Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ

Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ

Τὸ πρῶτο ἀνάγνωσμα, ποὺ διαβάστηκε στὴ σημερινὴ προηγιασμένη Θεία Λειτουργία (Παρασκευὴ πέμπτης Ἑβδομάδας τῶν Νηστειῶν), εἶναι παρμένο ἀπὸ τὸ 22^ο Κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τῆς Γενέσεως. Εἶναι συγκλονιστικά τὰ ὅσα μᾶς διηγείται. Εἶναι ἡ θυσία τοῦ Ἀβραάμ. Ζητᾶ ὁ Θεὸς ἀπὸ τὸν Ἀβραὰμ, δοκιμάζοντάς τον, νὰ τοῦ προσφέρει θυσίαν ὁλοκαυτώματος τὸν γιὸν του «Λάβε τὸν υἱ­όν σου τὸν ἀ­γα­πη­τόν, ὃν ἠ­γά­πη­σας, τὸν Ἰ­σα­άκ»  αὐτὰ τοῦ εἶπε κατὰ λέξη. Ποιὸν τοῦ ζητᾶ; Τὸν γιὸ ποὺ τοῦ χάρισε στὰ 100 του χρόνια καὶ ποὺ ἦταν ἡ ὰρχὴ τῆς πραγματοποίησης τῆς ὑπόσχεσης τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν Ἀβραὰμ ὅτι θὰ πολλαπλασιάζονταν οἱ ἀπόγονοί του σὰν τὰ ἀστέρια τοῦ οὐρανοῦ. Καὶ ὁ Ἀβραὰμ ὁλοπρόθυμα ὑπακούει. Δὲν ἀγαπᾶ τὸ παιδὶ του; Τὸ ἀγαπᾶ. Παραπάνω ὅμως ἀγαπᾶ τὸν Θεό, τὸν ὁποῖο καὶ ἐμπιστεύεται καὶ ὑπακούει.

Νὰ προσέξουμε ἀκόμη τὸν διάλογο παιδιοῦ και πατέρα: Εἶ­πε δὲ Ἰ­σα­ὰκ πρὸς Ἀ­βρα­άμ τὸν πα­τέ­ρα αὐ­τοῦ· Πάτερ, ὁ δὲ εἶ­πε· Τί ἐ­στι τέ­κνον; Εἶ­πε δέ· Ἰ­δοὺ τὸ πῦρ καὶ τὰ ξύ­λα, ποῦ ἐ­στι τὸ πρό­βα­τον τὸ εἰς ὁ­λο­κάρ­πω­σιν; Εἶ­πε δὲ Ἀ­βρα­άμ· ὁ Θε­ὸς ὄ­ψε­ται ἑ­αυ­τῷ πρό­βα­τον εἰς ὁ­λο­κάρ­πω­σιν, τέ­κνον. (Κα­θὼς δὲ ἐ­βά­δι­ζαν, ὁ Ἰ­σα­ὰκ γε­μά­τος ἀ­πο­ρί­αν εἶ­πε πρὸς τὸν πα­τέ­ρα του, τὸν Ἀ­βρα­άμ: «Πα­τέ­ρα». Ὁ δὲ Ἀ­βρα­ὰμ ἀ­πάν­τη­σε: «Τί εἶ­ναι, παι­δί μου;» Καὶ ὁ Ἰ­σα­ὰκ ἐ­πρό­σθε­σε: «Νά· σὺ με­τα­φέ­ρεις τὴν φω­τιὰν καὶ ἐ­γὼ τὰ ξύ­λα διὰ τὴν θυ­σί­αν. Ποῦ εἶ­ναι ὅ­μως τὸ πρό­βα­τον, τὸ ὁ­ποῖ­ον θὰ προ­σφερ­θῆ ὡς ὁ­λο­καύ­τω­μα εἰς τὸν Θε­όν;» Ὁ Ἀ­βρα­ὰμ μὲ γεν­ναῖ­ον φρό­νη­μα καὶ πί­στιν εἰς τὸν Θε­ὸν ἀ­πάν­τη­σεν εἰς τὸν Ἰ­σα­άκ: «Παι­δί ­μου, ὁ παν­το­δύ­να­μος Θε­ὸς θὰ φρον­τί­ση μό­νος του καὶ θὰ μᾶς δεί­ξη τὸ πρό­βα­τον, ποὺ πρέ­πει νὰ θυ­σια­σθῆ».

Καὶ ἡ λύση τοῦ δράματος. Μετὰ τὴ δοκιμασία ὁ Θεὸς δίνει τη λύση τοῦ δράματος. Δίνει καὶ τὴν εὐλογία καὶ τὴν ὑπόσχεση μὲ ὅρκο.

ΓΕΝΕΣΕΩΣ ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

Ἐ­γέ­νε­το με­τὰ τὰ ῥή­μα­τα ταῦ­τα, ὁ Θε­ὸς ἐ­πε­ί­ρα­ζε τὸν Ἀ­βρα­άμ, καὶ εἶ­πεν αὐ­τῷ· Ἀ­βρα­άμ, Ἀ­βρα­άμ, καὶ εἶ­πεν· Ἰ­δοὺ ἐ­γώ. Καὶ εἶ­πε· Λάβε τὸν υἱ­όν σου τὸν ἀ­γα­πη­τόν, ὃν ἠ­γά­πη­σας, τὸν Ἰ­σα­άκ, καὶ πο­ρε­ύ­θη­τι εἰς τὴν γῆν τὴν ὑ­ψη­λήν, καὶ ἀ­νέ­νεγ­κε αὐ­τὸν ἐ­κεῖ εἰς ὁ­λο­κάρ­πω­σιν, ἐ­πὶ ἓν τῶν ὀ­ρέ­ων, ὧν ἂν σοι εἴ­πω. Ἀ­να­στὰς δὲ Ἀ­βρα­άμ τὸ πρωΐ, ἐ­πέ­σα­ξε τὸν ὄ­νον αὐ­τοῦ, πα­ρέ­λα­βε δὲ με­θ' ἑ­αυ­τοῦ δύ­ο παῖ­δας, καὶ Ἰ­σα­ὰκ τὸν υἱ­ὸν αὐ­τοῦ, καὶ σχί­σας ξύ­λα εἰς ὁ­λο­κάρ­πω­σιν, ἀ­να­στὰς ἐ­πο­ρε­ύ­θη, καὶ ἦλ­θεν εἰς τὸν τό­πον, ὃν εἶ­πεν αὐ­τῷ ὁ Θε­ός, τῇ ἡ­μέ­ρᾳ τῇ τρί­τῃ. Καὶ ἀ­να­βλέ­ψας Ἀ­βρα­ὰμ τοῖς ὀ­φθαλ­μοῖς αὐ­τοῦ, εἶ­δε τὸν τό­πον μα­κρό­θεν, καὶ εἶ­πεν Ἀ­βρα­ὰμ τοῖς παι­σίν αὐ­τοῦ· Κα­θί­σα­τε αὐ­τοῦ με­τὰ τῆς ὄ­νου, ἐ­γὼ δὲ καὶ τὸ παι­δά­ριον, δι­ε­λευ­σό­με­θα ἕ­ως ᾧ­δε, καὶ προ­σκυ­νή­σαν­τες, ἀ­να­στρέ­ψο­μεν πρὸς ὑ­μᾶς. Ἔ­λα­βε δὲ Ἀ­βρα­ὰμ τὰ ξύ­λα τῆς ὁ­λο­καρ­πώ­σε­ως, καὶ ἐ­πέ­θη­κεν Ἰ­σα­ὰκ τῷ υἱ­ῷ αὐ­τοῦ, ἔ­λα­βε δὲ καὶ τὸ πῦρ με­τὰ χεῖ­ρας, καὶ τὴν μά­χαι­ραν, καὶ ἐ­πο­ρε­ύ­θη­σαν οἱ δύ­ο ἅ­μα. Εἶ­πε δὲ Ἰ­σα­ὰκ πρὸς Ἀ­βρα­άμ τὸν πα­τέ­ρα αὐ­τοῦ· Πάτερ, ὁ δὲ εἶ­πε· Τί ἐ­στι τέ­κνον; Εἶ­πε δέ· Ἰ­δοὺ τὸ πῦρ καὶ τὰ ξύ­λα, ποῦ ἐ­στι τὸ πρό­βα­τον τὸ εἰς ὁ­λο­κάρ­πω­σιν; Εἶ­πε δὲ Ἀ­βρα­άμ· ὁ Θε­ὸς ὄ­ψε­ται ἑ­αυ­τῷ πρό­βα­τον εἰς ὁ­λο­κάρ­πω­σιν, τέ­κνον. Πο­ρευ­θέν­τες δὲ ἀμ­φό­τε­ροι ἅ­μα, ἦλ­θον ἐ­πὶ τὸν