ΙΩΒ ΤΟ ΑΝΑ­ΓΝΩ­ΣΜΑ. ΣΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ. ΠΡΩΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

(ΣΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ.

ΠΡΩΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ)

ΙΩΒ τΟ ΑΝΑ­γνω­σμα (Κεφ. λη'[38] 1-21, μβ΄ [42] 1-5)

Εἶ­πε Κύριος τῷ Ἰώβ, διὰ λα­ί­λα­πος καὶ νε­φῶν· Τίς οὗ­τος ὁ κρύ­πτων με βου­λήν, συ­νέ­χων δὲ ῥή­μα­τα ἐν καρ­δί­ᾳ, ἐ­μὲ δὲ οἴ­ε­ται κρύ­πτειν. Ζῶ­σαι, ὥ­σπερ ἀ­νήρ, τήν, ὀ­σφύν σου, ἐ­ρω­τή­σω δέ σε, σὺ δέ μοι ἀ­πο­κρί­θη­τι. Ποῦ ἦς ἐν τῷ θε­με­λιοῦν με τὴν γῆν; ἀ­πάγ­γει­λον δέ μοι, εἰ ἐ­πί­στα­σαι σύ­νε­σιν. Τίς ἔ­θε­το τὰ μέ­τρα αὐ­τῆς, εἰ οἶ­δας; ἢ τίς ὁ ἐ­πα­γα­γὼν σπαρ­τί­ον ἐ­π' αὐ­τῆς; ἐ­πί, τί­νος οἱ κρί­κοι αὐ­τῆς πε­πή­γα­σι; τίς δὲ ἐ­στιν ὁ βα­λὼν λί­θον γω­νια­ῖον ἐ­π' αὐ­τῆς; ὅ­τε ἐ­γε­νή­θη­σαν ἄ­στρα, ᾔ­νε­σάν με φω­νῇ με­γά­λῃ πάν­τες Ἄγ­γε­λοί μου, ἔ­φρα­ξα δὲ θά­λασ­σαν πύ­λαις, ὅ­τε ἐ­μαι­οῦ­το ἐκ κοι­λί­ας μη­τρὸς αὐ­τῆς ἐκ­πο­ρευ­ο­μέ­νη, ἐ­θέ­μην δὲ αὐ­τῇ νέ­φος ἀμ­φί­α­σιν, ὁ­μί­χλῃ δὲ αὐ­τὴν ἐ­σπαρ­γά­νω­σα, ἐ­θέ­μην δὲ αὐ­τῇ ὅ­ρια, πε­ρι­θεὶς κλεῖ­θρα καὶ πύ­λας. Εἶ­πον δὲ αὐ­τῇ, μέ­χρι το­ύ­του ἐ­λε­ύ­σῃ, καὶ οὐχ ὑ­περ­βή­σῃ, ἀλ­λ' ἐν σε­αυ­τῇ συν­τρι­βή­σον­ταί σου τὰ κύ­μα­τα. Ἢ ἐ­πὶ σοῦ συν­τέ­τα­χα φέγ­γος πρω­ϊ­νόν, ἑ­ω­σφό­ρος δὲ εἶ­δε τὴν ἑ­αυ­τοῦ τά­ξιν, ἐ­πι­λα­βέ­σθαι πτε­ρύ­γων γῆς, ἐ­κτι­νά­ξαι ἀ­σε­βεῖς ἐξ αὐ­τῆς; Ἢ σύ, λα­βών πη­λόν, ἔ­πλα­σας ζῷ­ον, καὶ λα­λη­τὸν αὐ­τὸν ἔ­θου ἐ­πὶ τῆς γῆς; ἀ­φεῖ­λες δὲ ἀ­πὸ ἀ­σε­βῶν τὸ φῶς, βρα­χί­ο­να δὲ ὑ­πε­ρη­φά­νων συ­νέ­τρι­ψας; ἦλ­θες δὲ ἐ­πὶ πη­γὴν θα­λάσ­σης, ἐν δὲ ἴ­χνε­σιν ἀ­βύσ­σου πε­ρι­ε­πά­τη­σας; ἀ­νο­ί­γον­ται δέ σοι φό­βῳ πύ­λαι θα­νά­του, πυ­λω­ροὶ δὲ ᾍ­δου ἰ­δόν­τές σε, ἔ­πτη­ξαν; νε­νου­θέ­τη­σαι δὲ τὸ εὖ­ρος τῆς ὑ­π' οὐ­ρα­νόν. Ἀ­νάγ­γει­λον δέ μοι· πό­ση τίς ἐ­στι; πο­ί­α δὲ γῆ αὐ­λί­ζε­ται τὸ φῶς; σκό­τους δὲ ποῖ­ος τό­πος; Εἰ ἀ­γά­γοις μὲ εἰς ὅ­ρια αὐ­τῶν, εἰ καὶ ἐ­πί­στα­σαι τρί­βους αὐ­τῶν, οἶ­δας ἄ­ρα ὅ­τι τό­τε γε­γέ­νη­σαι, ἀ­ριθ­μὸς δὲ ἐ­τῶν σου πο­λύς; Ὑ­πο­λα­βὼν δὲ Ἰ­ὼβ τῷ Κυ­ρί­ῳ λέ­γει· Οἶ­δα ὅ­τι πάν­τα δύ­να­σαι, ἀ­δυ­να­τεῖ δέ σοι οὐ­δέν. Τίς γάρ ἐ­στιν ὁ κρύ­πτων σε βου­λήν; φει­δό­με­νος δὲ ῥη­μά­των, καὶ σὲ οἴ­ε­ται κρύ­πτειν; τίς δὲ ἀ­ναγ­γε­λεῖ μοι, ἃ οὐκ ᾔ­δειν, με­γά­λα καὶ θαυ­μα­στά, ἃ οὐκ ἐ­πι­στά­μην; Ἄ­κου­σον δέ μου, Κύριε, ἵ­να κᾀ­γὼ λα­λή­σω, ἐ­ρω­τή­σω δέ σε, σὺ δέ με δί­δα­ξον, ἀ­κο­ὴν μὲν ὠ­τός, ἤ­κου­όν σου τὸ πρό­τε­ρον, νυ­νὶ δέ, ὁ ὀ­φθαλ­μός μου, ἑ­ώ­ρα­κέ σε.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ (Π.Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ)

Εἶ­πεν ὁ Κύ­ριος εἰς τὸν Ἰ­ὼβ ἐκ μέ­σου τῆς λαί­λα­πος καὶ τῶν νε­φῶν τῶν κυ­κλούν­των αὐ­τόν: «Ποι­ὸς εἶ­ναι αὐ­τός, ποὺ διὰ τῆς κα­κῆς ἐ­ξη­γή­σε­ώς του ἀ­πο­κρύ­πτει τὸν πραγ­μα­τι­κὸν σκο­πὸν καὶ τὴν ἀ­λη­θῆ ἔν­νοι­αν τῆς βου­λῆς καὶ τοῦ σχε­δί­ου μου, κρα­τεῖ δὲ ἐ­πι­μό­νως εἰς τὴν καρ­δί­αν του λό­γους ἀ­νοή­τους καὶ ἀ­συ­στά­τους, νο­μί­ζει δὲ ὅ­τι ἐ­γὼ κρύ­πτω καὶ συ­σκο­τί­ζω τὰς βου­λάς μου; Ζώ­σθη­τι σὰν ἄν­θρω­πος ἕ­τοι­μος πρὸς δρά­σιν τὴν ὀ­σφύν σου, συμ­μά­ζευ­σε τὸν νοῦν σου καὶ στά­σου σο­βα­ρὸς καὶ προ­σε­κτι­κός, θὰ σὲ ἐ­ρω­τή­σω δὲ ἐ­γώ, σὺ δὲ δί­δε μου ἀ­πό­κρι­σιν. Ποῦ ἦ­σο, ὅ­ταν ἐ­γὼ ἐ­θε­με­λί­ω­να τὴν γῆν; Ἀ­πάγ­γει­λόν μου, ἐ­ὰν γνω­ρί­ζῃς σο­φὴν καὶ φω­τι­σμέ­νην γνῶ­σιν. Ποῖ­ος ἔ­θε­σε τὰ μέ­τρα, σύμ­φω­να μὲ τὰ ὁ­ποῖ­α ἔ­γι­νεν; Εἰ­πέ μου, ἐ­ὰν ἠ­ξεύ­ρῃς. Ἢ ποῖ­ος ἔ­βα­λεν ἐπ᾿αὐ­τῆς σχοι­νί­ον, διὰ νὰ χα­ρά­ξῃ τὰς γραμ­μάς της καὶ νὰ με­τρή­σῃ τὰς δι­α­στά­σεις της; Ἐ­πά­νω