ΠΡΟ­ΣΕΥ­ΧΉ: Η­ ΠΗ­ΓΉ ΤΗΣ ΔΎ­ΝΑ­ΜΉΣ ΜΑΣ. ΧΡΥΣ. ΡΟΥΣΗ

 

ΠΡΟ­ΣΕΥ­ΧΉ: Η­  ΠΗ­ΓΉ ΤΗΣ ΔΥ­ΝΑ­ΜΉΣ ΜΑΣ

 Ο Χρυ­σό­στο­μος Ρου­σής, πρώ­ην γυ­μνα­σιά­ρχης, σὲ σύν­το­μη καὶ πε­ρι­ε­κτι­κὴ με­λέ­τη, ση­μει­ώ­νει τὶς θέ­σεις τῶν Πα­τέ­ρων τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, ἀλ­λὰ­  καὶ ἐ­πι­στη­μό­νων σχε­τι­κὰ μὲ τὴν προ­σευ­χὴ ποὺ εἶ­ναι ἡ πη­γὴ­  τῆς δύ­να­μής μας στὴ ζω­ή.

Κα­τ᾿ ἀρ­χὰς πρέ­πει νὰ ἀ­να­φέ­ρου­με ὅ­τι «ἡ ψυ­χὴ µ­ας δι­ψᾶ γιὰ προ­σευ­χὴ καὶ ἀ­γά­πη». Ἂν προ­σπα­θοῦ­με νὰ σβή­σου­με τὴ «δί­ψα» μας με υ­λι­κὰ ἀ­γα­θὰ καὶ μὲ δό­ξα, τό­τε ἡ καρ­διά μας πα­ρα­μέ­νει ἀ­νι­κα­νο­ποί­η­τη.  Ἀ­κό­μη κι ἂν ἔ­χου­με ὅ­λα τὰ ὑ­λι­κὰ ἀ­γα­θά, δὲν μπο­ροῦ­με  νὰ ἔ­χου­με πλη­ρό­τη­τα καὶ ποι­ό­τη­τα ζω­ῆς. (δρ Χα­ρα­λάμ­πης Μπού­σιας, 2014).

Τί εἶ­ναι, ὅ­μως, ἡ προ­σευ­χή; Προ­σευ­χή εἶ­ναι ἡ συ­νο­μι­λί­α τοῦ ἀν­θρώ­που μὲ τὸν ἴ­διο τὸν Θε­ό, ἡ κα­τα­φυ­γὴ τοῦ ἀν­θρώ­που στὸν Θε­ό, γιὰ νὰ ζη­τή­σει τὴ βο­ή­θεια καὶ κα­θο­δή­γη­σή­  Του. Οἱ νη­πτι­κοὶ προσ­δι­ο­ρί­ζουν τὴν προ­σευ­χὴ σὰν τὴν ἀ­να­πνο­ὴ τῆς ψυ­χῆς: «ὥ­σπερ ὁ ἄρ­τος τρο­φὴ ἐ­στὶ τῷ σώ­μα­τι καὶ ἡ ἀ­ρε­τὴ τῇ ψυ­χῇ, οὕ­τως καὶ τοῦ νοῦ ἡ πνευ­μα­τι­κὴ προ­σευ­χὴ τρο­φὴ ὑ­πάρ­χει».

O Ά­γιος Γρη­γό­ριος ὁ Πα­λα­μᾶς ἀ­να­φέ­ρει ὅ­τι «ἡ προ­σευ­χὴ μοιά­ζει μὲ τὸ κλει­δὶ ποὺ ἀ­νοί­γει τὴν πόρ­τα τῆς ψυ­χῆς μας γιὰ νὰ μπεῖ σ’ αὐ­τὴν ὁ Θε­ός». Βα­σι­κὴ σει­ρὰ στὴν προ­σευ­χή μας, στὴν ἐ­πι­κοι­νω­νί­α μας μὲ τὸν Θε­ό, εἶ­ναι ἡ εὐ­χα­ρι­στί­α, ἡ με­τά­νοι­α καὶ ἡ πα­ρά­κλη­ση. Ἐκ­φρά­ζου­με λοι­πὸν πρώ­τα  τὴν εὐ­γνω­μο­σύ­νη μας πρὸς τὸν Θε­ὸ γιὰ τὶς εὐ­ερ­γε­σί­ες Του σὲ ἐ­μᾶς καὶ στὴ συ­νέ­χεια ἐκ­φρά­ζου­με τὴ με­τά­νοι­ά μας (= με­τα­βο­λὴ τοῦ νοῦ, ἀλ­λα­γὴ νο­ο­τρο­πί­ας) καὶ τὴν πα­ρά­κλη­σή μας. (ἅ­γιος Ἰ­ω­άν­νης ὁ Σι­να­ΐ­της)