τό­πον, ὃν εἶ­πεν αὐ­τῷ ὁ Θε­ός, καὶ ᾠ­κο­δό­μη­σεν ἐ­κεῖ Ἀ­βρα­ὰμ τὸ θυ­σι­α­στή­ριον, καὶ ἐ­πέ­θη­κε τὰ ξύ­λα, καὶ συμ­πο­δί­σας Ἰ­σα­ὰκ τὸν υἱ­ὸν αὐ­τοῦ, ἐ­πέ­θη­κεν αὐ­τὸν ἐ­πὶ τὸ θυ­σι­α­στή­ριον ἐ­πά­νω τῶν ξύ­λων, καὶ ἐ­ξέ­τει­νεν Ἀ­βρα­ὰμ τὴν χεῖ­ρα αὐ­τοῦ λα­βεῖν τὴν μά­χαι­ραν, σφά­ξαι τὸν υἱ­ὸν αὐ­τοῦ. Καὶ ἐ­κά­λε­σε αὐ­τὸν Ἄγ­γε­λος Κυ­ρί­ου ἐκ τοῦ οὐ­ρα­νοῦ, καὶ εἶ­πεν αὐ­τῷ· Ἀ­βρα­άμ, Ἀ­βρα­άμ, ὁ δὲ εἶ­πεν· Ἰ­δοὺ ἐ­γώ, καὶ εἶ­πε· Μὴ ἐ­πι­βά­λῃς τὴν χεῖ­ρά σου ἐ­πὶ τὸ παι­δά­ριον, μη­δὲ ποι­ή­σῃς αὐ­τῷ μη­δέν· νῦν γὰρ ἔ­γνων, ὅ­τι φο­βῇ σὺ τὸν Θε­όν, καὶ οὐκ ἐ­φε­ί­σω τοῦ υἱ­οῦ σου τοῦ ἀ­γα­πη­τοῦ δι' ἐ­μέ. Καὶ ἀ­να­βλέ­ψας Ἀ­βρα­ὰμ τοῖς ὀ­φθαλ­μοῖς αὐ­τοῦ, εἶ­δε, καὶ ἰ­δού, κριὸς κα­τε­χό­με­νος ἐν φυ­τῷ Σα­βὲκ τῶν κε­ρά­των, καὶ ἐ­πο­ρε­ύ­θη Ἀ­βρα­άμ, καὶ ἔ­λα­βε τὸν κρι­όν, καὶ ἀ­νή­νεγ­κεν αὐ­τὸν εἰς ὁ­λο­κάρ­πω­σιν, ἀν­τὶ Ἰ­σα­ὰκ τοῦ υἱ­οῦ, αὐ­τοῦ. Καὶ ἐ­κά­λε­σεν Ἀ­βρα­ὰμ τὸ ὄ­νο­μα τοῦ τό­που ἐ­κε­ί­νου, Κύριος εἶ­δεν, ἵ­να εἴ­πω­σι σή­με­ρον, ἐν τῷ ὄ­ρει Κύριος ὤ­φθη. Καὶ ἐ­κά­λε­σεν Ἄγ­γε­λος Κυ­ρί­ου τὸν Ἀ­βρα­ὰμ δε­ύ­τε­ρον ἐκ τοῦ Οὐ­ρα­νοῦ, λέ­γων· Κα­τ' ἐ­μαυ­τοῦ ὤ­μο­σα, λέ­γει Κύριος, οὗ ἕ­νε­κεν ἐ­πο­ί­η­σας τὸ ῥῆ­μα τοῦ­το, καὶ οὐκ ἐ­φε­ί­σω τοῦ υἱ­οῦ σου τοῦ ἀ­γα­πη­τοῦ δι' ἐ­μέ, ἢ μὴν εὐ­λο­γῶν εὐ­λο­γή­σω σε, καὶ πλη­θύ­νων πλη­θυ­νῶ τὸ σπέρ­μα σου, ὡς τοὺς ἀ­στέ­ρας τοῦ οὐ­ρα­νοῦ, καὶ ὡς τὴν ἄμ­μον, τὴν πα­ρὰ τὸ χεῖ­λος τῆς θα­λάσ­σης, καὶ κλη­ρο­νο­μή­σει τὸ σπέρ­μα σου τὰς πό­λεις τῶν ὑ­πε­ναν­τί­ων, καὶ ἐ­νευ­λο­γη­θή­σον­ται ἐν τῷ σπέρ­μα­τί σου πάν­τα τὰ ἔ­θνη τῆς γῆς, ἀνθ' ὧν ὑ­πή­κου­σας τῆς ἐ­μῆς φω­νῆς.

(Γεν. κβ΄[22] 1-19-8)

ΕΡΜΗΝΕΙΑ (ΝΙΚΟΛΑΟΥ Π. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ)

Συ­νέ­βη δὲ με­τὰ τὰ γε­γο­νό­τα αὐ­τὰ (τὴν γέν­νη­σιν τοῦ Ἰ­σα­άκ, τὴν ἀ­πο­πομ­πὴν τοῦ Ἰ­σμα­ήλ, τὴν συν­θή­κην μὲ τὸν Ἀβιμέλεχ) τοῦ­το: Ὁ Θε­ὸς ἐ­δο­κί­μα­σε τὸν Ἀ­βρα­ὰμ καὶ τοῦ εἶ­πεν: «Ἀ­βρα­άμ, Ἀ­βρα­άμ». Ὁ δὲ Ἀ­βρα­ὰμ ἀ­πάν­τη­σε: «Νά, Κύ­ρι­ε, εἶ­μαι πα­ρών, ἀ­κού­ω». Καὶ εἶ­πε πρὸς αὐ­τὸν ὁ Θε­ός: «Πά­ρε τὸ πο­λυ­α­γα­πη­μέ­νον καὶ λα­τρευ­τόν σου παι­δί, τὸν Ἰ­σα­άκ, διὰ τὸ ὁ­ποῖ­ον λα­χτα­ρᾶ ἡ καρ­διά σου καὶ ἀ­πὸ τὸ ὁ­ποῖ­ον πε­ρι­μέ­νεις δι­ά­δο­χον καὶ ἀ­πο­γό­νους, καὶ πή­γαι­νε εἰς τὴν ὑ­ψη­λὴν πε­ρι­ο­χὴν καὶ σφά­ξε το καὶ πρό­σφε­ρέ το ὡς ὁ­λο­καύ­τω­μα θυ­σί­ας εἰς ἐ­μὲ ἐ­πά­νω εἰς ἕ­να ἀ­πὸ τὰ βου­νά, ποὺ θὰ σοῦ κα­θο­ρί­σω». Ὁ δί­και­ος Ἀ­βρα­ὰμ ὑ­πά­κου­σε καὶ χω­ρὶς καμ­μί­αν δι­α­μαρ­τυ­ρί­αν ἐ­ση­κώ­θη τὸ πρωΐ καὶ ἀ­μέ­σως ἐ­σα­μά­ρω­σε τὸ ὑ­πο­ζύ­γιον του· μα­ζί του δὲ πα­ρέ­λα­βε δύ­ο δού­λους καὶ τὸ ἀ­γα­πη­μέ­νον καὶ μο­νά­κρι­βον παι­δί του, τὸν Ἰ­σα­άκ. Καὶ ἀ­φοῦ ἔ­σχι­σε ξύ­λα διὰ τὴν θυ­σί­αν τοῦ ὁ­λο­καυ­τώ­μα­τος καὶ τὰ ἐ­φόρ­τω­σεν εἰς τὸ ζῶ­ον, ἐ­ξε­κί­νη­σε καὶ ἔ­φθα­σε κα­τὰ τὴν τρί­την ἡ­μέ­ραν εἰς τὸν τό­πον, τὸν ὁ­ποῖ­ον τοῦ ὑ­πέ­δει­ξε καὶ τοῦ κα­θώ­ρι­σεν ὁ Θε­ός. Καὶ ὁ Ἀ­βρα­άμ, πρὶν ἀ­κό­μη φθά­ση ἐ­κεῖ ἀ­κρι­βῶς, ὅ­που τοῦ εἶ­πεν ὁ Θε­ός, ἐ­σή­κω­σε τὰ μά­τια καὶ ἐ­κύτ­τα­ξε γύ­ρω – γύ­ρω διὰ νὰ ἀ­να­κα­λύ­ψη τὸν τό­πον τῆς θυ­σί­ας· ὅ­ταν δὲ εἶ­δε ἀ­πὸ μα­κρυ­ὰ τὸν κα­θω­ρι­σμέ­νον