δὲ εἰς τί ἔ­χουν ἐμ­πη­χθῇ στε­ρε­ὰ οἱ κρί­κοι καὶ αἱ βά­σεις, ποὺ τὴν κρα­τοῦν ἀ­σά­λευ­τον; Ποῖ­ος δὲ εἶ­ναι Αὐ­τός, ποὺ ἔ­βα­λε τὸν θε­μέ­λιον λί­θον, ὁ ὁ­ποῖ­ος τὴν στη­ρί­ζει καὶ τὴν ὑ­πο­βα­στά­ζει; Ὅ­ταν ἔ­γι­ναν τὰ ἄ­στρα, μὲ με­γά­λην φω­νὴν μὲ ἀ­νύ­μνη­σαν ὅ­λοι οἱ ἄγ­γε­λοί μου. Ἔ­θε­σα δὲ μὲ πύ­λας φραγ­μοὺς εἰς τὴν θά­λασ­σαν, ὅ­ταν ἐ­ξε­γεν­νᾶ­το βγαί­νου­σα ἀ­πὸ τὸ χά­ος, ὅ­που ὡς εἰς μη­τρι­κὴν κοι­λί­αν ἐ­νε­κλεί­ε­το πρό­τε­ρον. Ἔ­θε­σα δὲ εἰς αὐ­τὴν νέ­φη, ποὺ σχη­μα­τί­ζον­ται ὑ­πε­ρά­νω αὐ­τῆς, τὴν ἐ­σπαρ­γά­νω­σα δὲ μὲ ὁ­μί­χλην, ποὺ κα­τα­λαμ­βά­νει συ­χνά­κις τὴν ἐ­πι­φά­νειάν της. Ἔ­θε­σα δὲ εἰς αὐ­τὴν σύ­νο­ρα, το­πο­θε­τή­σας τρι­γύ­ρω κλεῖ­θρα καὶ πύ­λας. Εἶ­πα δὲ εἰς αὐ­τήν: «Μέ­χρι τοῦ ση­μεί­ου αὐ­τοῦ θὰ ἔλ­θῃς καὶ δὲν θὰ ὑ­περ­βῇς αὐ­τό, ἀλ­λὰ τὰ κύ­μα­τά σου θὰ συν­τρι­βοῦν μέ­σα σου καὶ ἐν­τὸς τῶν ὁ­ρί­ων σου». Ἢ ἐ­πὶ τῶν ἡ­με­ρῶν σου καὶ ὑ­πὸ τὰ ὄμ­μα­τά σου ἔ­χω τα­κτο­ποι­ή­σει τὸ ἄ­στρον τῆς χα­ραυ­γῆς; Ὁ αὐ­γε­ρι­νὸς δὲ εἶ­δε τὴν τα­κτι­κὴν καὶ κα­νο­νι­κὴν πο­ρεί­αν του, τὴν ὁ­ποί­αν ἐ­κτε­λεῖ διὰ νὰ κα­τα­λαμ­βά­νῃ μὲ τὸ ἐ­πα­κο­λου­θοῦν εἰς αὐ­τὸν φῶς τὰς ἐ­σχα­τιὰς τῆς γῆς καὶ νὰ δι­α­σκορ­πί­ζῃ ἀ­πὸ τὰ κα­τα­γώ­γιά τους τοὺς ὀρ­γι­ά­ζον­τας καὶ συ­νω­μο­τοῦν­τας κα­τὰ τὴν νύ­κτα ἀ­σε­βεῖς; Ἢ μή­πως σύ, ἀ­φοῦ ἔ­λα­βες χῶ­μα ἀ­πὸ τὴν γῆν, ἔ­πλα­σες ἐξ αὐ­τοῦ πη­λὸν καὶ ἔ­δω­κες εἰς αὐ­τὸν ζω­ὴν καὶ τὸν ἔ­θε­σες ἐ­πί τῆς γῆς μὲ στό­μα νὰ λα­λῇ; Σὺ δὲ ἀ­φή­ρε­σες τὸ φῶς ἀ­πό τους ἀ­σε­βεῖς, συ­νέ­τρι­ψες δὲ τὸν βρα­χί­ο­να καὶ τὴν δύ­να­μιν τῶν ὑ­πε­ρή­φα­νων; Ἦλ­θες δὲ σὺ εἰς τὸν βυ­θὸν τῆς θα­λάσ­σης, ὅ­που ὑ­πάρ­χουν αἱ πη­γαὶ τῶν ὑ­δά­των της, πε­ρι­ε­πά­τη­σας δὲ καὶ εἰς αὐ­τὰς τὰς ἐ­σχα­τιὰς τοῦ θα­λασ­σί­ου πυθ­μέ­νος; Ἀ­νοί­γον­ται δὲ εἰς σὲ ἐκ φό­βου αἱ ἀ­πα­ρα­βί­α­στοι καὶ βα­ρεῖ­αι πύ­λαι τοῦ τό­που, ὅ­που βα­σι­λεύ­ει ὁ θά­να­τος κρα­τῶν κλει­σμέ­νους τοὺς ἀ­πο­θα­μέ­νους, οἱ θυ­ρω­ροὶ δὲ τοῦ Ἅ­δου, ὅ­ταν σὲ εἶ­δαν, κα­τε­λή­φθη­σαν ἀ­πὸ τρό­μον; Ἔ­χεις δὲ λά­βει γνῶ­σιν πε­ρὶ τοῦ πό­σον εἶ­ναι τὸ πλά­τος τῆς ἐ­κτει­νομέ­νης ὑ­πὸ τὸν οὐ­ρα­νὸν οἰ­κου­μέ­νης; Ἠμ­πο­ρεῖς λοι­πὸν νὰ μοῦ ἀ­ναγ­γεί­λῃς πό­ση πε­ρί­που εἶ­ναι ἡ ἔ­κτα­σις αὐ­τῆς; Εἰς ποῖ­ον δὲ τό­πον τῆς γῆς δι­α­νυ­κτε­ρεύ­ει τὸ φῶς; Ποῖ­ος δὲ εἶ­ναι ὁ τό­πος, ὅ­που δι­α­μέ­νει τὸ σκό­τος; Θὰ ἦ­το δυ­να­τὸν νὰ μὲ ὁ­δη­γή­σῃς εἰς τὰ σύ­νο­ρά των; Ἐ­ὰν δὲ καὶ γνω­ρί­ζῃς τοὺς δρό­μους, ποὺ ὁ­δη­γοῦν εἰς τὰς κα­τοι­κί­ας των, θὰ μοῦ ἐ­δεί­κνυ­ες αὐ­τούς; Πρέ­πει νὰ γνω­ρί­ζῃς τοῦ­το, δι­ό­τι τό­τε, ποὺ ἐ­δη­μι­ουρ­γεῖ­το τὸ φῶς καὶ ἐ­ξε­χώ­ρι­ζεν ἀ­πὸ αὐ­τὸ τὸ σκό­τος, εἶ­χες γεν­νη­θῆ βέ­βαι­α, ὁ ἀ­ριθ­μὸς δὲ τῶν ἐ­τῶν τῆς ζω­ῆς σου πρέ­πει νὰ εἶ­ναι πο­λύς!

Λα­βὼν δὲ τὸν λό­γον ὁ Ἰ­ὼβ εἶ­πεν εἰς τὸν Κύ­ριον: «Γνω­ρί­ζω καὶ πεί­θο­μαι ἐξ ὅ­σων πε­ρὶ τῶν θη­ρί­ων καὶ τῆς δυ­νά­με­ως τού­των ἐ­λέ­χθη­σαν, ὅ­τι δύ­να­σαι τὰ πάν­τα, τί­πο­τε δὲ δὲν σοῦ εἶ­ναι ἀ­δύ­να­τον. Ζη­τῶ συγ­χώ­ρη­σιν δι᾿ ὅ­σα εἶ­πον συ­ζη­τῶν μὲ τοὺς φί­λους μου. Δι­ό­τι ποῖ­ος ἄλ­λος πα­ρὰ ἐ­γὼ εἶ­μαι ἐ­κεῖ­νος, ποὺ πα­ρε­ξή­γη­σα καὶ συ­νε­σκό­τι­σα τὸ σο­φὸν σχέ­διόν σου καὶ τὴν ἀ­γα­θὴν βου­λήν σου; Ὁ­μι­λῶν δὲ μὲ πολ­λὴν φει­δὼ τῶν λό­γων μου ἐ­γὼ ἐ­νό­μι­σα, ὅ­τι σὺ συ­νε­σκό­τι­σας τὴν βου­λήν σου; Ποῖ­ος ὅ­μως θὰ μοῦ ἀ­νήγ­γελ­λεν ἐ­κεῖ­να, ποὺ δὲν ἐ­γνώ­ρι­ζα, τὰ με­γά­λα καὶ θαυ­μα­στά, ποὺ δὲν ἤ­ξευ­ρα; Ἄ­κου­σέ με ὅ­μως, Κύ­ρι­ε, ἵ­να ὁ­μι­λή­σω καὶ ἐ­γώ· θὰ σὲ ἐ­ρω­τή­σω δέ, σὺ δὲ δί­δα­ξόν με. Ἤ­κου­α μὲν προ­τή­τε­ρα μὲ τὰ αὐ­τιά μου τὴν πε­ρὶ σοῦ ἀ­λή­θειαν παρ᾿ ἄλ­λων, τώ­ρα ὅ­μως σὲ ἔ­χω ἴ­δει μὲ τὰ μά­τια μου.