­λοὶ ὁ­μι­λη­ταὶ θὰ ἀ­κο­ύ­σουν καὶ θὰ μά­θουν πε­ρισ­σό­τε­ρα, ἀ­πὸ δὲ τὰς συ­να­να­στρο­φάς των θὰ πλου­τί­σουν τὰς γνώ­σεις των καὶ θὰ εἶ­ναι ὠ­φέ­λι­μοι καὶ εἰς τοὺς ἄλ­λους.  ²² Ἡ γνῶ­σις καὶ ἡ φρό­νη­σις δι’ ὅ­σους τὰς ἔ­χουν εἶ­ναι πη­γὴ ζω­ῆς, ἐ­νῷ ἡ παι­δα­γω­γί­α, ποὺ δί­δουν οἱ ἄ­φρο­νες, εἶ­ναι κα­κή.  ²³ Ὁ νοῦς τοῦ σο­φοῦ θὰ σκε­φθῇ καὶ θὰ ζυ­γί­σῃ ὅ­σα λό­για βγαί­νουν ἀ­πὸ τὸ στό­μα του, καὶ τὰ χεί­λη του, ἐ­πει­δὴ κυ­βερ­νῶν­ται ἀ­πὸ ζυ­γι­σμέ­νην σκέ­ψιν, θὰ φο­ροῦν ἐ­πί­γνω­σιν τῶν ὅ­σων λέ­γουν.  ²⁴ Τὰ κα­λὰ καὶ οἰ­κο­δο­μη­τι­κὰ καὶ πα­ρή­γο­ρα λό­για εἶ­ναι γλυ­κὰ ὡ­σὰν τὴν κη­ρή­θραν τοῦ μέ­λι­τος, ἡ δὲ γλυ­κύ­της τῶν λό­γων αὐ­τῶν εἶ­ναι ἰ­α­τρεί­α ψυ­χῆς.  ²⁵ Ὑ­πάρ­χουν δρό­μοι, οἱ ὁ­ποῖ­οι εἰς με­ρι­κοὺς ἀν­θρώ­πους φαί­νον­ται σω­στοὶ καὶ ἀ­σφα­λεῖς, ἀλ­λ’ οἱ ὁ­ποῖ­οι εἰς τὸ τέ­λος κα­τα­λή­γουν εἰς τὰ σκο­τει­νὰ βά­θη τοῦ Ἅ­δου, ὁ­δη­γοῦν δη­λα­δὴ εἰς τὴν ἀ­πώ­λειαν.  ²⁶ Ὁ φι­λό­πο­νος καὶ ἐρ­γα­τι­κὸς ἄν­θρω­πος κο­πι­ά­ζει διὰ τὸν ἑ­αυ­τόν του πρὸς ἐ­ξε­ύ­ρε­σιν τῶν ἀ­ναγ­καί­ων διὰ τὴν συν­τή­ρη­σίν του καὶ ἔ­τσι δι­ώ­χνει μα­κριὰ τὸν θά­να­τον, ποὺ προ­έρ­χε­ται ἀ­πὸ τὴν πεῖ­ναν. Ὁ δι­ε­στραμ­μέ­νος ὅ­μως καὶ ὀ­κνη­ρὸς φέ­ρει εἰς τὸ στό­μα του τὸν θά­να­τον, δι­ό­τι δὲν ἔ­χει ψω­μὶ νὰ φά­γῃ λό­γῳ τῆς ὀ­κνη­ρί­ας του.  ²⁷ Ὁ ἀ­σύ­νε­τος ἄν­θρω­πος σκά­πτει μὲ τὰ ἴ­δια τὰ χέ­ρια του τὸν λάκ­κον τῆς δυ­στυ­χί­ας καὶ τῆς κα­κο­δαι­μο­νί­ας του, καὶ ἐ­πά­νω εἰς τὰ χεί­λη του σω­ρι­ά­ζει φω­τιά, ποὺ θὰ τὸν κα­τα­κα­ύ­σῃ.  ²⁸ Ὁ δι­ε­στραμ­μέ­νος ἄν­θρω­πος σκορ­πί­ζει εἰς τὸ πε­ρι­βάλ­λον του τὴν δυ­στυ­χί­αν καὶ μὲ τὸν δαυ­λὸν τῆς δο­λι­ό­τη­τος ἀ­νά­πτει πυρ­κα­ϊ­ὰν κα­κῶν γύ­ρω του καὶ διὰ τῶν δι­α­βο­λῶν καὶ συ­κο­φαν­τι­ῶν του χω­ρί­ζει ἀ­γα­πη­τὰ πρό­σω­πα καὶ φί­λους. ²⁹ Ὁ ἄ­νευ ἠ­θι­κῶν ἀρ­χῶν ἄν­θρω­πος θέ­τει εἰς πει­ρα­σμὸν τοὺς φί­λους του καὶ τοὺς πα­ρα­πλα­νᾷ εἰς δρό­μους κα­τα­στρε­πτι­κοὺς καὶ οὐ­χὶ κα­λο­ύς.  ³⁰ Ὁ πα­ρά­νο­μος δὲ ἄν­θρω­πος, μὲ τὰ μά­τια του καρ­φω­μέ­να καὶ ἀ­κί­νη­τα εἰς τὸ κα­κόν, σκέ­πτε­ται δια­ρκῶς τὰ πο­νη­ρὰ καὶ δι­ε­στραμ­μέ­να, καὶ εἰς τὰ γε­μᾶ­τα πι­κρί­αν χεί­λη του συ­σφίγ­γει ὅ­λα τὰ κα­κὰ σχέ­διά του. Ὁ τοι­οῦ­τος εἶ­ναι φλε­γό­με­νον κα­μί­νι κα­κί­ας, τοῦ ὁ­ποί­ου αἱ πύ­ρι­ναι φλό­γες δι­α­χύ­νον­ται παν­τοῦ καὶ κα­τα­καί­ουν.  ³¹ Τὸ γῆ­ρας εἶ­ναι στέ­φα­νος δό­ξῃς καὶ καυ­χή­σε­ως, τέ­τοι­α ὅ­μως εὐ­λο­γη­μέ­να γη­ρά­μα­τα εὑ­ρί­σκον­ται, ὅ­ταν κα­νεὶς ἀ­πὸ νέ­ος ἀ­κο­λου­θῇ τὴν ὁ­δὸν τῆς δι­και­ο­σύ­νης καὶ τῆς ἀ­ρε­τῆς.  ³² Ὁ ἄν­θρω­πος ποὺ δὲν θυ­μώ­νει, εἶ­ναι δυ­να­τώ­τε­ρος ἀ­πὸ τὸν ἰ­σχυ­ρὸν καὶ χει­ρο­δύ­να­μον· ἐ­κεῖ­νος δέ, ποὺ συγ­κρα­τεῖ τὸν θυ­μόν του καὶ ἔ­χει αὐ­το­κυ­ρι­αρ­χί­αν, εἶ­ναι ἀ­νώ­τε­ρος ἀ­πὸ τὸν πορ­θη­τήν, ποὺ κυ­ρι­ε­ύ­ει πό­λεις καὶ φρο­ύ­ρια ὠ­χυ­ρω­μέ­να.  ³³ Εἰς τοὺς κόλ­πους καὶ τὰ θη­σαυ­ρο­φυ­λά­κια τῶν ἀ­δί­κων σω­ρε­ύ­ον­ται συ­χνὰ ὅ­λα τὰ ἐ­πί­γεια ἀ­γα­θά· ἀ­πὸ τὸν Κύ­ριον ὅ­μως δί­δον­ται, ὅ­σα ἀ­πο­κτῶν­ται μὲ τι­μι­ό­τη­τα καὶ δι­και­ο­σύ­νην.