Πα­ράλ­λη­λα, «ἡ προ­σευ­χὴ εἶ­ναι τὸ ὅ­πλο ποὺ ἔ­χει ὁ ἄν­θρω­πος γιὰ νὰ ἀν­τι­με­τω­πί­σει τὰ προ­βλή­μα­τα τῆς ζω­ῆς». (Πα­στέρ, Γάλ­λος ἐ­πι­στή­μο­νας βι­ο­λό­γος καὶ για­τρός). Μὲ τὴν πί­στη καὶ τὴν προ­σευ­χὴ ἀν­τι­με­τω­πί­ζου­με τὰ προ­βλή­μα­τα καὶ τὶς δο­κι­μα­σί­ες τῆς ζω­ῆς μὲ ἐλ­πί­δα, “πι­στεύ­ον­τας ὅ­τι εἶ­ναι προ­σω­ρι­νά”. (Σέ­λιγ­κμαν, Πα­νε­πι­στή­μιο Πεν­σιλ­βά­νιας)­. “Μη φο­βη­θεῖς αὐ­τόν, ποὺ στή­ρι­ξε στὴν πί­στη ἐ­πά­νω τὴν ἐλ­πί­δα. / Τὸν εἶ­δα στὴ ζω­ὴ νὰ μά­χε­ται μὰ πάν­τα ἀ­νί­κη­το τὸν εἴ­δα”. (Ι. Πο­λέ­μης)

Οἱ Πα­τέ­ρες μᾶς συμ­βου­λεύ­ουν: «Ἐν Ἐκ­κλη­σί­αις εὐ­λο­γεῖ­τε τὸν Θε­όν». Στὴν ἐκ­κλη­σί­α προ­σευ­χό­μα­στε μὲ τα­πεί­νω­ση, μὲ τὸ τε­λω­νι­κὸ φρό­νη­μα,  ποὺ  ἑλ­κύ­ει τὴ Χά­ρη τοῦ Θε­οῦ. Καὶ «ὅ­που εἰ­σὶ δύ­ο ἢ τρεῖς συ­νηγ­μέ­νοι εἰς τὸ ἐ­μὸν ὄ­νο­μα, ἐ­κεῖ εἰ­μὶ ἐν τῷ μέ­σω αὐ­τῶν». (Ματθ.ιη΄[18]  20) «Ἐ­λᾶ­τε σ᾿ ἐ­μέ­να ὅ­λοι ὅ­σοι εἶ­στε κου­ρα­σμέ­νοι καὶ φορ­τω­μέ­νοι μὲ προ­βλή­μα­τα, κι ἐ­γὼ θὰ σᾶς ἀ­να­παύ­σω», μᾶς εἶ­πε ὁ Χρι­στός. (Ματθ. ια΄[11] 28).

Ἐ­πι­πλέ­ον, ὁ ἀπ. Παῦ­λος μᾶς προ­τρέ­πει νὰ προ­σευ­χό­μα­στε νο­ε­ρά, ὅ­που κι ἂν βρι­σκό­μα­στε: «Κύ­ρι­ε, Ἰ­η­σοῦ Χρι­στέ, ἐ­λέ­η­σόν με». Σύμ­φω­να μὲ τὸ Μη­τρο­πο­λί­τη Μά­νης Χρυ­σό­στο­μο Γ' (2020) ἡ σύν­το­μη αὐ­τὴ προ­σευ­χὴ ση­μαί­νει: «Πι­στεύ­ω ὅ­τι ὁ Χρι­στὸς εἶ­ναι ὁ Κύ­ριός μου καὶ Θε­ός μου καὶ ζη­τῶ τὸ ἔ­λε­ος (= ἀ­γά­πη, συμ­πό­νια, εὐ­σπλα­χνί­α), τὴ φι­λαν­θρω­πί­α καὶ τὴ χά­ρη Του».

Τέ­λος, ὁ Χρι­στὸς δι­δά­σκον­τα­ς  τὴν Κυ­ρια­κὴ Προ­σευ­χὴ (τὸ «Πά­τερ ἠ­μῶν») στοὺς Μα­θη­τές Του, τοὺς ἔ­δω­σε τὴ βε­βαι­ό­τη­τα πὼς ὅ­λα ὅ­σα ζη­τή­σουν στὴν προ­σευ­χή τους μὲ πί­στη, θὰ τὰ λά­βουν (Ματθ. κα΄[21] 22) Ἀ­ξί­ζει νὰ ἐ­πι­ση­μά­νου­με το αί­τη­μα τῆς συγ­χω­ρη­τι­κό­τη­τας «καὶ ἅ­φες ἡμῖν τὰ ὀ­φει­λή­μα­τα ἡμῶν ὡς καὶ ἠ­μεῖς ἀ­φί­ε­μεν τοῖς ὀ­φει­λέ­ταις ἡ­μῶν». Ὁ Κύ­ριος συγ­χώ­ρε­σε τοὺς σταυ­ρω­τές του καὶ βρῆ­κε μί­α δι­και­ο­λο­γί­α γι᾿ αὐ­τούς, ὅ­τι δὲν ξέ­ρουν τί κά­νουν. Ἄ­ρα, κι ἐ­μεῖς πρέ­πει νὰ δι­και­ο­λο­γοῦ­με τὰ λά­θη, τὶς πα­ρα­λή­ψεις καὶ τὴ συμ­πε­ρι­φο­ρὰ τῶν ἄλ­λων.