τό­πον, εἶ­πεν εἰς τοὺς δύ­ο δού­λους του: «Σεῖς κα­θῆ­στε ἐ­δῶ μὲ τὸ ὑ­πο­ζύ­γιον καὶ πε­ρι­μέ­νε­τε· ἐ­γὼ δὲ καὶ τὸ παι­δί μου θὰ προ­χω­ρή­σω­μεν ἕ­ως ἐ­κεῖ καὶ ἀ­φοῦ προ­σκυ­νή­σω­μεν καὶ λα­τρεύ­σω­μεν τὸν Θε­όν, θὰ ἐ­πι­στρέ­ψω­μεν πά­λιν κον­τά σας». Ἔ­λα­βε δὲ ὁ Ἀ­βρα­ὰμ τὰ ξύ­λα, ποὺ ἑ­τοί­μα­σε διὰ τὴν θυ­σί­αν τοῦ ὁ­λο­καυ­τώ­μα­τος, καὶ τὰ ἐ­φόρ­τω­σεν εἰς τοὺς ὤ­μους τοῦ ἀ­γα­πη­μέ­νου του παι­διοῦ. Αὐ­τὸς δὲ ἐ­πῆ­ρεν εἰς τὰ χέ­ρια του τὴν φω­τιάν, διὰ νὰ ἀ­νά­ψη τὰ ξύ­λα τῆς θυ­σί­ας, καὶ τὸ μα­χαί­ρι, μὲ τὸ ὁ­ποῖ­ον θὰ ἐ­σφά­ζε­το τὸ θῦ­μα, καὶ ἐ­προ­χώ­ρη­σαν καὶ οἱ δύ­ο μα­ζὶ πρὸς τὸν τό­πον τῆς θυ­σί­ας. Κα­θὼς δὲ ἐ­βά­δι­ζαν, ὁ Ἰ­σα­ὰκ γε­μά­τος ἀ­πο­ρί­αν εἶ­πε πρὸς τὸν πα­τέ­ρα του, τὸν Ἀ­βρα­άμ: «Πα­τέ­ρα». Ὁ δὲ Ἀ­βρα­ὰμ ἀ­πάν­τη­σε: «Τί εἶ­ναι, παι­δί μου;» Καὶ ὁ Ἰ­σα­ὰκ ἐ­πρό­σθε­σε: «Νά· σὺ με­τα­φέ­ρεις τὴν φω­τιὰν καὶ ἐ­γὼ τὰ ξύ­λα διὰ τὴν θυ­σί­αν. Ποῦ εἶ­ναι ὅ­μως τὸ πρό­βα­τον, τὸ ὁ­ποῖ­ον θὰ προ­σφερ­θῆ ὡς ὁ­λο­καύ­τω­μα εἰς τὸν Θε­όν;» Ὁ Ἀ­βρα­ὰμ μὲ γεν­ναῖ­ον φρό­νη­μα καὶ πί­στιν εἰς τὸν Θε­ὸν ἀ­πάν­τη­σεν εἰς τὸν Ἰ­σα­άκ: «Παι­δί ­μου, ὁ παν­το­δύ­να­μος Θε­ὸς θὰ φρον­τί­ση μό­νος του καὶ θὰ μᾶς δεί­ξη τὸ πρό­βα­τον, ποὺ πρέ­πει νὰ θυ­σια­σθῆ». Ἀ­φοῦ δὲ ἐ­προ­χώ­ρη­σαν μα­ζὶ καὶ οἱ δύ­ο, ἔ­φθα­σαν εἰς τὸν τό­πον τῆς θυ­σί­ας, τὸ βου­νόν, τὸ ὁ­ποῖ­ον τοῦ ὑ­πέ­δει­ξεν ὁ Θε­ός. Ἐ­κεῖ ὁ Ἀ­βρα­ὰμ κα­τε­σκεύ­α­σε τὸ θυ­σι­α­στή­ριον καὶ ἔ­βα­λεν ἐ­πά­νω εἰς αὐ­τὸ τὰ ξύ­λα· καὶ ἀ­φοῦ ἔ­δε­σε