ΙΖ´[17]  ¹ Εἶ­ναι προ­τι­μό­τε­ρον τὸ ξη­ρὸ ψω­μί, ποὺ γί­νε­ται γλυ­κὺ καὶ εὐ­χά­ρι­στον, ὅ­ταν συ­νο­δε­ύ­ε­ται μὲ εἰ­ρή­νην καὶ ὁ­μό­νοι­αν, πα­ρὰ τὸ πλο­ύ­σιον σπί­τι, τὸ ὁ­ποῖ­ον εἶ­ναι γε­μᾶ­τον ἀ­πὸ κρέ­α­τα σφα­ζο­μέ­νων ζώ­ων καὶ πολ­λὰ ἀ­γα­θά, ποὺ ἀ­πε­κτή­θη­σαν μὲ ἀ­δι­κί­αν, ἀλ­λ’ εἰς τὸ ὁ­ποῖ­ον σπί­τι ἐ­πι­κρα­τεῖ γκρί­νια καὶ φι­λο­νι­κί­α.  ² Ὁ συ­νε­τὸς καὶ ἔ­ξυ­πνος ὑ­πη­ρέ­της θὰ γί­νῃ ἀ­φέν­της καὶ κύ­ριος τῶν ἀ­νο­ή­των κυ­ρί­ων του, καὶ με­τα­ξὺ ἀ­δελ­φῶν θὰ λά­βῃ καὶ αὐ­τὸς με­ρί­διον κλη­ρο­νο­μί­ας, κα­θι­στά­με­νος δι’ ἐ­πι­γα­μί­ας συγ­κλη­ρο­νό­μος.  ³ Ὅ­πως τὸ ἀ­σῆ­μι καὶ τὸ χρυ­σά­φι ἀ­παλ­λάσ­σον­ται ἀ­πὸ κά­θε σκω­ρί­αν μέ­σα εἰς τὸ κα­μί­νι τῆς φω­τιᾶς τοῦ χρυ­σο­χό­ου καὶ γί­νον­ται γνή­σια καὶ ἀ­νό­θευ­τα, ἔ­τσι καὶ οἱ ἐ­κλε­κτοὶ ἄν­θρω­ποι τοῦ Θε­οῦ θὰ ἐ­ξα­γνι­σθοῦν διὰ τῶν θλί­ψε­ων, διὰ νὰ γί­νουν δό­κι­μοι ἐ­νώ­πι­όν του,  ⁴ Ὁ κα­κὸς εὐ­χα­ρι­στεῖ­ται νὰ ἀ­κο­ύ­ῃ τί λέ­γουν οἱ πα­ρα­βά­ται τοῦ θεί­ου νό­μου, ἐ­νῷ ὁ ἐ­νά­ρε­τος δὲν δί­δει καμ­μί­αν προ­σο­χὴν εἰς τὰ χεί­λη ποὺ ψε­ύ­δον­ται, ποὺ συ­κο­φαν­τοῦν καὶ λέ­γουν μά­ται­α.  ⁵ Ὅ­ποι­ος πε­ρι­παί­ζει τὸν πτω­χόν, πα­ρορ­γί­ζει τὸν Θε­όν, ποὺ τὸν ἔ­πλα­σε, καὶ ὅ­ποι­ος χαι­ρε­κα­κεῖ καὶ εὐ­χα­ρι­στεῖ­ται διὰ τὴν κα­τα­στρο­φὴν τοῦ ἄλ­λου, δὲν πρό­κει­ται νὰ μεί­νῃ ἀ­τι­μώ­ρη­τος· ἐ­κεῖ­νος ὅ­μως, ποὺ στέ­κε­ται μὲ συμ­πά­θειαν δί­πλα πρὸς τὸν πά­σχον­τα καὶ τὸν εὐ­σπλαγ­χνί­ζε­ται, θὰ ἀ­πο­λα­ύ­σῃ πο­λὺ ἔ­λε­ος.  ⁶ Κα­μά­ρι τῶν γε­ρόν­των εἶ­ναι τὰ ἐγ­γό­νια των, καὶ κα­ύ­χη­μα τῶν παι­δι­ῶν εἶ­ναι οἱ ἀ­γα­θοὶ γο­νεῖς καὶ ἐ­νά­ρε­τοι πρό­γο­νοί των.  ^6α Τοῦ τι­μί­ου καὶ ἀ­ξι­ο­πί­στου εἰς τὰς δο­σο­λη­ψί­ας του ἀν­θρώ­που εἶ­ναι ἰ­δι­κά του τὰ χρή­μα­τα ὅ­λου τοῦ κό­σμου, δι­ό­τι ὅ­λοι τὸν ἐμ­πι­στε­ύ­ον­ται καὶ τὸν πι­στώ­νουν, ἐ­νῷ ὁ ἀ­να­ξι­ό­πι­στος καὶ κα­κό­πι­στος δὲν ἀ­ξί­ζει οὔ­τε πεν­τά­ρα, δι­ό­τι οὐ­δεὶς τὸν ἐμ­πι­στε­ύ­ε­ται.  ⁷ Δὲν ἁρ­μό­ζουν εἰς τὸν ἄ­φρο­να χεί­λη ποὺ λέ­γουν λό­για ἀ­ξι­ό­πι­στα, δη­λα­δὴ τὴν ἀ­λή­θειαν, οὔ­τε εἰς τὸν ἐ­νά­ρε­τον καὶ φι­λα­λή­θη χεί­λη τὰ ὁ­ποῖ­α ψε­ύ­δον­ται  ⁸ Ὅ­σοι ζοῦν καὶ ἔ­χουν βί­ω­μά των τὴν κα­τὰ Θε­ὸν μόρ­φω­σιν τοῦ χα­ρα­κτῆ­ρος, ἔ­χουν ὡς ἀ­μοι­βὴν τέρ­ψεις πνευ­μα­τι­κάς· ὁ­που­δή­πο­τε δὲ καὶ ἂν στρα­φῇ ὁ κα­τὰ Θε­ὸν παι­δα­γω­γη­μέ­νος ἄν­θρω­πος, θὰ εὐ­ο­δω­θοῦν αἱ ἐ­νέρ­γειαί του καὶ αἱ ἐ­πι­χει­ρή­σεις του.  ⁹ Ὅ­ποι­ος δὲν κα­τα­λα­λεῖ, ἀλ­λὰ με­τὰ συ­νε­τῆς γλώσ­σης σκε­πά­ζει τὰς ἀ­δυ­να­μί­ας τῶν ἄλ­λων, δὲν προ­κα­λεῖ δυ­σα­ρε­σκεί­ας καὶ γί­νε­ται πε­ρι­ζή­τη­τος φί­λος· ἀν­τι­θέ­τως δὲ ὅ­ποι­ος εὐ­χα­ρι­στεῖ­ται εἰς τὸ νὰ μὴ κα­λύ­πτῃ τὰ ἀ­δι­κή­μα­τα καὶ σφάλ­μα­τα τῶν ἄλ­λων, ἀλ­λ’ ἀ­ρέ­σκε­ται νὰ τὰ δι­α­τυμ­πα­νί­ζῃ, αὐ­τὸς χω­ρί­ζει φί­λους καὶ οἰ­κεί­ους, γι­νό­με­νος δυ­σά­ρε­στος καὶ ἀ­νε­πι­θύ­μη­τος εἰς αὐ­το­ύς.  ¹⁰ Κυ­ρι­ο­λε­κτι­κῶς συν­τρί­βει τὴν καρ­δί­αν τοῦ φρο­νί­μου καὶ ἐ­λα­φρά τις πα­ρα­τή­ρη­σις ἢ ἀ­πει­λή, δι­ό­τι εἶ­ναι εὐ­αί­σθη­τος καὶ λε­πτός, ἐ­νῷ ὁ ἄ­φρων, καὶ ὅ­ταν ἀ­κό­μη μα­στι­γώ­νε­ται, μέ­νει ἀ­ναί­σθη­τος καὶ ἀ­συγ­κί­νη­τος.  ¹¹ Κά­θε ἄν­θρω­πος κυ­ρι­ευ­μέ­νος ἀ­πὸ κα­κί­αν ἐ­ναν­τι­ώ­νε­ται καὶ ἀν­τι­στρα­τε­ύ­ε­ται εἰς τὸ θέ­λη­μα τοῦ Θε­οῦ· ὁ Κύ­ριος ὅ­μως θὰ στεί­λῃ ἐ­ναν­τί­ον του ἄγ­γε­λον σκλη­ρὸν καὶ ἄ­σπλαγ­χνον, διὰ νὰ τὸν τι­μω­ρή­σῃ.  ¹² Εἰς τὸν συ­νε­τὸν καὶ μυ­α­λω­μέ­νον ἄν­θρω­πον θὰ ἀ­να­τε­θῇ κά­θε ἀ­ξί­ω­μα καὶ ὑ­πε­ύ­θυ­νος φρον­τὶς πε­ρὶ τῶν ἄλ­λων, οἱ ἄ­φρο­νες ὅ­μως πάν­το­τε θὰ σκέ­πτων­ται τὸ κα­κὸν καὶ ὡς ἐκ το­ύ­του δὲν ἐμ­πι­στε­ύ­ον­ται εἰς αὐ­τοὺς ὑ­πε­ύ­θυ­νον δι­α­κυ­βέρ­νη­σιν ἢ ἀ­ξί­ω­μα.  ¹³ Ἀ­πὸ τὸ σπί­τι ἐ­κεί­νου, ὁ ὁ­ποῖ­ος ἀν­τα­πο­δί­δει κα­κὰ ἀν­τὶ ἀ­γα­θῶν, δὲν θὰ με­τα­κι­νη­θῇ πο­τὲ ἡ ὀρ­γὴ τοῦ Θε­οῦ.  ¹⁴ Ἀρ­χὴ τῆς δι­και­ο­σύ­νης εἶ­ναι οἱ ἀ­πο­νέ­μον­τες αὐ­τὴν νὰ δί­δουν τὸ δι­καί­ω­μα εἰς τὸν κα­τη­γο­ρο­ύ­με­νον νὰ ὑ­πε­ρα­σπι­σθῇ διὰ λό­γων τὸν ἑ­αυ­τόν του, λό­γοι δέ, ποὺ δη­μι­ουρ­γοῦν ἔ­χθραν καὶ φι­λο­νι­κί­αν, προ­η­γοῦν­ται τῆς πτω­χεί­ας, ἡ ὁ­ποί­α ἀ­κο­λου­θεῖ ὡς συ­νέ­πεια τῶν συ­χνῶν προ­σφυ­γῶν εἰς τὰ δι­κα­στή­ρια.  ¹⁵ Ὁ δι­κα­στὴς ποὺ κρί­νει καὶ ἀ­να­κη­ρύτ­τει δί­και­ον τὸν ἄ­δι­κον καὶ τὸν ἄ­δι­κον δί­και­ον, εἶ­ναι ἀ­κά­θαρ­τος ἐ­νώ­πιον τοῦ Θε­οῦ καὶ προ­κα­λεῖ τὴν ἀ­πο­στρο­φὴν καὶ ἀ­πέ­χθειαν αὐ­τοῦ.  ¹⁶ Τί ὠ­φέ­λη­σαν τὰ χρή­μα­τα τὸν ἄ­φρο­να καὶ ἀ­σύ­νε­τον; Τί­πο­τε ἀ­πο­λύ­τως. Δι­ό­τι ὁ ἄν­θρω­πος, ποὺ δὲν ἔ­χει καρ­δί­αν μα­λα­κὴν καὶ ἐ­πι­δε­κτι­κὴν τῆς θεί­ας παι­δα­γω­γί­ας, δὲν θὰ κα­τορ­θώ­σῃ πο­τὲ νὰ ἀ­πο­κτή­σῃ σο­φί­αν.  ^16α Ὅ­ποι­ος κτί­ζει ὑ­ψη­λὸν τὸ σπί­τι του πρὸς ἐ­πί­δει­ξιν καὶ ἰ­κα­νο­ποί­η­σιν τῆς μα­ται­ο­δο­ξί­ας του, ζη­τεῖ νὰ πτω­χύ­νῃ καὶ νὰ συν­τρι­βῇ. Ἐ­κεῖ­νος δὲ ποὺ δυ­στρο­πεῖ εἰς τὸ νὰ δι­δα­χθῇ τὸ θέ­λη­μα τοῦ Θε­οῦ, θὰ πέ­σῃ εἰς πολ­λὰ κα­κά.  ¹⁷ Πάν­το­τε καὶ εἰς πᾶ­σαν πε­ρί­στα­σιν νὰ ἔ­χῃς δί­πλα σου φί­λον, εἰς τὰς ἀ­νάγ­κας σου δὲ ἂς σοῦ χρησιμεύουν οἱ ἀδελφοί σου, διότι δι’ αὐτὰς τὰς ὥρας γεννῶνται.