τὰ πό­δια τοῦ ἀ­γα­πη­μέ­νου του παι­διοῦ, τοῦ Ἰ­σα­άκ, ὁ ὁ­ποῖ­ος δὲν ἐ­πρό­βα­λε καμ­μί­αν ἀν­τί­στα­σιν, τὸν ἐ­ξά­πλω­σεν ἐ­πά­νω εἰς τὰ ξύ­λα τοῦ θυ­σι­α­στη­ρί­ου. Καὶ ὁ Ἀ­βρα­ὰμ ἅ­πλω­σε τὸ χέ­ρι του, διὰ νὰ πά­ρη τὸ μα­χαί­ρι νὰ σφά­ξη τὸ παι­δί του, καὶ νὰ τὸ προ­σφέ­ρη ὡς θυ­σί­αν ὁ­λο­καυ­τώ­μα­τος εἰς τὸν Θε­όν. Κα­τὰ τὴν κρί­σι­μον στιγ­μήν, ποὺ ὁ Ἀ­βρα­ὰμ ἅ­πλω­σε τὸ χέ­ρι διὰ νὰ σφά­ξη τὸν Ἰ­σα­άκ, ἄγ­γε­λος τοῦ Θε­οῦ τὸν ἐ­κά­λε­σε ἀ­πὸ τὸν οὐ­ρα­νὸν καὶ τοῦ εἶ­πεν: «Ἀ­βρα­άμ, Ἀ­βρα­άμ». Αὐ­τὸς δὲ ἀ­πάν­τη­σε: «Νά, εἶ­μαι πα­ρών, ἀ­κού­ω». Καὶ εἶ­πε πρὸς αὐ­τὸν ὁ ἄγ­γε­λος τοῦ Θε­οῦ: «Μὴ ἁ­πλώ­σης καὶ μὴ βά­λης τὸ χέ­ρι σου ποὺ κρα­τεῖ τὸ μα­χαί­ρι ἐ­πά­νω εἰς τὸ παι­δὶ καὶ μὴ κά­μης εἰς αὐ­τὸ κα­νέ­να κα­κόν· δι­ό­τι τώ­ρα ἐ­κα­τά­λα­βα πο­λὺ κα­λά, ὅ­τι σὺ σέ­βε­σαι καὶ εὐ­λα­βεῖ­σαι τὸν Θε­ὸν καὶ πρὸς χά­ριν μου δὲν ἐ­λυ­πή­θης τὸ ἀ­γα­πη­μέ­νον καὶ μο­νά­κρι­βον παι­δί σου· διὰ τὴν με­γά­λην ἀγά­πην ποὺ ἔ­χεις πρὸς ἐ­μέ, ἐ­προ­τί­μη­σες τὴν ἐν­το­λήν μου ἀ­πὸ τὸ παι­δί σου». Καὶ ὁ Ἀ­βρα­ὰμ ἐ­σή­κω­σε τὰ βλέμ­μα­τά του ἀ­πὸ τὸ θυ­σι­α­στή­ριον, ὅ­που ἦ­ταν ἐ­ξα­πλω­μέ­νος ὁ Ἰ­σα­άκ, καὶ ἔ­ξαφ­να εἶ­δεν ἐ­κεῖ κον­τὰ ἕ­να κριά­ρι, τὰ κέ­ρα­τα τοῦ ὁ­ποί­ου εἶ­χαν πε­ρι­πλα­κῆ εἰς ἕ­να φυ­τόν, ποὺ ὀ­νο­μά­ζε­ται Σα­βέκ. Ὁ Ἀ­βρα­ὰμ ἐ­πῆ­γε πρὸς τὰ ἐ­κεῖ, ἐ­πῆ­ρε τὸ κριά­ρι καὶ τὸ ἐ­πρό­σφε­ρεν εἰς τὸν Θε­ὸν ὡς θυ­σί­αν ὁ­λο­καυ­τώ­μα­τος ἀν­τὶ τοῦ παι­διοῦ του Ἰ­σα­άκ. Ὁ Ἀ­βρα­ὰμ εἰς ἐν­θύ­μη­σιν τοῦ γε­γο­νό­τος ὠ­νό­μα­σε τὸν τό­πον ἐ­κεῖ­νον «ὁ Κύ­ριος εἶ­δεν», ὥ­στε μέ­χρι σή­με­ρον ὀ­νο­μά­ζουν τὸν τό­πον ἐ­κεῖ­νον «εἰς τὸ βου­νὸν αὐ­τὸ ἐ­φα­νε­ρώ­θη ὁ Κύ­ριος». Καὶ ἄγ­γε­λος τοῦ Θε­οῦ ἐ­κά­λε­σε τὸν Ἀ­βρα­ὰμ διὰ δευ­τέ­ραν φο­ρὰν ἀ­πὸ τὸν οὐ­ρα­νὸν καὶ τοῦ εἶ­πεν: «Ὡρ­κί­σθη­κα εἰς τὸν ἑ­αυ­τόν μου· ὡρ­κί­σθη­κα εἰς τὴν ἄ­πει­ρόν μου τε­λει­ό­τη­τα, εἰς τὴν μα­κα­ρί­αν ζω­ήν μου, λέ­γει ὁ Κύ­ριος, ἐ­πει­δὴ ἐ­φά­νης ὑ­πά­κου­ος καὶ ἐ­ξε­πλή­ρω­σες πι­στὰ τὴν ἐν­το­λὴν αὐ­τήν, τὴν ὁ­ποί­αν σοῦ ἔ­δω­κα, καὶ πρὸς χά­ριν μου δὲν ἐ­λυ­πή­θης οὐ­δὲ αὐ­τὸ τὸ ἀ­γα­πη­μέ­νον καὶ μο­νά­κρι­βον παι­δί σου καὶ ἐ­λο­γά­ρια­σες τὴν ἐν­το­λήν μου πε­ρισ­σό­τε­ρον ἀ­πὸ τὸ παι­δί σου, σοῦ ὑ­πό­σχο­μαι ἀ­λη­θι­νὰ καὶ σὲ βε­βαι­ῶ ἀ­πο­λύ­τως, ὅ­τι θὰ σὲ εὐ­λο­γή­σω πλου­σί­ως καὶ θὰ πλη­θύ­νω πά­ρα πο­λὺ τοὺς ἀ­πο­γό­νους σου καὶ θὰ τοὺς αὐ­ξή­σω ὡ­σὰν τὰ ἄ­στρα τοῦ οὐ­ρα­νοῦ καὶ ὡ­σὰν τὴν ἄμ­μον, ποὺ εἶ­ναι εἰς τὴν ἀ­κρο­θα­λασ­σιὰν καὶ οἱ ἀ­πό­γο­νοί σου θὰ κα­τα­νι­κή­σουν τοὺς ἐ­χθρούς των, τοὺς εἰ­δω­λο­λα­τρι­κοὺς λα­ούς, ποὺ κα­τοι­κοῦν εἰς τὴν γῆν τῆς ἐ­παγ­γε­λί­ας, καὶ θὰ κλη­ρο­νο­μή­σουν τὶς πό­λεις των. Ἀ­κό­μη, ἐ­πει­δὴ ἐ­φά­νης ὑ­πά­κου­ος εἰς τὴν ἐν­το­λήν, ποὺ σοῦ ἔ­δω­κα, σοῦ ὑ­πό­σχο­μαι ὅ­τι διὰ τοῦ ἐ­κλε­κτοῦ καὶ ἁ­γί­ου καὶ ἀ­να­μαρ­τή­του ἀ­πο­γό­νου σου, τοῦ Μεσ­σί­ου Χρι­στοῦ, θὰ λά­βουν τὶς εὐ­λο­γί­ες καὶ χά­ρι­τες τοῦ Θε­οῦ ὅ­λα τὰ ἔ­θνη τῆς γῆς».

Ὅλα τοῦτα σᾶς θυμίζουν καθόλου τὴν Θυσία τοὺ Υἱοῦ τοῦ Ἰδίου τοῦ Θεοῦ;